Желтоқсан: Еркіндікке апарған қадам

Желтоқсан — бұл тек бір күннің немесе бір айдың тарихы емес, ол ұрпақтар арасындағы жанды жадтың бір бөлшегі, ұлттық сананың оянуының, еркіндікке деген ұмтылыстың бір сәті. Алматының қақ ортасында 1986 жылдың желтоқсан айында болған оқиғалар Қазақстан тарихында алтын әріптермен жазылып қалды. Бұл тек қана халықтың наразылығы емес, оның болашаққа деген үміті, тәуелсіздікке деген құштарлығы еді.

Желтоқсан оқиғасының себептері күрделі әрі көпқабатты болды. Кеңес Одағының орталық билігі Қазақстанға жаңа басшы — Геннадий Колбинді тағайындағанда, бұл шешім жергілікті халық үшін ауыр соққы болды. Колбиннің қазақ халқына деген көзқарасы мен республиканың экономикалық және саяси жағдайы Мәскеудің ұлттық саясатындағы әділетсіздікті айқындады. Бұл таңдау қазақтың ұлттық болмысын, тәуелсіздікке деген ұмтылысын таптағандай көрінді.

16 желтоқсан күні Алматының орталығында басталған жастардың бейбіт шеруі тұтас бір елдің тыныс-тіршілігіне әсер еткен маңызды оқиғаға айналды. Олардың басты талабы — өз халқының мүддесін қорғау, әділетсіздікті тоқтату, шынайы ұлттық болмысты сақтау еді. Көтерілісшілер тек бір күндік наразылық емес, болашақ үшін күресті бастады. Олар еркіндікке жетуді, тәуелсіздіктің жолын ашуды мақсат тұтты.

Шерушілердің үні көзіқарақты, тыңдаушы елордадан аспай, оны естіртпеуге тырысқан билік жанкешті күшпен басып-жаншыды. Жастарға қарсы көрсетілген күш — бұл тек қоғамның қорқыныштан арылмауы, өткеннің тауқыметінен қорқуы еді. Бірақ, қанша тырысса да, тарих өзінің жолын табады. Желтоқсан көтерілісінің қанды қасіреті мен күрестері бүгінгі тәуелсіздікке, еркіндікке ұмтылған қадамдардың бір бөлшегі болып қала береді.

Бұл оқиға қазақ халқының жүрегінде әлі де терең із қалдырды. Желтоқсан — Қазақстанның ұлттық рухының жаңғыруының бір белгісі. Ол тек бір ұрпақтың емес, тұтас халықтың саяси сауаттылығын, бірлікке деген ынтызарлығын, азаттыққа деген ұмтылысын көрсетті.

Тәуелсіздік жолында талай бейбіт жандар қыршыннан қиылды, бірақ олардың жүрегінде бір үміт, бір сенім сақталып қалды: ертең біз еркін боламыз. Желтоқсан көтерілісінің әрбір ұмытылмас сәті — осы сенімнің айқын көрінісі болды.

Қазір, бүгінгі тәуелсіз Қазақстанның ұрпағы, осы оқиғаларды есте сақтай отырып, ата-бабалардың күресін қадірлей білуі тиіс. Себебі, Желтоқсан көтерілісі — тек өткеннің жарасы емес, ол ұлттың мәңгілік мұрасы, оның еркіндігі үшін күрескен рухы.

Мақаланы дайындаған: Имашова Дариға Асқарқызы, деректер туралы ғылым 24-01 Оқытушы: Жұмаділ Махаббат