Көмірсуларды жіктеу: моносахаридтер, дисахаридтер, полисахаридтер. Көмірсулардың қасиеттері мен қызметтері

Көмірсуларды құрылымы, құрамы мен қызметі бойынша жіктейді.

3 мин

2 мин

2 мин

оқушыларды  түгелдеу

«Гүлмен тілек»

Оқушылар арнайы дайындалып келген гүлді алақандарына салып тұрып, бір-біріне тілек тілейді

«Бинго» әдісі арқылы судың қасиеттері  бойынша көршінің діптеріне 1-2 сұрақ жазыңыз, өзара тексеріңіз,  бағалаңыз.

«Суреттер сөйлейді» әдісі арқылы жаңа тақырыпты ашу.

1. Суреттерден қандай қоректік заттарды көріп тұрсыздар?
2. Суреттердің өзара қандай байланысы бар?

«Көмірсулар» туралы бейнекөріністі қарап шығыңыз. «Түртіп алу» әдісі арқылы негізгі ойды жинақтап жазып алыңыз. Келесі сұрақтарға жауап беріңіз?

1. Көмірсулар қандай қосылыстарға жатады?
2. Көмірсулардың химиялық формуласы қандай?
3. Көмірсулар қалай жіктеледі?

Гүлдің астына жазылған сөздер бойынша топқа біріктіріледі.

1. топ  Моносахаридтер

2. топ   Дисахаридтер

3. топ    Полисахаридтер

Дескриптор:

—        Судың қасиеті тақырыбына қатысты сұрақтарға жауап жазады ;

ҚБ: Жарайсың! Жақсы! Әлі де талпын! мадақтау сөздері

https://yandex.kz/video/preview/16771316722172667309

8 мин

8 мин

Жаңа сабақ

Моносахаридтер, дисахатидтер, полисахаридтер, олихосахаридтер,  гликоген, целлюлоза, пектиндік заттар, инсулин, көмірсулардың қасиеттері, көмірсулардың қызметтері, көмірсулардың құрамы   сөздерінің ұғымын талдап,түсіндіріңіз.

2. (Ж.Ж)  «Сематикалық карта» әдісі  арқылы көмірсулардың топтарға жіктелуі мен адам өмірінде қолданылуын мысалдар келтіру арқылы кестені толтырыңыз.

Дескриптор

-Термин сөздерді  топта өзара талқылайды.

-Термин сөздердің  анықтамасын айтады.

Дескриптор

-Оқушылaр көмірсулардың топтарға  жіктейді;

-Адам өмірінде қолдануына мысалдар келтіреді .

«Келісемін,келіспеймін»

ҚБ: «Плюс, минус»

Кeстeмeн  жұмыс

Оқулық ,дәптeр, қaлaмсaп

5 мин

Көмірсулар- органикалық қосылыстардың бірі. Олар энергияның негізгі көзі болып табылады. 56% астам энергия организм көмірсулар есебінен, қалған бөлігін ақуыз бен майлар есебінен алады. Дене күшін талап ететін еңбекпен айналысу барысында жұмсалатын энергия мөлшері пайдалы әрекет коэффициенті (ПӘК) деп анықталады. Оның орташа мөлшері – 20-25%, спортшыларда ПӘК жоғары болады. Қышқылдану барысында 1 г ақуыз – 4,1 ккал, 1 г май – 9,3 ккал, 1 г көмірсу – 4,1 ккал бөлетіні анықталған. Тағамдық азық-түліктердегі ақуыздардың, майлардың және көмірсулардың мөлшерін білген жағдайда, олардың құнарлылығын немесе энергиялық құнын анықтауға болады.Құрылыс күрделілігіне, ерігіштігіне, сіңу жылдамдығына байланысты тамақ өнімдерінің көмірсулары қарапайым көмірсуларға бөлінеді: моносахаридтер (глюкоза, фруктоза, галактоза), дисахаридтер (сахароза, лактоза) және күрделі көмірсулар немесе полисахаридтер (крахмал, гликоген, клетчатка). Қарапайым көмірсулар суда оңай ериді және тез сіңеді. Олар айқын тәтті дәмі бар және сахараларға жатады. Ең көп таралған моносахарид-глюкоза-көптеген жемістер мен жидектерде бар, сондай-ақ дисахаридтер мен тамақ крахмалының ыдырауы нәтижесінде ағзада пайда болады. Глюкоза ағзада гликогеннің пайда болуы үшін, ми тіндерін, бұлшық ет (соның ішінде жүрек бұлшықетін де), қандағы қанттың қажетті деңгейін ұстап тұру және бауыр гликогенінің қорын құру үшін тез және оңай қолданылады. Барлық жағдайларда үлкен физикалық кернеу кезінде глюкоза энергия көзі ретінде пайдаланылуы мүмкін.

Төмендегі кестеге көмірсулар туралы дұрыс жауапты анықтаңыз

Дескриптор:          Білім алушы

1.     Көмірсудің энергиялық құндылығын табады;

2.     Моносахаридтердің қасиеттерін анықтайды

3.     Полисахаридтердің қызметін анықтайды

4.     Көмірсулардың қызметін көрсете алады

5.     Көмірсулардың құрылымдық қызметін анықтайды

1. Көмірсулардың энергиялық қызметін анықтайды

ҚБ: « От шашу»

Ресурс парақтары

1-ші топ Көмірсулар туралы афиша немесе жарнама жасаңыз

2-ші топ Ата-аналарға мектепте  көмірсулар туралы не білгендері туралы хат жазыңыз;

3-топ Көмірсуларға алғыс хат жазыңыз.

Дескриптор:

—        Көмірсуларға жарнама немесе афиша жасайды;

—        ата-аналарға мектепте  көмірсулар туралы не білгендері туралы хат жазады;

—        көмірсуларға алғыс хат жазады;

Мақсаты:Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі:Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді.

қағаз бетіне қолыңызды қойып саусақтарыңды айналдыра сызыңдар. Әр саусақтың өзінің мәні бар, олар бойынша өз ойларыңызды білдіріңіз:

v Бас бармақ- мен үшін маңызды және қызықты болды……

v Балан үйрек (сұқ саусақ)- мен бүгін түсіндім……

v Ортан терек (орташа саусақ)- мен үшін қиын болды……

v Шылдыр шүмек(төртінші саусақ)- менің бағам…… себебі

v Кішкене бөбек (кішкентай саусақ)- менің білгім келеді…..

Үйге тапсырма.

Көмірсулардың адам өміріндегі маңызы туралы хабарлама жазу.

Ақ қағаз, маркерлер