Табиғи ресурстардың жіктелуі

5. Экономикалық география

Бөлімше: 5.1 Табиғи ресурстар

Сынып: 7 сынып

7.5.1.3- табиғи ресурстардың шоғырлануын картада көрсетеді;

Атлас қартаны қолдана отырып табиғи ресурстардың шоғырлануын картада көрсету;

ü  Табиғи ресурстар мен табиғат жағдайларын ажырата алса;

ü  Табиғат ресурсты жіктей алса;

ü  Атлас қартаны қолдана отырып табиғи ресурстардың шоғырлануын картада көрсете алса;

ü  Әртүрлі ақпараттарды  қолдана отырып, табиғи ресурстардың таралу заңдылықтарына талдау жасай алса;

Тақырыпқа байланысты мәтіндерді оқиды және зерттеу, сыныптастарымен бірлесе отырып қорытындыларын (оқу, жазу, сөйлеу, тыңдау дағдылары) түсіндіндіреді (презентация, буклет, диалог т.б.).

Пәнге тән арнайы сөздік және терминология:

Табиғи ресурстар, қалпына келетін, жартылай қалпына келетін, қалпына келмейтін

Диалог және жазу үшін пайдалы сөз тіркестер жиыны (жиындары):

Меніңше…

Аз уақытта, келешекте…………. сарқылуы мүмкін.

Дегенмен, ұзақ уақытта болашақта…………. қалпына келуі ықтимал

Ресурстың физика-химиялық ерекшелігін сипаттағанда физика және химия пәндерімен  байланыс ажсайды

5-6 сыныптың Жаратылыстану пәнінен алған тау жыныстары туралы білімдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

0-3 минут

Амандасу, оқушылардың назарын жаңа сабаққа аудару.

Суреттер арқылы сабақтың тақырыбын ашып аламыз. (Бұл өз кезегінде оқушыларға сабаққа деген қызығушылығын оятып, өз ойларын білдіруіне мүмкіндік береді).

Суреттерге қатысты қойылатын сұрақтар:

Ø  Суреттерден нені көріп тұрмыз?

Ø  Барлық суреттерге ортақ қандай тақырып болуы мүмкін?

Тақырыпты ашқаннан кейін сабақтың оқу мақсатын оқушылармен бірге талдаймыз.

4-10 минут

10-15 минут

15-20 минут

20-40 минут

v  Табиғат ресурстары дегеніміз не?

v  Табиғат ресурстарының қандай түрлері бар?(түрлерін жай ғана атап шығады. Мысалы, су, мұнай, газ, көмір, темір, т.б.)

Оқушылардың жауаптарын осылай қорытындылауға болады:

Табиғат ресурстары-адамның табиғаттан алатын, өз қажетіне қолданатын  барлық ресурс түрлері.

Оқушыларға табиғи ресурстар жайлы жаңа сабақ түсіндіріледі. Керекті ақпараттарды дәптерлеріне жазып алады.

Сыныппен жұмыс:

Оқушылардың әрқайсысы өздері айтқан табиғат ресурстарын әртүрлі топтарға жіктейді де, сыныппен ортаға салып сызбанұсқаларымен бөліседі. (Бұл оқушылардың  жинақтау,сыни ойлау дағдысын дамытуға көмектеседі)

Осы тапсырманың қорытындысы ретінде төмендегі кестелерді ұсынамыз:

Сыныппен жұмыс:

Партаның үстіне құтыдағы су, сіріңке, әшекей бұйымдар, мысалы алтын жүзік немесе күміс сырға, матадан жасалған қаламсалғыш қойылады. Осы заттарға қарап, оқушылар төмендегі сұрақтарға жауап береді:

v  Қай ресурс түріне жатады?

v  Бұл ресурс шығу тегі бойынша қай топқа кіреді?

v  Бұл ресурс көбінесе қандай жерлерде кездеседі, не үшін?

v  Қорытынды

Бағалау:Оқушылар бір-бірінің жауаптарын осы дескрипторлар арқылы бағалайды.

(Бұл тапсырма әсіресе кинестетик типтегі оқушылардың есте сақтауына әсер етеді. Бұл оқушыларда сыни ойлау, талдау дағдысын дамытуға мүмкіндік береді.)

Оқушылар жауаптарын қорытындылау және төмендегі кестені ұсыну. Оқушылармен бірге ауызша талдау.

Жұптық жұмыс:

(Бұл тапсырмада жұптарды алдын-ала өз есебіңіз бойынша бөлуге болады, яғни деңгейіне қарай ∕  жақын отырған жұптар бойынша, уақыт унемдегіңіз келсе ∕ оқушылардың өз еркі бойынша бөлуге болады. Тапсырмада еркіндік беріліп отырғанның мақсаты-оқушылар өздерін еркін сезіну үшін, ешқандай алалаушылықты сезбес үшін, ал, өз еркі бойынша жұптарын таңдауы-өздері жақсы түсінісетін достарымен сапалы жұмыс жасау үшін. Негізгі тапсырманың мақсаты-жоғарыдағы кестеде көрсетілген оқу мақсаты мен қолдану, талдау, сыни ойлау дағдыларын дамыту.)

Оқушылар тақтада ілулі тұрған суреттерді таңдап алу арқылы төмендегі критерийлер бойынша жұмыс жасайды:

v  Ресурстың аты;

v  Жаратылысы бойынша қай топқа кіреді?

v  Өндірілетін жері (ірі бассейндері);

v  Қолданылуы (қай салада);

v  Кескін картаға таралу аймақтарын түсіру;

v  Неліктен дәл сол жерде кездеседі?

v  Ол ресурс сіздің өлкеңізде кездеседі ме?

v  Дәптерге осы ресурстың таралуына қатысты 5 сөйлемнен тұратын қорытынды жазу

Ұсынылатын суреттегі ресурстар:

v  Мұнай;

v  Көмір (тас көмір);

v  Темір;

v  Табиғи газ;

v  Мыс;

v  Алмаз;

Бағалау: Әр жұп бір-бірін дескрипторлар арқылы бағалайды.

Қорытынды: Әр табиғат ресурсының таралуына географиялық орналасуы, сол жердің климаты, табиғат жағдайы, жерінің геологиялық құрылымы, жер бедері ж.т.б. факторлар әсер етеді.Ағаш сүрегі экватор маңында көп шоғырланған, себебі ол жақтың климаты жылы әрі ылғалды, металл кендері – таулы аймақтарда, себебі сол жерлерде лава атқылау көп болды, лава көптеген элементтерге бай, рекреациялық ресурстар – табиғаты көркем, климаты қолайлы жерлерде, құнарлы топырақтар – қоңыржай белдеулерде т.с.с.

Презентация

Оқулық

құтыдағы су, сіріңке, әшекей бұйымдар, мысалы алтын жүзік н\е күміс сырға, матадан жасалған қаламсалғыш

СуреттерРесурс 1

7 сынып

тың атласы;

Ғалам

тор желісі;

40-45 минут

Қорытынды. Мұғалім сабақты қорытындылайды, белсенді оқушыларды марапаттайды

Үй жұмысы:§ 56 оқу

«Табиғи ресурстар»  альбомын жасау. (Жұппен немесе жеке жасауына болады. Бұл тапсырма оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуға көмектеседі.) Альбомға қойылатын критерийлер:

v  Титул беті болуы керек;

v  10 түрлі ресурс түрі қамтылу керек;

v  Әр ресурстың суреті және шартты белгісі болуы керек;

v  15 сөйлемнен тұратын ақпарат (ресурстың физикалық ∕ химиялық ерекшелігі, пайдалану саласы) болуы керек;

Альбомның түсті бояумен шығарылуы маңызды емес.

Жетістік критерийлері арқылы бағалау;

Өзін-өзі бағалау;

Өзара топтық бағалау

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?