Құстар біздің досмыз

Ұйымдастырушы

оятушылық

Танымдық

оятушылық

Ұйымдастырушы ізденістік

Сергіту сәті.

Жетекші жөндеуші

Психологиялық дайындық

-Балалар, бүгін ерекше күн. Біздің іс-әрекетімізге қатысу үшін қонақтар келіп отыр. Олай болса балалар, шуағын төккен «күнмен», «мейірімді аспан атамен» және бізге келген қонақтармен амандасайық:
Орнымыздан тұрайық,
Алақанды ашайық.
Күннің нұрын салайық,
Таза ауаны жұтайық,
Жүрекке жылу сыйлайық.
Жиналған жылы шуақты,
Қонақтарға шашайық!

Жарайсыңдар, балалар!

Бүгін біздің өтетін жаңа оқу іс-әрекетіміз «таным» саласы бойынша «құрастыру».Тақырыбымыз: «Құстар біздің досымыз» – деп аталады. Ең алдымен өткен оқу іс-әрекетімізді пысықтап алайық. Өткен іс- әрекетімізде біз жабайы жануарлар мен үй жануарларының ерекшеліктеріне, соның ішінде кішкентай жануар -кірпіге тоқталып өткенбіз.

-Балалар, кірпі- үй жануарына жатады ма, әлде жабайы жануарға жатады ма?

-Неліктен біз кірпіні жабайы жануар түріне жатқызамыз?

-Кірпі немен қоректенеді?

-Кірпі қорыққанда не істейді?

-Кірпі туралы кім тақпақ біледі?

-Жарайсыңдар, балалар!

Енді біз жаңа оқу іс-әрекетімізді бастайық.

-Балалар, табиғат дегеніміз не?

Табиғаттың бір бөлігі құстарға тоқталамыз.

Құстар – бау-бақшаның сәні, әрі біздің досымыз.

-Балалар қандай құстарды білесіңдер?

Құстардың пайдасы көп.

Олар ағаштағы, жердегі құрттарды жейді.

-Құстар ән айтып,көңілімізді көтереді.Кейбіреулері тамақ қалдықтарын  жеп,айналаны тазартады.

-Балалар қазір жылдың қай мезгілі?

Көктемде құстар қайта ұшып келеді. Ал, күзде жылы жаққа ұшып кетеді. Қыста кейбір құстар қыстап қалады.

-Балалар мен сендерге мынадай бір өлең шумағын оқып бергім келіп тұр.

Құстар,құстар келді.

Жерді жырға бөлейді.

-Көктем келді,-деп бізге,

Жақсы хабар береді.

–Бұл өлеңде не туралы айтылған?

-Қараңдаршы балалар, қандай әсем табиғат.

-Біз мұнда нені көріп тұрмыз?

-Ағаштардың қандай пайдасы бар?

-Табиғаттағы тіршілік иелері бір-бірімен байланыста болады.

-Ағаштардың досы кімдер?

-Дос болуымыз үшін біз не істеуіміз керек?

-Ағаштардың тағы қандай досы бар?

-Құстар ағаштарды қалай қорғайды?

Таңқалдыру сәті:

Есік тоқылдап, ішке Дымбілмес кіреді.Қолында рогатка.

-Балалар осында шымшық ұшып кетіп еді, көрмедіңдер ме?

Тәрбиеші:

-Балалар шымшықты атуға болады ма?

Құстар туралы тақпағымызды Дымбілмеске айтып берейікші.

Жақсылық:

Ой балалар,балалар,

Құстарда да ана бар.

Құстарда да бала бар,

Құс ұясын бұзбайық,

Обалына қалмайық.

–Дымбілмес,тобымызға кел қонақ бол.

Келіңдер балалар, Дымбілмеспен бірге «Ғажайып құстар» деген ойын ойнайық.

-Мынау не?

-Бау-бақша,ағаштар.

-Балалар, ағаштарға қонған ғажайып құстарды қараңдар, олар қандай құстар?

Осы құстар жайлы тақпақ білесіңдер ме?

-Мынау қандай құс?

-Түсі қандай?

-Мынау қандай құс?

-Түсі қандай?

-Мынау қандай құс?

-Түсі қандай?

-Мынау қандай құс?

-Түсі қандай?

-Жарайсыңдар балалар,ендеше құстар туралы бой сергіту жаттығуын жасайық.

Шиқ,шиқ еткен торғайды,

Қорғамасақ болмайды.

Кіп-кішкентай торғайлар,

Ағаштарды қорғайды.

Таспен атып торғайды,

Ұя бұзған оңбайды.

Құс өкпелеп кетеді,

Бақшамызға қонбайды.

-Балалар,құстардың қандай ғажайып қасиеті бар екен?

–Қандай тыйым сөздерді білесіңдер?

-Құстар туралы тіл ұстарту жаттығуын білеміз бе?

-Құстар туралы қандай мақал-мәтелдерді білесіңдер?

-Жарайсыңдар, балалар!

Біз енді тақырыбымыз бойынша Дымбілмеске арнап құстарды құрастырайық. Ал, қанекей іске сәт!

«Дұрыс орналастыр» ойыны.

Ойынның мақсаты: Жыл құстары мен  қыстап қалатын құстардың түрлерін ажырата білу.

-Өте жақсы балалар,сендер құстарды ажырата алдыңдар ,рахмет сендерге!

Дымбілмес:

Балалар мені кешіріңдер, мен енді құстарды атпаймын.

-Кешіреміз бе, балалар?

Дымбілмес балаларға рахметін айтып, қоштасады.

-Сонымен қандай құстармен таныстық?

-Құстарға қандай қамқорлық жасауымыз керек?

Бүгінгі оқу іс-әрекетіне жақсы қатыстыңыздар,балалар, мен сендерге ризамын.

Сау болыңыздар.

Балалар орындарынан тұрып, қонақтармен сәлемдеседі.

Балалар, орындарына отырады, тәрбиешіні тыңдайды.

-Кірпі жабайы жануар түріне жатады.

-Кірпі орманда, далада мекендейді.

-Кірпі талғаусыз қоректенетін жануар, ол жәндіктерді аулап, жеміс-жидектерді жақсы көреді.

-Кірпі қорыққанда домаланып қалады.

Жанару:

Тұмсығында түймесі,

Деп тұрғандай тимеші.

Азулыдан сақтайтын,

Кірпінің көп инесі.

Қоршаған орта: су, тау, жер өсімдік, жануар, құстар.

Тоқылдақ, қарлығаш,қарға, аққу, көгершін,торғай т.б.

-Қазір жылдың көктем мезгілі..

-Құстар туралы.

-Ағаштарды.

-Ауаны тазартады,көлеңке болады,жиһаздар жасайды, үй соғады.

-Адамдар.

-Ағаштарды жұлмауымыз,

сындырмауымыз керек.

-Құстар.

Олар ағаштарды құрттан тазартады.

-Жоқ.

-Жоқ.

–Қарға.

-Қара.

Жансезім:

Қарға ,қарға,қарғалар,

Қар үстінде жорғалар.

Боранды күні жел соқса,

Бұтаға келіп қорғалар.

-Сауысқан.

-Ала.

Нұрайлым:

Сауысқан,сауысқан,

Жауыр атқа жабысқан.

Ойда жауыр көрінсе,

Ойбайлатқан сауысқан.

–Торғай

-Қоңыр түсті.

Һаким:

Торғай,торғай, тоқылдақ.

Жерден тары шоқып ап.

Бөтегесі бұлтиып,

Момақансып отырмақ.

-Қарлығаш.

-Түсі ала,құйрығы айыр болады.

Қолдарын екі жағына жайып,

Секіреді.

Отырады.

Қолдарымен  өздерін бүркейді.

Қолдарын алдына созып,

Сұқ саусағын қозғайды.

Жылаған сыңай танытады.

-Құстар көктемде ұшып келіп ұя салады,жұмыртқалайды,балапан ашады.

«Құстың ұясын бұзба», «Аққуды атпа», «Құстың жұмыртқасын жарма» т.б.

Пан-пан –пан,

Сап-сары балапан.

Ұс-ұс-ұс,

Ұшты үлкен құс.

Ғаш-ғаш-ғаш,

Ұя салды қарлығаш.

Рек-рек-рек,

Ұшты көлден үйрек.

Кіт-кіт-кіт,

Самғайды бүркіт.

«Құс төмен ұшса жаңбыр жауады, жоғары ұшса күн жылы болады».
« Сауысқан шиқылдаса,жақсы хабар естиміз».
«Құстар-достар.Қыста құсқа жақсылық жасасаң,жазда
жақсылығыңды өтеп береді».

-Балалар Дымбілмеске арнап,құстарды құрастырады.

-Балалар ойынды қуана ойнайды.

-Иә, кешіреміз.

-Балалар таныс болған құстардың атын атап шығады.

-Ұя бұзып, жұмыртқаны жаруға болмайды.