Құрылымның қалыптасуына әсер ететін факторлар,демографиялық және әлеуметтік процестердің үй шаруашылығына әсері

Құрылымның қалыптасуына әсер ететін факторлар әлеуметтік, экономикалық, мәдени және табиғи факторларға байланысты өзгеріп отырады. Оларды талдайтын болсақ, негізгі факторлар төмендегідей

1. Әлеуметтік факторлар:

• Демографиялық өзгерістер.
Халық санының өсуі немесе азаюы, миграция, жас ерекшеліктері құрылымдық өзгерістерге әкеледі.

• Білім беру деңгейі.

Қоғамдағы білім деңгейі жоғарылаған сайын, әлеуметтік құрылым өзгеріске ұшырап, жаңа кәсіп түрлері мен қызмет салалары пайда болады.

2. Экономикалық факторлар:

• Табыс деңгейі. Экономикалық жағдай мен адамдардың табысы әлеуметтік құрылымға айтарлықтай әсер етеді. Жоғары табыс деңгейі орта таптың қалыптасуына, ал табыстың төмендігі кедейлік деңгейін көтеруге ықпал етеді.

• Экономикалық даму. Елдің экономикалық дамуы жұмыс орындарының санын арттырып, жаңа өндірістер мен салаларды ашуға мүмкіндік береді.

3. Мәдени факторлар:

• Құндылықтар мен дәстүрлер. Қоғамдағы құндылықтар мен дәстүрлердің сақталуы немесе өзгеруі әлеуметтік құрылымның тұрақтылығын немесе бейімделуін анықтайды.

• Дін және идеология. Діннің немесе идеологияның ықпалы адамдардың құндылықтарын, олардың өмір салтын қалыптастырады, бұл құрылымдық қалыптасуға әсер етеді.

4. Табиғи және экологиялық факторлар:

• Географиялық орналасу. Елдің немесе аймақтың климаттық жағдайлары, табиғи ресурстары, және географиялық орналасуы оның экономикалық құрылымына әсер етеді •Табиғи ресурстар. Табиғи байлықтардың болуы немесе тапшылығы аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуын анықтайды.

• Экологиялық факторлар. Климат өзгерісі, қоршаған ортаның ластануы сияқты экологиялық жағдайлар құрылымдық өзгерістерге ықпал етеді.

Бұл факторлардың барлығы бір-бірімен тығыз байланысып, қоғамдағы құрылымның қалыптасуына ықпал етеді.Сондықтан да мен өзім оқитын https://univer.kaznu.kz университетте осы тақырыпты зеріттедім. Сонымен қатар құрылымдық өзгерістер уақыт өте келе тұрақты, бейімделгіш және өзгеріске икемді болу үшін осы факторларға жауап беруге тырысады.

Сонымен қатар мен демографиялық және әлеуметтік процестердің үй шаруашылығына әсерін қарастырдым

Демографиялық және әлеуметтік процестер үй шаруашылықтарының құрылымына айтарлықтай әсер етеді. Үй шаруашылығының құрылымы деп сол үйде бірге тұратын адамдардың саны мен құрамы, олардың жас шамасы, жыныстық құрамы, туыстық немесе әлеуметтік байланысы түсініледі. Мұндай құрылым әртүрлі факторлармен, соның ішінде туу, өлім, миграция және урбанизация процестерімен анықталады.

Демографиялық процестердің әсері:

1. Туу деңгейі: Туу көрсеткіштері жоғары қоғамдарда көп балалы отбасылар саны көбейіп, олардың құрылымы кеңейеді. Бұл әсіресе ауылдық жерлерде жиі кездеседі. Керісінше, туу деңгейі төмендегенде, үй шаруашылықтары шағын болып, көбіне нуклеарлық отбасылар (ата-ана мен баладан тұратын) басым болады.

2. Өлім көрсеткіштері: Өлім-жітім деңгейі мен өмір сүру ұзақтығының жоғарылауы, әсіресе қарт адамдар арасында, үй шаруашылықтарында бірнеше ұрпақтың бірге тұру мүмкіндігін арттырады. Бұл кеңейтілген отбасылар мен бірнеше буынның бірге өмір сүруіне ықпал етеді

Әлеуметтік процестердің әсері:

1. Отбасы құндылықтарының өзгеруі: Қазіргі заманда қоғамда индивидуализмнің дамуы және отбасы құндылықтарының өзгеруі отбасының құрылымына әсер етеді. Мысалы, некелесу мен ажырасудың жоғары деңгейі, сондай-ақ азаматтық некелердің жиілеуі үй шаруашылықтарының құрылымына ықпал етіп, жалғыз басты ата-аналар мен нуклеарлық отбасылардың саны артады.

2. Әйелдердің қоғамдағы рөлі: Әйелдердің жұмысқа белсене араласуы және білім алу деңгейінің өсуі дәстүрлі отбасылық рөлдердің өзгеруіне әкелді. Осыған байланысты, үй шаруашылықтарының құрылымы өзгереді, мысалы, балалы әйелдер өз ата-аналарымен немесе жеке тұрғысы келетіндер саны артады

Үй шаруашылықтары құрылымының өзекті өзгерістері: Бұл өзгерістер жалпы халықтың саны мен жастық құрамын да өзгертіп, әлеуметтік саясатқа, денсаулық сақтау, білім беру, тұрғын үй саясатына ықпал етеді. Әлеуметтік және демографиялық факторлардың әсерінен кейбір қоғамдарда кәрі адамдарға көмек көрсету қажеттілігі өссе, басқа қоғамдарда балаларға білім беру және денсаулық сақтау мәселелері маңызды болады.

Орындаған:Жиенбекұлы Нұрасыл