Ағылшын тілін оқытудың заманауи әдістері

Сайлаубаева Мадина Ерлановна 
Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
3 курс студенті

Аннотация

Бұл мақалада ағылшын тілін оқытудың заманауи әдістері қарастырылады. Қазіргі білім беру жүйесінде шет тілін меңгеру маңызды орын алады, сондықтан оқытудың тиімді әдістерін қолдану қажет. Мақалада коммуникативтік, жобалық, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану және оқушылардың қызығушылығын арттыру әдістері талданады.​

Кілт сөздер: ағылшын тілі, оқыту әдістері, коммуникативтік тәсіл, жобалық оқыту, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, мотивация.​

Кіріспе

XXI ғасыр – жаһандану дәуірі, бұл кезеңде шет тілдерін, әсіресе ағылшын тілін меңгеру әлемдік деңгейдегі білім мен ақпаратқа қол жеткізудің, халықаралық байланыс орнатудың, кәсіби дамудың маңызды шартына айналды. Қазақстан Республикасында білім беру жүйесін жаңғырту барысында ағылшын тілін оқытудың сапасын арттыру басты назарда тұр. Бұл ретте тіл үйретудің дәстүрлі тәсілдерімен қатар, жаңа педагогикалық технологиялар мен инновациялық әдістерді енгізу қажеттілігі туындайды. Ағылшын тілі пәні мұғалімі заман талабына сай оқыту әдістемесін жетік меңгеріп, оқушының тілдік құзыреттілігін тиімді дамытуы тиіс. Осы мақалада ағылшын тілін оқытудың заманауи әдістері қарастырылып, олардың білім алушының тіл үйренуге деген қызығушылығын арттыруға, функционалдық сауаттылығын қалыптастыруға тигізер ықпалы талданады.

Коммуникативтік әдіс

Ағылшын тілін оқытудың тиімді жолдарының бірі — коммуникативтік әдіс, ол оқушылардың шынайы тілдік қарым-қатынасқа түсу дағдысын қалыптастыруға бағытталған. Бұл әдістің негізгі мақсаты — оқушылардың тілдік ортада өз ойларын еркін әрі дұрыс жеткізе алуына жағдай жасау. Коммуникативтік әдіс арқылы оқушылар нақты өмірде кездесетін жағдаяттарға еніп, оларды шешу жолдарын тіл арқылы меңгереді. Мысалы, топтық жұмыс барысында рөлдік ойындар ұйымдастырылып, «әуежайда билет сатып алу», «дүкенде сауда жасау» немесе «қонақүйге тапсырыс беру» сияқты жағдаяттар тілдік материалдарды тәжірибе жүзінде меңгеруге мүмкіндік береді. Бұл әдіс грамматикалық ережелерді оқшау оқытудан гөрі, оларды нақты сөйлеу жағдаяттарында қолдануға үйретеді. Сонымен қатар, коммуникативтік тәсіл оқушылардың сөйлеу, тыңдау, оқу және жазу дағдыларын бір уақытта дамытуды көздейді. Мұндай кешенді көзқарас тіл үйренушінің өз ойын нақты, түсінікті және грамматикалық тұрғыда дұрыс жеткізуіне мүмкіндік береді.

Жобалық оқыту әдісі

Жобалық оқыту әдісі – тіл үйретуде оқушылардың сыни ойлау қабілеттерін, зерттеу дағдыларын және шығармашылық белсенділігін дамытуға бағытталған инновациялық тәсілдердің бірі. Бұл әдіс оқушының тек пассив қабылдаушы емес, білімді өздігінен меңгеретін белсенді тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді. Жоба аясында оқушылар таңдалған тақырып бойынша ақпарат жинақтап, оны талдап, саралап, нәтижесінде көпшілік алдында ағылшын тілінде таныстырады, бұл олардың сөйлеу дағдыларын жетілдірумен қатар, дербес жұмыс істеу дағдыларын да дамытады. Жобалық әдіс оқушыларды өздігінен ақпарат іздеуге, оны құрылымдауға, презентация жасауға және командалық жұмыс арқылы ортақ мақсатқа жетуге тәрбиелейді. Мысалы, «Менің болашақ мамандығым», «Қазақ мәдениеті мен ағылшын мәдениетінің ұқсастықтары» сияқты жобалар оқушылардың таным көкжиегін кеңейтеді әрі тілдік қорын байытады. Сонымен қатар, жоба барысында оқушылар өздерінің қызығушылықтарына сәйкес тақырып таңдап, оны тереңірек зерттейтіндіктен, бұл әдіс оқуға деген ішкі уәжді де күшейтеді.

Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану

Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану – қазіргі заманауи білім беру жүйесінің ажырамас бөлігі және ағылшын тілін үйретудің тиімді құралдарының бірі болып табылады. Цифрлық ресурстардың көмегімен оқу үдерісі қызықты, динамикалық және оқушылар үшін тартымды бола түседі. Мысалы, интерактивті жаттығулар, сандық диктанттар, онлайн викториналар, бейне және аудио материалдар тілдік материалдарды меңгеруге және бекітуге үлкен мүмкіндік береді. Сонымен қатар, YouTube, Quizlet, Kahoot, Duolingo, BBC Learning English сияқты платформалар мен қосымшалар оқушыға кез келген уақытта және кез келген жерде тілдік дағдыларын дамытуға жағдай жасайды. Мұндай цифрлық технологиялар сабақта және сабақтан тыс уақытта өз бетімен білім алуға, яғни оқушылардың автономды оқу дағдысын дамытуға ықпал етеді. Мұғалім үшін де АКТ оқу процесін оңтайландыруға, үлгерімді бақылауға және оқушыларға дер кезінде кері байланыс беруге мүмкіндік туғызады. Бұл әдіс әсіресе қашықтан оқыту форматында өз тиімділігін дәлелдеді.

Оқушылардың мотивациясын арттыру әдістері

Ағылшын тілін оқытуда оқушылардың ішкі мотивациясын қалыптастыру мен қолдау маңызды рөл атқарады, өйткені шет тілін меңгеру ұзақ әрі үздіксіз үдеріс болғандықтан, оқушының қызығушылығы мен ынтасы басты қозғаушы күш болып табылады. Оқушыларды ынталандыру үшін түрлі мотивациялық әдістер қолданылады, олардың қатарында ойын технологияларын қолдану, оқушылардың жетістіктерін марапаттау, жеке қызығушылықтарын ескере отырып тақырып таңдау, креативті тапсырмалар беру сияқты тәсілдер бар. Мысалы, ағылшын тілі сабағында «Kahoot» немесе «Wordwall» секілді интерактивті платформаларды пайдалану ойын арқылы оқытуды жүзеге асырып, білімді бекіту барысында оқушылардың белсенді қатысуын арттырады. Сонымен қатар, білім алудағы кішігірім жетістіктері үшін мадақтау қағаздары немесе баллдық жүйе енгізу оқушының өзін-өзі бағалауын арттырып, әрі қарай ізденуге итермелейді. Жекелеген оқушылардың қызығушылығына негізделген мәтіндер мен тапсырмалар беру (мысалы, спорт, музыка, кино, әлеуметтік желілер) оқушылардың сабаққа деген қатынасын жақсартып, олардың тіл үйренуге деген табиғи талпынысын дамытады. Мотивация жоғары болған жағдайда оқушылар тілді тез әрі сапалы меңгереді.

Қорытынды

Қорыта айтқанда, ағылшын тілін оқытуда заманауи әдістерді тиімді қолдану – сапалы білім берудің басты кепілі. Коммуникативтік тәсіл, жобалық оқыту, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және мотивациялық әдістер тіл үйренушінің барлық тілдік дағдыларын кешенді түрде дамыта отырып, олардың тілге деген қызығушылығын арттырады және өзіндік көзқарасын еркін білдіре алатын, жаһандық ортада бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыруға мүмкіндік береді. Әсіресе мұғалімнің кәсіби біліктілігі мен әдістемелік икемі оқытудың нәтижелілігіне тікелей әсер ететінін ұмытпауымыз қажет. Бүгінгі білім берудің басты мақсаты – оқушыны тек біліммен қаруландыру ғана емес, оны өмір бойы үйренуге бейімдеу. Осыған орай, заманауи әдістерді тиімді үйлестіре отырып қолдану – тіл үйретудің инновациялық жолы және болашаққа бастар сенімді бағдар болып табылады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Ағылшын тілін оқытудың заманауи әдістері. https://ojs.publisher.agency/index.php/MSM/article/view/177​publisher.agency
2. Современные методы преподавания английского языка. https://cyberleninka.ru/article/n/sovremennye-metody-prepodavaniya-angliyskogo-yazyka​ResearchGate+7КиберЛенинка+7nauteh-journal.ru+7
3. Ағылшын тілін оқытудың жаңа әдістері — Талдықорған таңы. https://taldykorgan-online.kz/?p=491​Талдықорған таңы
4. Шетел тілін оқытудағы кəсіби бағытталған оқытудың маңызы. https://www.ablaikhan.kz/images/obyav/Жайтапова%20Алтынай%20Альбековна-1.pdf​Абылайхан
5. Современные методы преподавания английского языка. https://www.nauteh-journal.ru/files/0fde7810-301f-4083-8944-a5244183a35d​nauteh-journal.ru
6. Кәсіби ағылшын тілін үйретудің тиімді тәсілдері — Тіл әлемі. https://tilalemi.kz/kz/method/kasiby-agilshin-tilin-uyretudin-tyimdi-tasilderi.html​Тіл әлемі — ақпараттық портал
7. Ағылшын тілі сабақтарында жаңа әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың қызығушылығын арттырудың жолдары. https://bilim-all.kz/article/5460-Agylshyn-tili-sabaqtarynda-zhana-adis-tasilder-arqyly-oqushylardyn-qyzygushylygyn-arttyrudyn-zholdary​Білім-Ал
8. Шет тілін оқыту әдістемесі. https://lib.tau-edu.kz/wp-content/uploads/2022/06/Шет-тілін-оқыту.pdf​tau-edu.kz+1univershu.edu.kz+1