Қазақстан бойынша жұмыссыздық статистикасы.

Қазақстандағы жұмыссыздық мәселесі біршама тұрақты деңгейде болғанымен, елдің әртүрлі аймақтары мен салаларында әртүрлі көрініс табады.

Қазақстандағы жұмыссыздықтың басты себептері әртүрлі әлеуметтік, экономикалық және құрылымдық факторларға байланысты. Олардың арасында:

1. Экономиканың құрылымдық өзгерістері: Кейбір салалардың дамуы бәсеңдеуі немесе өндірістің қысқаруы нәтижесінде жұмыс орындары азайып, адамдар жұмыссыз қалады. Мысалы, ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіп салаларында автоматтандыру мен технологиялардың енуі кейбір мамандықтарға деген сұранысты төмендетті.

2. Аймақтық теңсіздік: Қазақстанның кейбір аймақтарында экономикалық белсенділік төмен, әсіресе ауылдық жерлерде. Ірі қалалар мен өнеркәсіптік орталықтарда жұмыс орындары көп болғанымен, аймақтардағы тұрғындар үшін жұмыс табу қиын.

3. Жастар арасындағы жұмыссыздық: Жастар тәжірибесінің жоқтығы, нарық талаптарын толық білмеуі. Сонымен қатар, олардың оқу бағдарламалары кейде қазіргі нарық талаптарына сай келмейді.

4. Технологиялық өзгерістер: Жаңа технологиялар мен автоматтандыру процесі кейбір салаларда адамдарды алмастыруға әкеледі. Нәтижесінде, жұмысшылар жаңа дағдыларды игермесе, олар жұмыссыз қалуы мүмкін.

Жұмыссыздықтың осы факторлары қоғам мен экономика үшін үлкен мәселелер тудырады, сондықтан мемлекет жұмыссыздық деңгейін төмендету үшін түрлі бағдарламалар мен бастамаларды іске асырып отырады.

Қазақстанда халықты жұмыспен қамту және жұмыссыздық деңгейін төмендету мақсатында бірқатар мемлекеттік бағдарламалар жүзеге асырылуда. Олардың негізгілері мыналар:

“Дипломмен ауылға” бағдарламасы

Бұл бағдарлама жас мамандарды ауылдық жерлерде жұмыс істеуге ынталандыру мақсатында іске асырылады. Негізгі мақсаттары:

• Ауылдық жерлерде әлеуметтік салаларға (медицина, білім беру, мәдениет, ауыл шаруашылығы) мамандарды тарту.

• Жас мамандарға тұрғын үй сатып алу үшін жеңілдетілген несиелер мен біржолғы көтерме жәрдемақы беру.

“Жастар практикасы”

Бұл бағдарлама жас мамандарға (түлектерге) жұмыс тәжірибесін жинақтауға көмектеседі. Жастар практикасы барысында түлектер кәсіпорындарда уақытша жұмыс істейді, ал мемлекет оларға ай сайын жалақы төлейді. Бұл бағдарлама жастарды тұрақты жұмыс орындарына орналасуға дайындайды.

“Бастау Бизнес” жобасы

Бұл жоба “Атамекен” Ұлттық кәсіпкерлер палатасының қолдауымен жүзеге асырылып, азаматтарды кәсіпкерлік дағдыларға оқытуға бағытталған. Жоба аясында:

• Кәсіпкерлік негіздеріне тегін оқыту.

• Өз ісін ашу үшін гранттар мен жеңілдетілген несие беру.

• Кәсіпкерлерді сүйемелдеу және олардың жобаларына қолдау көрсету.

Қорытынды

Қазақстандағы жұмыссыздық мәселесі қазір де өршіп отыр, әсіресе жастар мен ауылдық жерлерде. Мемлекет тарапынан еңбек нарығын жақсарту, жұмыссыздық деңгейін төмендету үшін білім беру жүйесін жетілдіру, кәсіпкерлікті қолдау және өңірлерде жаңа жұмыс орындарын ашу арқылы түрлі қадамдар жасауда. Алайда, тұрақты экономикалық өсім мен аймақтық даму, жастарды қолдау арқылы түрлі бағдарламалар ұйымдастырылып жұмыссыздық деңгейін одан әрі төмендету қажет.

https://www.kaznu.kz/
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Әлеуметтік жұмыс 3 курс Оңғар Ринат.

Жетекші: Авсыдыкова Құралай.