Тербелмелі қозғалыс

9.2.5.2 эксперименттік әдіспен амплитуда, период, жиілікті анықтау;

9.2.5.3 формулаларды қолданып, период, жиілік, циклдік жиілікті анықтау

Көптеген оқушылар істей алады:  тербелмелі қозғалыстың түрлері және оларды сипаттайтын шамаларды біледі

Кейбір оқушылар істей алады: Тербеліс жылдамдығы, жиілігі және толқын ұзындығы формулаларын есеп шығаруда қолданады

Өзін-өзі тексеру

Сабақтың басы

10 минут

Өткен білімді еске түсіру

Жаңа білім

10 минут

Бекіту

10 минут

Кері байланыс

Сабақтың соңы

10 минут

Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Экраннан М.Жұмабаевтың «Толқын» өлеңінің бейнебаянын тамашалайды.

Мақсаты: Не? Неліктен? қалай? сұрақтары  арқылы оқушының ойлау дайғысын дамыту.

Сол бейнебаяннан не түсінгені туралы сұрау.

Жаңа тақырып

Тербеліс процесіне мысалдар:

•         Желден ағаш бұтақтарының тербелуі ;

•         Сағат маятнигінің тербелісі;

•        Біздің жүрегіміздің соғуы және т.б.

Тербеліс дегеніміз не?

Тербелмелі қозғалысқа  анықтаманы оқушылар өздері айтады.

 Тербелмелі қозғалысты сипаттайтын шамалар

Амплитуда, тербеліс периоды, тербеліс жиілігі

http://bilimland.kz/kk/home#lesson=10822

Бейне материалды көрсету.   3 парақшасы 22с бастап аяғына дейін.

1-тапсырма

Х_м = 15 см болғанда

1. t = 30 с-ғы толық тербеліс n  саны :  n  = _______________
2. Бір тербеліске кететін уақыт:            t =  _______________

2-тапсырма 

Тербеліс амплитудасын 5см-ге азайтып, t = 30 с-ғы толық тербелістің санын n санаңдар:

n =

Есептеңдер:    Т =

Қорытынды

3-тапсырма

1 с-ғы толық тербеліс санын анықтаңдар

1. Тербеліс жиілігі n –

Формуласы

Өлшем бірлігі

1. Циклдік жиілік    w
2. Тербеліс фазасы j

Кері байланыс беру

  «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

тест тапсырмалырын орындау.

1. Уақыт өткен сайын амплитудасы азайып отыратын тербелістер –

А) өшетін тербелістер  В) гармоникалық тербелістер  С) өшпейтін тербелістер

2. Дененің тепе-теңдік күйінен ең  үлкен ығысуының мәні-

А) тербеліс периоды  В) тербеліс амплитудасы  С) тербеліс жиілігі

3.     10 секундта 5 рет тербеліс жасайтын механикалық тарбелістің периоды қандай?

А) 5 с     В)   0,2 с           С)     2 с

4. Механикалық тербеліс кезінде энергияның жалпы мөлшері-

А) артады      В) өзгермей сақталады    С)    кемиді

5. Механикалық тербеліс кезіндегі потенциалдық энергияның шамасы неге тәуелді?

А) периодқа  В)  жиілікке

С) амплитудаға

«Рефлексиялық шеңбер»

Тақтаға «Сабақтағы психологиялық ахуал», «Сабақтан алған әсерің» деген сөздер жазылған және «жақсы», «жаман» деген екі бағалау бағаны бар плакат ілінеді. Оқушылар магнит-смайликтер арқылы сабақты бағалайды.

Оқкшылар тербеліске өз ойларымен жауап беруге тырысады

Оқушылар тербелісті сипаттайтын шамалармен  танысады

Бинебаянды тамашалайды

Тақырып бойынша берген тапсырмаларды ор Тербелмелі қозғалыстың басты белгісі, олардың барлығы қайталанып отырады.

Механикалық тербеліс деп  дененің бірдей уақыт аралығындағы дәлме-дәл немесе жуықтап қайталанып отыратын қозғалысын айтады.

Оқушыларға қорытынды жасайды.ындайды

Оқушылар кері байланыс береді

Бағалау критерийлері

көлденең және бойлық толқындардың анықтамасын біледі.

көлденең және бойлық толқындарды салыстырады.

толқын жылдамдығы, жиілігі және толқын ұзындығы формулаларын есеп шығаруда қолданады.

Дескриптор:

-тербеліс көздерін біледі

-тербелмелі қозғалысқа анықтама айтады

-тербелістің түрлерін ажырата алады

3 балл

Дискрипторлар

1.         Есептің берілгенін дұрыс жазады. (ХБЖ айналдыру)

2.         Қажетті формуланы дұрыс қолданады.

3.            Есепетеу жолын дұрыс жүргізеді.

4.            Жауабын дұрыс жазады

4 балл

Тест тапсырмасын орындап 5 балл жинайды

Жалпы балл 12 бойынша бағаланады.

Оқулық

Слайд

М.Жұмабаев «Толқын» бейнебаян

https://www.youtube.com/watch?v=Wnk8oJ6xRkA.

Толқынды модельдеу:

http://phet.colorado.edu/sims/wave-on-a-string/wave-on-a-string_en.html

http://bilimland.kz/kk/home#lesson=10822