Желтоқсан оқиғасы: Тәуелсіздікке бастау болған тарихи күндер

• • Желтоқсан оқиғасы – 1986 жылғы 16–17 желтоқсанда Алматы қаласында қазақ жастарының Кеңес Одағының әділетсіз саясатына қарсы шыққан көтерілісі. Бұл оқиға Қазақстан тарихындағы ұлт-азаттық қозғалысының ерекше кезеңі болып табылады және тәуелсіздікке бастар жолдағы маңызды оқиғалардың бірі ретінде саналады.

Оқиғаның себебі мен барысы

1986 жылы 16 желтоқсанда Қазақ КСР Коммунистік партиясының бірінші хатшысы Дінмұхаммед Қонаев қызметінен алынып, орнына республикаға мүлдем қатысы жоқ, қазақ тілін, мәдениетін және жергілікті жағдайды білмейтін Геннадий Колбин тағайындалды. Бұл шешім қазақ халқының ұлттық мүддесі ескерілмегенін айқын көрсетіп, халықтың ашу-ызасын тудырды.

17 желтоқсан күні Алматының орталық алаңына мыңдаған студенттер мен жастар жиналып, әділетсіз шешімге қарсы өз наразылығын білдірді. Олар «Әр халыққа – өз көсемі!», «Тәуелсіздік керек!» деп ұрандатты. Жиналғандар бейбіт түрде пікірін білдіргісі келді, алайда билік бұл наразылықты күшпен басуға тырысты.

Құқық қорғау органдарының әрекеті

Кеңес үкіметі көтерілісті басу үшін арнайы жасақтар мен әскерлерді қолданды. Жастарға суық су шашылып, резеңке таяқтар, иттер мен басқа да күштеу құралдары пайдаланылды. Нәтижесінде, көптеген жастар жарақат алды, кейбіреулері қайтыс болды. Мыңдаған адам қамауға алынып, қудалауға ұшырады.

Желтоқсанның тарихи маңызы

Желтоқсан оқиғасы Кеңес Одағының ұлттық саясатындағы әділетсіздік пен теңсіздікті ашық көрсетіп, халықтың ұлттық сана-сезімін оятты. Бұл көтеріліс басқа да республикалардың тәуелсіздікке ұмтылуына шабыт беріп, Кеңес Одағының ыдырауына ықпал етті.

1991 жылы Қазақстан өз тәуелсіздігін жариялағаннан кейін, Желтоқсан оқиғасының қатысушыларына құрмет көрсетіліп, олардың ерлігі жоғары бағаланды. Бүгінгі таңда бұл оқиға Қазақстан халқының еркіндік пен тәуелсіздік үшін күресінің символы ретінде есте сақталады.

Қорытынды

Желтоқсан оқиғасы – бұл тек тарихи ғана емес, ұлттық рух пен патриотизмнің көрінісі. Ол қазақ жастарының отаншылдық сезімін, әділеттілік пен тәуелсіздікке деген ұмтылысын айқын көрсетті. Бүгінгі Қазақстанның азаттығы мен дербестігі осы оқиғада бастау алған ұлттық рухтың арқасында жүзеге асты.