Мәтіндегі қате медиа этикасын бұзады
Ақберен Біржанқызы
Журналистикадағы этика жай ғана ережелер жиынтығы емес, БАҚ пен қоғам арасындағы сенімнің негізі. Ақпараттың дәлдігі бұл этиканың негізгі бөлігі іспеттес. Мәтіндегі болмашы қатенің өзі бұл сенімге нұқсан келтіріп, БАҚ беделіне де, қоғамдық пікірге де кері әсерін беруі мүмкін.
Мәтіндегі қате әртүрлі болады:
1. Қате күндер, атаулар, сандар, дереккөздердің дұрыс көрсетілмеуі – осының барлығы басылымның абыройына нұқсан келтіреді. Оқырман қатені байқап, бүкіл мақаланың, мүмкін бүкіл басылымның сенімділігіне күмән келтіре бастайды.
2.Фактілер дұрыс ұсынылғанның өзінде, олардың берілуі кейбір аспектілерге баса назар аударып, басқалары туралы үнсіз қалуы мүмкін, осылайша оқиғаның бейнесін бұрмалайды. Бұл әдепсіздік қана емес, сонымен қатар оқырманның пікірін өзгертеді.
3. Тексерілмеген деректерді, қауесеттерді немесе болжамдарды факті ретінде жариялау этиканы өрескел бұзу болып есептеледі. Бұл бұқаралық ақпарат құралдарының беделіне нұқсан келтіріп қана қоймай, нақты емес ақпараттың нысанасына айналған адамдарға зиян келтірері сөзсіз.
Тұрақты қателер БАҚ-қа деген сенімнің төмендеуіне әкеледі, бұл аудиторияның жоғалуына және басылымның ықпалының төмендеуіне әкеледі. Қателер бұқаралық ақпарат құралдарының беделіне елеулі нұқсан келтіреді, бұл жарнама берушілер мен серіктестердің сенімін жоғалтуға әкеледі.
Қателерді болдырмау және медиа этикасының жоғары деңгейін сақтау үшін мыналар қажет. Мұқият фактілерді тексеру: барлық деректер бірнеше жерден тексерілуі керек. Беделді және сенімді ақпарат көздеріне жүгіну. Көп сатылы өңдеу жүйесі жарияланғанға дейін қателерді анықтауға және түзетуге мүмкіндік береді.
Қорытындылай келе, ақпараттың дұрыстығы медиа этикасының ажырамас бөлігі екенін атап өткен жөн. Ең кішкентай қатенің өзі ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін, сондықтан мұқият фактілерді тексеру және жауапты жариялауды қатаң сақтау керек. Бұқаралық ақпарат құралдары осылайша ғана халықтың сенімін сақтап, қоғамдық пікірді хабардар ету мен қалыптастырудағы өзінің маңызды рөлін атқара алады.