Берел қорғандары

5.2.2.3  ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін  сипаттай алады.

Сaбaқ мaқсaттaры

деңгейі

2. Берел қорғандарынан табылған археологиялық олжалар арқылы сақтардың қолданбалы  өнері мен дүниетанымын суреттермен сипаттау;

3. Берел қорғандарынан табылған олжалардың ерекшеліктерін басқа

археологиялық олжалармен салыстыру;

4. Берел қорғандарынан табылған олжалардың ерекшеліктерін талқылау.

— Толеранттылық сананы қалыптастыру;

— «Мәңгілік ел»: Құрмет, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік құндылықтарына сүйене отырып, оқушыларды мәдени мұралар мен тарихи ескерткіштерге, өнерге құрметпен қарауға баулу.

Aлдыңғы білім

Берел қорғандары  («Кестелі орамал»)

Ұйымдастыру кезеңі: 2 мин

       3 мин

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

 «Сағат бойынша достар» тренингі арқылы жағымды ахуал қалыпастыру.

Мақсаты: бір-бірін қолдау, жақсы көңіл-күй сыйлау.

Оқушылар  шеңберде сағат тілімен бір-біріне ым-ишара, қозғалыспен бүгінгі күнге жақсы көңіл күй сыйлайды. Күлімсіреңіз, қол бұлғаңыз,  шапалақтаңыз, жылы сөз айтыңыз, сәттілік тілеңіз, қошеметтеңіз.

Санау арқылы оқушылар 3 топқа бөлінеді, топтарға атау беріледі.

І топ «Этнографтар»,  ІІ топ «Археологтар»,  ІІІ топ: «Тарихшылар»

  Алдыңғы білімге шолу:   «Кестелі орамал» әдісі арқылы  алдыңғы білімге қатысты сұрақтар қойылып, оқушылардан жауап алынады.
1.Берел қорғандары қай жерден табылды ?

2. Берел қорғандарынан нелер табылды?

3. Берелдіктер мәйітті қалай жерлеген?

4. Берел жерлеу орындарынан  тағы қандай бұйымдар табылды?

5. Адаммен бірге  жерленген жануар ?

6. Берел қорғандары қай ғасырға жатады?

7. Саркофаг деген не?

 Қалыптастырушы бағалау: оқушылардың дұрыс жауаптарын  «Үш шапалақ» әдісімен бағалау.

Топ аттары жазылған  қима қағаздар,

интербелсенді тақта-бейне- жазба, оқулық,

https://fsd.multiurok.ru/html/2017/02/18/s_58a8a0d0800b5/img2.jpg

25 мин

   Балаларға бүгінгі сабаққа қатысты суреттер интертақтадан көрсетіледі.

— Мына суреттерден ненің бейнесін көріп тұрсыздар?

— Археологиялық олжалар қалай аталуы мүмкін?

— Қай жерден табылған олжалар деп ойлайсыздар?

Осы сұрақтарға жауап ретінде, бүгінгі тақырыпты түсіндіру мақсатында  видеролик көрсетіледі.
1- тапсырма:  «Сиқырлы жалаушалар»  әдісі.   Жеке жұмыс

Тақтаға археологиялық олжалардың сипаттамасы жазылған жалаушалар ілінеді. Оқушылар жалаушадағы  сөздерді оқып, қайсысы Берел қорғанынан табылған  археологиялық олжалар екендігін анықтайды.

1-ші жалауша: Құс басты, жыртқыш денелі, қос мүйізді, қос қанатты мүсін  (Берел қорғанынан табылған грифон мүсіні)

2-ші жалауша: Таутеке мүйізді ғажайып қырандар бейнелі маскалар  (Берел қорымынан табылған жылқы әшекейі)

3-ші жалауша: Бұл жәдігер жерленген адамның билік иесі болғанын білдіреді (Алтын грифон)

4-ші жалауша: Жәдігер аң бейнесімен өрнектеліп, жұқа ақ алтынмен қапталған.  (ат әбзелдері)

5-ші жалауша: Қоңыр минералды бояумен боялған (құмыралар)

Бағалау критерий: 1. Берел қорғандарынан табылған олжаларды  анықтау.

Дескриптор:

1. Берел қорғандарынан табылған олжаларды басқа археологиялық олжалар  арасынан сипатына қарай  анықтайды;

Қалыптастырушы бағалау:  «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалау.

жасыл -түсіндім, сары-орташа түсіндім, қызыл-түсінбедім.

2-тапсырма:  «Суреттер сыры»  Топтық жұмыс. 

   І топ тапсырмасы:  Берел қорғанында жылқылардың неліктен адамдармен бірге жерленгенін және неліктен  ерекше әсемделгенін суретпен сипаттаңыз.

 Бағалау критерий:

1)  Жылқының ерекше әсемделуі сақтардың дүниетанымдық түсінігі екенін анықтау;

2) Жылқылардың адамдармен бірге жерленуі сақтардың дүниетанымдық түсінігі болғанын анықтау;

Дескриптор:

1. Берел қорғанынан табылған жылқының неліктен ерекше әсемделгенін анықтайды;

2. Жылқылардың неліктен адамдармен бірге жерленгенін анықтайды;

 ІІ топ  тапсырмасы:  Берел қорғанынан табылған археологиялық бұйымдарды суреттермен сипаттаңыз.  (қос қанатты грифон,  мысық тектес аң бейнелі маска, самұрық бейнесі, ат-әбзелдері)

Бағалау критерий:

1.  Археологиялық олжалардың сақ өнері мен дүниетанымын көрсететінін суреттермен сипаттау;

Дескриптор:

1. Археологиялық олжаларды  суреттермен  сипаттайды;

2. Сақ өнері мен дүниетанымын  суреттермен сипаттайды;

  ІІІ топ тапсырмасы:  2500 жыл бұрынғы сақ өнерінің ерекшеліктерін анықтап, сипаттаңыз.

Бағалау критерий:

1.  Сақ өнерінің 2 ерекшелігін мәтіннен анықтау;

2.  2500 жыл бұрынғы сақ өнері туралы сипаттау;

Дескриптор:

1. Осыдан 2500 жыл бұрынғы сақ өнерінің  ерекшеліктерін мәтіннен анықтайды;

2. 2500 жыл бұрынғы сақ өнерінің ерекшеліктерін сипаттайды.

Қалыптастырушы бағалау.  «Екі жұлдыз, бір ұсыныс»  әдісімен оқушылар бір-бірін бағалайды.

3 тапсырма: Венн диаграммасымен жұмыс 

Берел қорғандарынан табылған археологиялық олжалар мен Есік обасынан табылған олжалардың   айырмашылықтары мен ұқсастықтарын  салыстырыңыз.

Дескриптор:

1. . Есік обасынан   табылған олжалардың ерекшеліктерін анықтайды.

2. Берел қорғанынан абылған олжалардың ерекшеліктерін анықтайды.

3. Берел қорғаны олжаларының  Есік обасынан табылған олжалармен  айырмашылығын салыстырады.

4.Есік обасынан табылған олажалар мен Берел қорғанынан табылған олжалардың ұқсастығын анықтайды.

5. Табылған олжалардың   айырмашылықтары мен ұқсастықтарын жұпта талқылайды.

Бағалау критерий:

1. Берел қорғандарынан табылған бұйымдардың ерекшеліктерін анықтау;

2. Есік обасынан табылған олжалардың ерекшеліктерін анықтау;

3. Берел мен Есік қорғандарынан табылған олжалардың айырмашылықтарын салыстыру;

4. Екі қорғаннан табылған олжалардың ұқсастықтарын анықтау;

5. Айырмашылықтары мен ұқсастықтарын жұппен талқылау;

Қалыптастырушы бaғaлaу:   «Бас бармақ» әдісі арқылы бaғaлaу. Оқушылар бір-бірін мадақтайды.

Авторлары:

С.Р.АхметоваА.М.Ибраева, А.А. ҚұлымбетоваА.С.Мағзұмова, А.М.Марқабаева

Астана, НЗМ, 2017ж. https://youtu.be/Ovd6VUdmRhY

Видеоролик

https://fsd.multiurok.ru/html/2017/02/18/s_58a8a0d0800b5/img2.jpg

Нұсқаулық https://youtu.be/x1v4aY-gyTk

https://fsd.multiurok.ru/html/2017/12/05/s_5a26c62e32106/img4.jpg

Венн диаграмма сы сызбасы

https://youtu.be/Fgz1tUKf4ss

Ғаламтор желісі
https://ds04.infourok.ru/uploads/ex/0f29/0004ca18-79381acb/img15.jpg

10 мин

Оқушылардан бүгінгі сабақ туралы кері байланыс алынады. Стикерді  аралдарға апарып жапсыру ұсынылады.

Мен бүгін жақсы түсіндім …… «Түсіну» аралы

Мен бүгінгі сабақта  білдім…… «Білу» аралы

Менің сұрағым бар……. «Түсінбеу» аралы

Мен досыма көмектестім……. «Достық» аралы

Рефлекция.  «Бес саусақ» әдісі.

—          Балалар, алдымыздағы қағазға саусақтарыңыздың  суретін салып, бүгінгі сабақ туралы ойыңызды  жазып көріңіз.

Бас бармақ (басты мәселе) — Бүгінгі сабақта не қиын болды?

Балалы үйрек (бірлесу) – Топпен қалай жұмыс жасадым, кімге

                                         көмектесе алдым, мен кімге көмектестестім?

Ортан терек (ойлау) —Мен бүгін қандай білім алдым, нені түсіндім?

Шылдыр шүмек (шындық)  —Сабақ маған ұнады. Неліктен?

Кішкентай бөбек (көңіл-күй) — Мен сабақта өзімді…. сезіндім

https://youtu.be/OaPg2FeXqQA

Оқушылaрдың қaжеттіліктеріне қaрaй aлғa ілгерілетіп отырaтын, бағыттайтын сұрақтар бердім. Оқушыларға деректер, мәтін беру, суреттер беру, тапсырмалар беру арқылы диaлог және қолдaу көрсету мaқсaтындa aуызшa сұрaқтaр қойдым.

Сaрaлaу бойыншa  қолдaуды көп қaжет еткен оқушылaрғa  мәтіннің үлгісін, тірек сөз тіркестерін  бердім, оқушылар үлгіні бaсшылыққa aлып  тапсырманы орындайды.

Тaпсырмaлaр: «Кестелі орамал» әдісі,

«Сиқырлы жалаушалар» әдісі

2.Ортaшa қолдaу.

Оқушылaрдың қaжеттіліктеріне қaрaй күрделіге қaрaй aлғa ілгерілетіп отырaтын тaпсырмaлaр бердім.

Тaпсырмaлaр:   «Ауызша микрофон»  әдісі.

Қолдaу көрсету aз.  Күрделі сұрақтар, күрделі тапсырмалар беру арқылы оқушыларды Берел қорғандарынан табылған археологиялық олжалардың ерекшеліктерін салыстыруға, талқылауға, сипаттауға жетелеп, сақтардың өнері мен дүниетанымының  ерекшелігін тануға бағыттадым.

Тaпсырмaлaр:  «Венн диаграммасы»,

Қaрқын бойыншa сaрaлaдым. Кейбір оқушылaр бaсқaлaрынa қaрaғaндa жылдaм жұмыс істейді.

Қaрқыны жай жұптaрғa сұрaқтaрмен жетелеймін.

«Үш шапалақ»  aрқылы бағалау.

«Бағдаршам » aрқылы бaғaлaу.

«Екі жұлдыз бір ұсыныс» арқылы оқушылардың бір-бірін бағалауы.

«Отшашу» арқылы бағалау түрі бойынша бір-біріне қолдау көрсетеді, мадақтайды.

Құндылықтармен байланыс қалыптастырушы бағалауда, белсенді әдістерде көрініс табады.

Дәптермен жұмыс кезінде пaртaғa дұрыс отырмaу омыртқa жотaсының қисaюынa әкеліп соғaтынын ескерту.