Төрт түлік

Күні:                                                                                                  Қазақ тілі                                               5-сынып
Сабақ тақырыбы: «Төрт түлік» Көп мағыналы және омоним сөздер
Сабақтың түрі: Білім жетілдіру сабағы
Сабақтың типі: Оқушылардың білім білік дағдыларын қалыптастыру.
Сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары 5 Т/А1. Болжау.Тірек сөздермен ұсынылған иллюстрациялар арқылы тақырыпты болжау.

5. О1 Ақпаратты түсіну: мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау.

5 ӘТН3 Лесикалық норма. Тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, көп мағыналы сөздерді, омомним, антоним, синонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану.

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: Барлығы: болжау бойынша сабақ тақырыбын анықтай алады, негізгі ақпараттарды түсінеді, төрт түліктің пірі мен шақыру атауларын тауып, кесте толтыра алады.
Көпшілігі: мәтін мазмұны бойынша қосымша ақпараттарды анықтай алады, мәтіннен омоним бола алатын сөздерді тауып,  мағынасын аша алады, көп мағыналы сөздерді де таба алады.
Кейбіреулері:  сыныпта белсенділік таныта алады, «Төрт түлікке» байланысты шығармашылық жұмыстарда белсене ат салысады.
Жетістік критерийлері Тақырыпты болжап, анықтап, мәтінмен танысады. Ақпаратты түсінеді.

Мәтіннен қосымша ақпараттарды анықтайды, омоним мен көп мағыналы сөздерге түсінік беріп, бір-бірінен ажыра біледі.

·         Төрт түлікке байланысты шығармашылық жұмыстарына қатысады, белсенділік танытады.

Тілдік мақсаттар сөйлеу әдебі, тыңдай білу әдебі.
Пәнаралық байланыс Бейнелеу өнері, қазақ әдебиеті.
Мектеп құндылығы Қазақ халқының төрт түлігін қастерлеу, оларға қамқор болу.
САБАҚТЫҢ ӨТУ БАРЫСЫ  
Жоспар ланатын уақыт Мұғалімнің әрекеті Оқушының әрекеті Дерек

көздер

Бағалау.

Сабақтың басы:

 

1 минут

 

Ұйымдастыру

 

 

 

 

 

 

 

Топқа бөлу

3 минут

 

 

 

 

 

 

 

Тақырыпты болжау

Қызығу шылықты ояту.

1 минут

 

 

Өткен білім дерін жинақ тау.

Тест тапсыр масы

 5 минут.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сабақтың ортасы:

 

12 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сергіту сәті

1 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жаңа білімді бекіту.

12 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үй тапсырмасы

1 мин

 

Рефлексия

1 мин

 

 

 

Өзін-өзі бағалау

3 минут

 

·        Оқушылармен амандасу;

·        Сабаққа дайындықтарын тексеру

·        Сабаққа психологиялық ахуал орнату.

Қой сүйеді баласын «қоңырым»  деп,

«Ештеңені білмейтін момыным!» деп.

Сиыр сүйеді баласын «торпағым» деп,

«Қараңғыда баспаған қорқағым!» деп.

Түйе сүйеді баласын «боташым» деп,

«Жаудыраған көзіңнен тоташым!» деп

Ешкі сүйеді баласын «лағым» деп,

«Тастан  тасқа секірген шұнағым!» деп.

Жылқы сүйеді баласын «құлыным» деп,

Тұлпар болып жүгірер жұрыным!» деп.

  Топқа білу. Төрт түлік малдың пірлерінің суреттері арқылы 4 топқа бөлінеді:

1-топ: Шопан ата

2-топ: Зеңгібаба

3-топ: Қамбар ата

4-топ: Ойсылқара

 

 

 

Тақырыпты болжау

Оқушыларға тірек сөздер мен иллюстрациялық суреттер ұсынамын. Сабақ тақырыбын болжайды.

 

Өткен тақырыпты бекіту үшін тест тапсырмасын орындайық:

сұрақтар ұпай
1 Мысық тұқымдастардың ішіндегі ең жылдам жануарды анықтаңыз.

А) ара  Ә) дельфин  С) қабылан  Д) кит

1
2 Ең ақылды су жануарын анықтаңыз.

А) кит  Ә) балық  С) шортан Д) дельфин

1
3 «Керемет бағбан» атағын алған жануарды анықтаңыз.

А) қасқыр   Ә) тиін  С) қоян  Д) аю

1
4 Берілген сөздің синонимдерін жазыңыз. «Бағалы». «Салмақты»

__________________________

2
5 Берілген сөздің антонимин табыңыз.

“Ескі”, “үлкен”.

___________________________

2
Жа

л

п ы:

Жинаған балы: _____

Бағалау:

7 ұпай – үздік;

6-5 ұпай – жақсы;

4ұпай  – қанағаттанаралық;

3 төмен – нашар.

7

Оқушыларды тұрғызып, қандай бағаға ие болғанын тексеру. (ЖЕКЕ БАҒАЛАУ)

1-топ: Шопан ата. «Үштік әдісі» (Ойлан, тап, бөліс)  

Кішкентай ғана бойы бар,

Айналдырып киген тоны бар.

Жауабы: қой, баран/овца, sheep. (шэйп)

Кезекті бір жануар,

Үстінде екі тауы бар.

Жауабы: түйе, верблюд, camel. (кәмыл)

Екі айнасы бар,

Екі найзасы бар,

Төрт жаптырмағы бар,

Бір шыбыртқысы бар.           

Жауабы: сиыр, корова, cow. (кәу)

Қамыс құлақ, тоқсан тұяқ,

Мінсең – қанат,сүті – дәрі, еті – тамақ.

Жауабы: жылқы, лошадь, horses. (хоус)

 

2-топ: Зеңгібаба.  «Кластер әдісі»  

Халық ұғымында әр малдың иесі, пірі бар, әр малды өзінше шақыратын өзіндік үні бар екендігі түсіндіріледі. Осыған байланысты атаулар мен сөздерді кестеге жазады.

 

Төрт түліктің түрі Мал иесі, пірі Малдың шақырылуы Мал үнінің аталымы Төлдері
Түйе Ойсылқара Көс-көс боздайды Бота
Жылқы Қамбар ата Құрау-құрау кісінейді Құлын
Сиыр Зеңгі баба Әукім-әукім мөңірейді Бұзау
Қой Шопан ата Пұшайт-пұшайт маңырайды Қозы

 

3-топ: Қамбар ата.  «Зерттеушілік конференция» әдісі  (Ережені оқиды, талдайды, дәлелдейді)

Тілдік бағдар Ереже Мысал
Көп мағыналы сөздер    
Омоним сөздер    

 

4-топ: Ойсылқара.  «Дұрыс нұсқаны анықта» әдісі

Ақпараттар Дұ рыс Бұрыс
1 Төрт түлік малды қорғап жүретін пірлері болады. +  
2 Түйе-жесең тамақ, мінсең-көлік, кисең-киім. +  
3 Түйе жиі-жиі су ішсе жүре алмайды.   +
4 Түйе бір қоржын қантты бір ай қорек етеді.   +
5 Төрт түліктің қатарына қой-ешкі, жолбарыс, жылқы, түйе, қасқыр, сиыр жатады.   +
6 Түйе ұзақ жолға және ауыр жүк артуға басқа үй жануарлары еш теңесе алмайды. +  

 

Төрт түлік туралы қызықты сұрақтар.
*Киттің жүрегінің салмағы -700 кг, тілінің салмағы – 2 тонна.
*Жолбарыс 9-10 метр жерге секіреді

*Тасбақа салмағы 1,5 тонна

*Піл 70-80 жыл өмір сүреді

*Түйе 45 күнге дейін су ішпей жүре алады

*Қарақұйрық 95 жылдамдықпен жүгіреді

*Акуланың тісі 8 күнде өседі

*Тарантул 2 жыл қоректенбей өмір сүре береді

*Түкті араның көзінде шаш өседі

*Араның қанаты 1мин 400 соғады

*Басенджи үре алмайтын жалғыз ит

*Піл 22 ай баласын көтереді

1-топ: Шопан ата. «Аяқталмаған сөйлемдер» әдісі

Төрт түлікке байланысты мақал-мәтелдердің сыңарын тауып, мағынасын түсіндіріңдер.

1. Мал өсірсең, қой өсір,………………..

2.  …………………….. қой егіз табады.

3. ………………………..жүгі ауыр.

4. Ат тұяғын …….. ………………

5.  Жылқы -жаным, ………………………

Қажетті сөздер: тай басар, өнімі оның көл-көсір, құтты қонақ келсе, қымыз қымыраным,  соңғы түйенің.

 

2-топ: Зеңгібаба.  «5 минуттық эссе» әдісі.

Көп мағыналы сөздерді,синоним, антонимдерді  қатыстырып «Менің сүйікті жануарым» туралы эссе жазу.

 

3-топ: Қамбар ата.  «Ізден, дәлелде» әдісі

Төрт түліктен алынатын тағамдар,

шаруашылыққа тигізетін пайдасы туралы,

төрт түлікті пайдалану арқылы жасалатын бұйымдар туралы кестені толтырады.

 

4-топ: Ойсылқара.  «Бес сұрақ» әдісі

Мәтінді оқып, үш жіңішке және екі жуан сұрақтар құрайды.

 

Үйге тапсырма. «Менің сүйікті жануарым» өлең шығару.

Рефлексия.

-Бүгінгі сабақта не туралы айттық?

-Төрт түлікке қандай жануарлар жатады?

-Омоним және көп мағыналы сөздер дегеніміз не?

 

Оқушылардың өзін-өзі бағалауы: «Блоб» ағашы әдісі арқылы.

Оқушылар амандасады, қайталайды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Оқушылар топқа бөлінеді.

 

 

 

 

 

 

 

Оқушылардың барлығы бүгінгі тақырыпты болжайды.

Жетістік критерийлері:

1. Тірек сөздер мен иллюстрациялық суреттер арқылы тақырыпты болжайды

 

Жетістік критерийлері:

1.Сұрақтардан дұрыс жауапты белгілейді.

2. Сөздердің синонимі мен антонимін анықтайды.

 

 

 

 

 

 

 

 

Жұмбақтың жауабын тауып, үш тілде мағынасын ашу.

Әр топ әр түлікке шығармашылық жұмыс істейді.

 

 

 

 

 

 

 

Төрт түліктің иесі, мен пірін біледі.

Әр түліктің өзіне сай шақыру түрін біледі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Көп мағыналы сөздер мен омонимдер туралы түсінік алады.

Кестеге толығымен толтырады

 

 

 

 

Ақпараттарды мағынасына қарай кестеге дұрыс орналастырады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мәліметтерді біледі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.   Сөйлемді дұрыс аяқтайды;

2.   Мағынасын түсіндіре алады.

 

 

 

 

 

 

 

Эссе жазады.

 

 

 

Кестені толтырады.

 

 

 

 

Кітапта берілген  мәтінді оқып, сұрақтар құрайды.

 

Үй тапсырмасын өздеріне жазып алады.

 

 

Психологиялық ахуал орнату

https://www.youtube.com/watch?v=noLljO7RTTg&feature=player_embedded

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үй тапсырмасын бекітуге арналған тест тапсырмалары бойынша  концептуалдық кесте.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Презентация

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Cізге ұнауы мүмкін...

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *