Фотосинтез үдерісі

Алғабас  орта мектебі

·         5.4.2.6 өсімдіктерде пигменттердің болуын зерттеу

·         5.4.2.7 фотосинтездің жүруі үшін қажетті жағдайларын зерттеу

·         өсімдіктердегі әр түрлі пигменттердің болуын зерттейді

·         фотосинтез  поцессі үшін қажетті жағдайларды зерттейді

·         Өсімдіктердегі фотосинтез үдерісі ерекшелік белгі екенін анықтайды

·         Өсімдіктерде пигменттердің болуының маңызын зерттейді

·         Фотосинтезге қажетті жағдайлар: жарық, ылғал, көмірқышқыл газының болуын зерттейді

·         Фотосинтез

·         көмірқышқыл газы

·         анаэробты

·         аэробты

·         пигмент

Оқытудың тілдік мақсаты:

·         фотосинтез үдерісін білу үшін видеороликті пайдаланып, бір-біріне түсіндіре алады (айтылым және тыңдалым дағдылары)

·         фотосинтез үдерісінің қалай жүретінін түсініп, дәптерлеріне анықтамасын жазып алады (оқылым және жазылым дағдылары)

·         өсімдіктердегі әр түрлі пигменттердің болуын зерттеп, өз қорытындыларын жазып, оны басқа оқушыларға жеткізе алады

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Фотосинтез бұл……………………………………………………………………… Фотосинтез кезінде…………….. бөлінеді.

Фотосинтез үдерісі…………………тән.

Бұл үдерістің маңызы……………………………………………………………..

дарыту

Фотосинтез үдерісін білу және түсіну. Өсімдіктер бөлген оттегінің тірі ағзалар үшін мағызын түсіну. (3 сынып).

0-3 мин

Сабақтың тақырыбын ашу үшін фотосинтез схемасы бейнеленген сурет көрсетіледі. Жетекші сұрақтар қойылады:

-Суреттен не көріп тұрсыздар?

-Бұл процесс қалай аталады?

Сабақ мақсатымен және жетістік критерийлерімен танысу.

Презентация

https://www.youtube.com/watch?v=TAuOy1BTCh0

Слайд 2-3

4-6 мин

7-12 мин

13-16мин

17-22мин

23-30мин

30-33мин

34-37мин

Мұғалім түсіндірмесі:

·         Күн-тіршілік көзі.

·         Жануарлар дайын тағаммен қоректенеді.

·         Өсімдіктер күн энергиясын пайдаланып, органикалық заттар түзеді.

·         Өсімдіктер дайын органикалық заттарды қажет етпейді

(Ж) Оқушыларға өсімдікке «Күн», «қоректік заттар», «оттегі», «көмірқышқыл газы», «су» деп жазылған сызба ұсынылады. Олар сызбада бағдарлар қою арқылы су, оттегі, көмірқышқыл газының қозғалысын көрсетеді. Оқушылардың әр түрлі мүмкіндіктерін ескеру, яғни оларға түрлі деңгейдегі сызбалар беру қажет.

·         Жазбалары және бағдарлары жоқ сызбалар;

·         Бағдарлары жоқ сызбалар;

·         Жазбалары және жартылай бағдарлары бар сызбалар

(Т)(Э) Балдырлар мысалында оқушыларға фотосинтез үдерісін зерттеу ұсынылады. Ол үшін оқушылармен бірлесіп, мөлдір шыны ыдыстағы балдырдың бір түрін сынып бөлмесінің жарық көп түсетін бөлігіне қойыңыз. Оттегі газы көпіршіктерінің бөлінуін бақылаңыз. Содан соң өсімдікті қараңғы жерге қойып, газдың бөлінуін анықтаңыз.

(С) Өсімдіктерде қоректік заттардың түзілуі жайлы бейнебаян\анимациялар тамашалау. Тапсырма: Оқушылар анимацияларды тамашалап болғаннан кейін өсімдіктердің қоректену ерекшеліктерінде фотосинтездің маңызын түсіндіреді.

·         Жапырақта қандай белгі көріп тұрсыздар?

·         Олай болуының себебі неде деп ойлайсыздар?

(Э) Табиғи пигменттерді бояу ретінде қолдану. Олар пияз бояуын алып, ұлпаны бояу үшін пигментті қолдана алады, немесе жеміс cығындыларын бояу ретінде қолдана алады. Оқушыларға әдістеме (Қосымшада көрсетілген).

(С) Оқушыларға фотосинтез процессінің анықтамасын беріп, ол үшін оттегі, су және көмірқышқыл шазы мен хлорофиллдің қажет екендігіне тоқталыңыз.

(Жж) Оқушылар көрсетілген сызбаны пайдаланып, жарық, су, көмірқышқыл газы және оттегі, қоректену арасындағы байланысты анықтайды.

Слайд 4

Слайд 5

Балдырлардағы фотосинтез жайлы бейнебаян: https://www.youtube.com/watch?v=Rl3fiHCI8GU

Видео өсімдіктердің қоректенуі, ағылшын тілінде: https://www.youtube.com/watch?v=1gLa5EWn9OI

Слайд 9

Жапырақтар түсін неліктен өзгертеді?

https://twig-bilim.kz/film/why-do-leaves-change-colour-5734/

Слайд 11

38-40мин

Үлкен саусақ — мен үшін маңызды және қызықты болғаны…

Сілтеуіш саусақ. Бұл тапсырма бойынша мен кімнен қолдау таптым немесе қай әріптесімнің ойы ұнады?

Орта саусақ — маған қиын болды, (маған ұнаған жоқ)…

Аты жоқ саусақ — осы тапсырма орындау кезінде мен кімдерге қол ұшын бере алдым?

Шынашақ – Мен не ұқтым, кейінгі кезде сабақта қалай, қай жерде қолдана аламын? 

Барлық саусақтарды біріктіре отырып, мен қандай ойда қалдым?….

·         Жазбалары және бағдарлары жоқ сызбалар;

·         Топта ұйымдастыру жұмыстарын алады;

Қабілеті орта оқушылар:

·         Бағдарлары жоқ сызбалар;

·         Суретке талдау жұмысы осы деңгейдегі оқушыларға қолдау береді;

·         (Тапсырма мазмұны бір, орындау уақытына қарай ықшамдалған, бірақ оқушының таңдау құқығы бар)

Қабілеті төмен оқушылар:

·         Деңгейлік сұрақтар;

·         Мұғалімнің қолдауы;

·         Жазбалары және жартылай бағдарлары бар сызбалар

·         Орта деңгейдегі зертханалық парақ.

·         Оқушылар өзара бағалайды;

·         Жұппен бағалау жүргізеді;

·         жұмысқа жазбаша кері байланыс беріледі.

Сабақ мақсаттары / оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қолжеткіздіме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрысжүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік /қиындықтары туралы нен ібілдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

1.      Түрлі жапырақтан 3 г өлшеп алу.

2.      Қайшымен жапырақтарды ұсақтап, үккішке салу. 2 г кварц құмын салып, езу.

3.      Езілген жапырақтар жұмсағына 3 мл этил спиртін қосып араластыру.

4.      Сүзгіш қағаздың төменгі ұшынан 10 мм жерде қарындашпен көлденең бастау сызығын сызу. Сызықтың тең ортасын белгілеу.

5.      Белгіленген орынға 1 тамшы пигмент ерітіндісін тамызу.

6.      Стаканға 3 мм шамасында этил спиртін құю.

7.      Пигмент ерітіндісі тамызылған қағаздың бір шетін малып, стақанға орналастыру.

8.      Пигменттердің таралуын бақылау