Әлеуметтік психология адам өмірінде
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті (ҚазҰУ) білім және ғылым саласында көптеген тамаша нәтижелерге қол жеткізіп келеді. Университет жас ғалымдар мен студенттерге белсенді түрде қолдау көрсетіп, дарынды студенттерге демеушілік көмек көрсетіп, мұқтаж жандарға әлеуметтік көмек көрсетуде. Университет студенттері спортта, ғылыми зерттеулерде және мәдени іс-шараларда да тамаша өнер көрсетеді. Сонымен қатар, ҚазҰУ оқытушыларын халықаралық қауымдастыққа белсенді түрде біріктіріп, оларға шетелдік тағылымдамадан өтуге мүмкіндік беріп, халықаралық деңгейде мойындалған ғалымдарды сабақ беруге тартуда. Сондай-ақ университет неврология, цифрлық экономика, медиа коммуникация және т.б. бағдарламалар сияқты жаһандық трендтерге сәйкес жаңа бағдарламаларды енгізуде.
Біз, ҚазҰУ-дың «Экономика» мамандығының 1 курс студенттері, университетіміздің жетістіктеріне дән ризамыз және психология саласында дамып келе жатқанын көрудеміз. Оның маңыздылығын оқытушылардың дәрістерінен үйреніп жатырмыз. Соның ішінде “Әлеуметтік интеллект” тақырыбы бізді өте қызықтырды.
Әлеуметтік интеллект — адамның әлеуметтік жағдайларда басқалармен тиімді әрекеттесу қабілеті. Ол басқа адамдардың эмоцияларын сезіну және түсіну, эмпатия көрсету, өз эмоцияларын басқару және салауатты қарым-қатынас орнату қабілетін қамтиды.
Әлеуметтік интеллекттің негізгі компоненттері:
1. Эмпатия: Өзіңізді басқа адамның орнына қою, оның сезімін және эмоционалдық жағдайын түсіну қабілеті.
2. Қарым-қатынас: Тиімді қарым-қатынас дағдылары, соның ішінде тыңдай білу, ойларын анық жеткізу және сындарлы диалогқа түсу.
3. Эмоцияларды басқару: Өз эмоцияларыңызды бақылау, стресстік жағдайларға бейімделу және басқаларға эмоционалды түрде әрекет ету мүмкіндігі.
4. Әлеуметтік бейімделу: Әртүрлі әлеуметтік жағдайларда мінез-құлықтың икемділігі, әртүрлі адамдармен ортақ тіл тауып, жанжалдарды шеше білу.
Әлеуметтік интеллект мағынасы бірнешеге бөлінеді. Табысты қарым-қатынастар: Әлеуметтік интеллекттің жоғары деңгейі басқа адамдармен салауатты және өнімді қарым-қатынастардың қалыптасуына ықпал етеді. Кәсіби табыс: қарым-қатынас және жанжалдарды басқару сияқты әлеуметтік интеллект дағдылары кәсіби өсу мен көшбасшылыққа көмектеседі. Эмоциялық интеллект: Әлеуметтік интеллектті дамыту эмоционалды тұрақтылық пен сенімділікті жақсартуға көмектеседі.
Әлеуметтік интеллектіні дамыту жолдары: басқа адамдардың сезімдерін түсінуге және тануға белсенді түрде үйрену, өз ойын тиімді жеткізу және басқаларды тыңдау қабілетін дамыту, релаксацияны, зейінді және стрессті басқару әдістерін үйрену.
Әлеуметтік интеллекттің дамуы жеке және кәсіби өмірде маңызды рөл атқарады. Ол қоғамда сәтті бейімделуге, тұлғааралық қарым-қатынасты жақсартуға және эмоционалдық интеллектті арттыруға ықпал етеді. Эмпатия тәжірибесі арқылы әлеуметтік дағдыларды үйрету, тиімді қарым-қатынас пен эмоцияларды мұқият басқаруды үйрену тұлғааралық өзара әрекеттесу сапасын жақсартуға көмектеседі және адамды қарым-қатынас пен ынтымақтастықта табысты етеді.
Қорытындылай келе, әлеуметтік психологияны зерттеу әлеуметтік ортаның адамның мінез-құлқына, ойлары мен сезімдеріне әсерін түсінуге көмектеседі. Тленчиеваның лекциялары әлеуметтік психология саласындағы білім мен тәжірибелік дағдылардың құнды көзі болып табылады. Олар студенттерге осы ғылымның негізгі ұғымдары мен теорияларын түсінуге және оларды күнделікті өмірде практикада қолдануға көмектеседі. Әлеуметтік психология бойынша дәрісте алған білім студенттерге, яғни бізге сабақта ғана емес, әріптестермен, достарымен, отбасымен қарым-қатынаста да пайдалы болды. Жалпы, ҚазҰУ-дың бірінші курсында әлеуметтік психологияны зерттеу, әсіресе Н. С. Тленчиеваның лекциялары арқылы студенттердің оқу үдерісі мен тұлғалық дамуына айтарлықтай әсер етіп, олардың өзін және қоршаған әлемді жақсы түсінуіне көмектеседі.
Тленчиева Н.С.
Педагогика ғылымдарының кандидаты.
Cтасюк А.А.
Психология мамандығының 1 курс магистранты
Жалпы және қолданбалы психология кафедрасы.
Сакен Д.С. 1 курс студенті
Экономика мамандығы
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
