«Мобильдік желіде «органайзер» қосымшасынқұру. Expo 2017»

Сванова Гүлназ Бақытжанқызы

Арнайы пәндер оқытушысы

Мақалада «Мобильдік желіде «Органайзер» қосымшасынқұру алгоритмі көрсетілген. Қазіргі таңда қажетті ақпаратты алу немесе күнделікті қажет ақпаратты тиімді орналастыруға «Органайзер» қосымшасы арқылы жүзеге асыруға болады. Қазіргі технологияның дамуына қарай мобильді қосымшаның қолданылу тиімділігіне, қажеттілікке  қарай  ғаламтордан табуға болады. «Органайзер» қосымшасын тайм-менеджмент деп те атайды. Яғни уақытты тиімді орналастыру, пайдалану, жұмыстарды жоспарлауға мүмкіндік береді.

Ғаламторда көптеген «Органайзер» қосымшасын табуға болады. Егер осы қосымшаларды тараптарға бөліп қарастыратын болсақ, төрт тарапқа бөлуге болады: кәсіпке қажетті; күнделікті тұрмысқа қажетті; қуаты аз  құрылғыға арналған; ерекше, арнайы белгілі бір салада ғана қолданылатын.

Ғаламтордан жиі қолданылатын 15 органайзерді атап кететін болсақ[1]:

• Бизнес Органайзер;
• День за днем (DaybydayAppiens);
• Органайзер Вирибус;
• Органайзер (Time-Master.ru);
• aCalendar;
• Cal: Any.do;
• Carpe Diem;
• Evernote;
• Game Organizer;
• GlextorAppManager;
• Google Календарь 4 и 5;
• Habitizer;
• IsoTimer;
• Jorte;

Мысалы, кәсіпкерлерге қажетті Leader Task қосымшасын қарастыратын болсақ, кәсіптің дамуына программа ретінде тигізер әсері зор. Бұл қосымшада әр кәсіпкер кәсібіне байланысты ақпараттарды енгізіп, жобаларды бір біріне байланыстырып, алдағы жоспарларын жоспарлауға,   мүмкіндік береді.

2017 жылы Елордасы Астанамызда өтетеін «EXPO 2017»Болашақ энергиясы атты көрмесіне тиімді мобильді қосымшаны құру Android операциялық жүйесінде жүзеге асырылады. Себебі қазіргі таңда мобильді құрылғыларға арналған, көпшілікке мәлімоперациялық жүйелердің бірі Google компаниясының өнімі Android ОЖ болып табылады.Бұлмақсатқажетуүшінкелесітапсырмалардыорындаукерек:

• Android ОЖ-не арналғанқосымшаныәзірлеудіңерекшеліктері мен құрал-жабдықтарын, оныңархиткетурасынзерттеу;
• Қолданушыныңинтерфейсінжасау;
• Жасалғанқосымшанытестілеуденөткізу;

Android-негізіндебірегей, өзгешеоперациялық жүйе. Нәтижелерді жақсы көрсету үшін, бағдарлама әзірлеуші операциялық жүйенің өзектілігін және өзгешілігін толығымен көрсетіп өткен. Бағдарламаәзірлеукезінде, бірнешеқиындықтардыескеруқажет. Оларға тоқталып өтейік:

• бағдарламанықондырукезінде, екіесенемесетөртесеорыналады, яғниолбағдарламаныңтүпнұсқалықорнынқажететеді;
• орнатылғанфлеш-картаменжұмысістеукезіндефайылдыңжылдамдығы он есетөмендейді, егер бос орын аз болса;
• әр процесс кезіндежеделжадыдан 16Мб (кейде 24 Мб) қолданылады.

Android, Linuxоперациялықжүйесінегізіндежасалған. Бағдарламаныңжәнеядроныңарасында API қабатыжәненативтікодтағыкітапханаорналасқан. Бағдарламавиртуалды машина Java (DalvikVirtualMachine) орындалады. Android -та көптегенбағдарламалардыбіруақыттаашумүмкіндігі бар. Бірақ, бірбағдарламатолығыменбүкілэкрандыалады. Ағымдағыбағдарламанықолданаотырыпбасқабағдарламанықосуғанемесежаңасынашуғаболады. Оныңтарихынкөругеболатынбраузергеұқсайды. ҚолданушыныңинтерфейсіәрэкрандаActivity класс кодындағыкөріністі көрсетеді. ПроцесстеәртүрліActivityтұтынадынемесеқолданылады. ПроцесстіңкөбіActivityкөбірекөмірсүреді, яғни, олдегенімізActivityқолдануыкөбірек. Activityжұмысістеукезіндетоқтатылыпжәнежаңаданқосылыпбүкілқажеттіинформациянысақтапқосылады. Androidарнаулымеханизімдіқолданыпәрекеттіңсипаттамалары бас Intentнегіздежүргізіледі. Белгіліәрекетттерістелгенкезде (қоңыраусоғу,хабарламажіберу, терезенікөрсету), Intentшақырылады. Тағы да, AndroidдемоғаұқсасLinuxсерверларынұстайды, олардыңатқаруқызметікеректіәрекеттіфондықрежимде (мысалы, өленніңойналуы). БағдарламададеректердіайырбастауүшінContentproviders (провайдеріқолданылады). Айтылмышжұмысүшіндеректерпровайдерінпайдаланып, қолданушыныңқұрылғысынаорнатукерек.

Android Lunix жүйесіндегі ең бірінші мобильдік жүйесі жасалған платформа және ол Люникс және бағдарлама жасаушылардың ішінде, көптеген қолданушылардың арасында мобильдік бағдарламаның атағын көтерген. Себебі, Linux файлдық қауіпсіздіктің саясат концепциясы кез-келген жүйе файлы үш категория қолданушылардан тұрады деп пайымдайды: файлдың өз иесі немесе жасаушысы, қандай болса да қолданушылар тобы, оған көп жағдайда файл иесі және тағы басқалар кіреді. Осылайша бәрі рұқсат етілген қолданушы немесе файл иесі, тек ол ғана қол жеткізу құқығын өзгерту мүмкіндігіне ие болғандықтан, файлдық жүйе қауіпсіздігінің саясатын құрып, файл иесі үшін жеке құқығын анықтайды, қолданушы топтар үшін де, қалған жүйе қолданушылар үшін де.

Заңды түрде Android платформасы 2003 жылдың 23 қыркүйегінде құрастырылды. Ең бірінші версиясы операциялық жүйенің индексімен 1.0 Apple Pie атымен шықты. Android операциялық жүйесінің ядросы Linux-та жасалған және ол өзін ашық мобильдік платформа ретінде көрсетті.

Көптеген гаджет бағдарламасын жасаушылар «Жасыл роботты» тегін қолдана алады және жаңа Android операциялық жүйесін. Көлемді түрде бағдарламаны тарату үшін, Google компаниясы Open Handset Alliance организациясын негіздейді. Бұл организацияға тез арада көптеген үлкен дүниежүзілік смартфон өндірушілер қосылады, оларға жиынтықталады, тағыда мобильдік операторлар қосылады. Үш айдан кейінгі Android 1.0 презентациясы, дүниежүзілік нарыққа бірінші рет смартфондық операциялық жүйені енгізді. Құрылғының аты – HTC Dream (T – mobile G1). Осыған дейін аппарат қомақты техникалық мінездемесін көрсетті. Оларға тоқталып өтсек: дисплейдің рұқсаты 3,2 дюйм, тактілік жиілігі 525 МГц процессор, жедел жадтың көлемі 192 мегабайт және камера матрицасының рұқсаты 3,2 МП.

Логотипқа қатысты жасалу тарихы өте қызықты. Бағдарламаның логотипін құрушы 2007 жылы ұзақ уақыт бойы лайық бейнесін таппай жүрді, көптеген нұсқаларды қарастырды: фильмдерден, ойыншық дүкендерінен және интернет желісінен. Нәтижесіне орай, прототип ретінде әжетхана бөлмесінде отырған адам алынған. Қарапайым көрініс басындағы екі антенасымен. Бұл мобильдік платформаны көрсетеді, ол ашық және жеңіл болуы қажет.

2008 жылы қазан айында онлайн-дүкен ашылған, бұл дүкеннен Андроид операциялық жүйесіне актуалды бағдарламаны жазып алса болады. Оның аты Android Market. Дүкеннің табысына байланысты 70% пайдасы бағдарлама жасаушыларға беріледі, ал мобильдік байланысшыларға 30% бөлінеді. Ең бірінші онлайн-дүкенін Sony Ericson компанисы қосты. Бағдарлама жазып алу саны 2011 жылға байланысты 1млрд-қа жетті. Кейінрек бүкіл версиялары қосылды («Android Market» «Кітапхана» және «Өлендер») оның аты Google Play.Ол 190 мемлекетте таратылған бүкіл дүние жүзі бойынша оның ішінде 700 мың бағдарламма бар. Кезекті бағдарламманың жаңартылуы 2.0 версиясына жетті, ол операциялық жүйені өте көркем етіп көрсетеді, дүкеннің ішінде бағдарламаны қызықты етіп көрсетеді. Келесі версиясы 2.1 өзінде “тәтті” код атын көрсетті. Жаңартулардан кейін бағдарлама HTML 5 және бірнеше Google аккаунтын қолдануға рұқсат берді. Бірші версияның қарлығашы: НТС Magic және НТС Hero, Motorola Droid және Samsung Galaxy. 2010 жыл үлкен жарыс жылы болды, ол үлкен гигагерцті мобильдік процессорларды жасай бастады. Осы уақытта бірінші рет Google смартфоны ойлап табылды, осы бағдарлама жайлы талқылаулар көп жүрді. Google Nexus One – ақылды телефон 1ГГЦ процессорымен. Бірінші жеткізу және соңғы жеткізуші HTC компаниясы болды. Кейінрек осыған ұқсас процесстерді Motorola және Samsung аппараттарына қолданды. 2010 жылда «Жасыл робот» 2,2 индексін алды, ал кодталған аты – Froyo. Бастапқы қабылдайтын заттары: Adobe Flash қолдайды, Jit компиляциясын қолдайды, ал ол жұмыс істеуді тезірек арттырады, тағы да бағдарламаның өсуіне әкелді. Бұл жаңарту 1 ГГц қуатты процессорға ақпарат орналастырды. 2010 жылдың соныңда Android 2.3 версиясы қуып жетті, оның кодты аты баяғыдай- Gingerbread. Бұл версия төрт жыл бойы дүкенде бірінші орынды алып тұрды. Оның басты ерекшіліктері басқа версиялардан: HD рұқсатын қолдайды, жаңа файылдық жүйе функциясын көрсетеді, интерфейсі өте көркем және көптеген функциялары қосылды. Осыған орай тағы да жаңа флагман шықты ол Google – Nexus S. Келесі брендты смартфонды Google бағдарламаны Gingerbread компаниясымен ойлап тапты. Осы жолы партнер ретінде Samsung компаниясы болды, ал Nexus S смартфоны Galaxy S смартфонына жарады, көрсету бойынша видеоөзгерістер Google Nexus S кіргізілді. Сол жылдары дүкенге LG екі ядролы смартфонды Optimus 2x атымен шығарды. Кейінрек екі ядролы чиппен Samsung Galaxy S II, Motorola Droid X2, НТС Sensation қамтамасыз етілді. Galaxy S смартфонынан кейін компания ғибадатты құрылғы шығарды. Ол Galaxy Tab-қа қарағанда өте танымал болды. 2011 жылдың басында Android көркем, қызықты болды және Google компаниясы планшеттарға арнап Android 3.0 Honeycomb атты версиясын шығарды. Смартфонның интерфейсі Gingerbread, кішкене созылған болып, ал Honeycomb қалып отырды. Ол компанияға аса табыс алып келмеді. Планшеттерге арнап көптеп бағдарламаларды қазір де шығарады, табысы аз болса да. Шынайы, күшті әсерді Samsung компаниясы өзінің көрінісінде IFA 2011 ұсынды. Ол Galaxy Note-ке қарап жобаланды. Бірінші 5 дюймдық смартфон, Корей компаниясы шығарған форм-фактор смартфон, өзінің компаниясына үлкен табыс алып келді.

2011 жылғы ең жақсы соңғы жаңалықтардың бірі, бұл күмәнсіз, екі Android версияның қосылуы болды: планшет пен смартофнның. Екі класс та құрылғының жаңартылған 4.0 Ice Cream Sandwich версиясында жақсы жұмыс істеді. Бұл жүйе PC Magazine басылымның сыйлығын жеңіп алды, осы платформа көптеген өзгерістер алып келіп смартфонды толығымен өзгертті. Тағы да айта кететін болсақ, 2012 жылы осы операциялық жүйе, жылдық көріністе бірінші орынға ие болды, ең жақсы платформа ретінде. Тағы бір ерекшілігі және жаңалығы, осы жылғы ICS екі архитектуралы процессорды қолданды Intel x86 және MIPS, олар ARM қосылған болып келді[1]. Android 4.0 бағдарламасын жасау уақытында, Google жұмыс берушісі бұл жасап жатқап платформаны бренд ретінде жариялады. Ол Galaxy Nexus моделі болып танылды. Атын әйгілі етіп тұрған бағдарлама жасаушы Samsung компаниясы болды.

2012 жылдың басындағы жаңалықтың бірі, бұл NVIDIA компаниясының төрт ядролы ARM процессоры Tegra 3 атымен әйгілі болды. Екіншіден Qualcomm компаниясы кейінрек осыған ұқсан чипсетті шығарды. Тағы да осы жылдың басында екі смартфон шығады деп жарияланды, ол НТС One X және Optimus 4X HD. Бірақ, екі смартфонның атағын Samsung компаниясының Galaxy S III аты смартфоны алды.Планшет дүкенге байланысты айта кетерлік жай, ең көп сатылған планшеттердің бірі болып ASUS компаниясының Nexus 7 атты моделі танылды. Оның бағасы 200 доллар және планшет жаңартылған Android 4.1 операциялық жүйесімен. Project Butter технологиясы Google компаниясының тоқтап қалатын операциялық жүйесінен құтылып, өзінің жаңа операциялық жүйесін іске асырды. Бес жылдан кейін, яғни бұл 2012 жылдың соңына қарай Google компаниясы тағыда екі брендтық девайстарды шығарды, ол планшет Samsung Nexus 10 және смартфон LG Nexus 4. Айта кететін жай 2013 жылғы смартфондар үлкен дисплейға және өте тез жұмыс атқаратын процессорға ие болды.

Google корпорациясына  шілде айында GooglePlay желісінде миллионнан астам мобильдік қосымшалар тіркелген. Осы мобильді қосымшаны жобалаушылардың қосымшалары қолданылуы олардың табысының көбеюін дәлелдейді. Қазақстандағы жасалған қосымшалардың арасынанда өте жақсы қолданысқа ие және мобильдік желі көп жүктелетін қосымшаларда аз емес.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

• Сайт URL: http://developer.android.com/sdk/index.
• Сайт URL: http://www.mutualmobile.com/wpcontent/uploads/2011/03/MM_Android_Design_Guidelines.pdf.
• Burnette E. Hello, Android. Introducing Google’s Mobile Development Platform. – Pragmatic Programmers, LLC, 2008.
• Сайт URL: http://mobile.tutsplus.com/series/learn–java–android/.
• DiMarzio J. Android, A. Programmers Guide. – The McGraw–Hill, 2008.
• Хашими С., Коматинени С., Маклин Д. Разработка приложений для Android. – Питер, 2011.