Дала тайпаларының шаруашылығы

Сабақтың тақырыбы: «Дала тайпаларының шаруашылығы».
Сайыстыңмақсаты: 1. Тарихи оқиғалар тізбегін еске түсіре отырып, танымдарын
арттыру.
2. Өткенді еске түсіре отырып, болашаққа бағдар беруге баулу
3. Тарихи Дала тайпаларының шаруашылығы насихаттай отырып,
Отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Шаруашылық дамыған өңірді білу карта,қанатты сөздержазылған плакаттар,
Сайыстың барысы:
«ХХІ ғасыр мәдениеттің, ғылым мен ақыл – ой бәсекесінің ғасыры болмақ,»- деп президентіміз Н. Ә. Назарбаев айтыпөткендей бұлғасырда өмір сүріп отырған барша ұрпақ ғылымсаласында өзіндік жол салар дара ұрпақ болуы тиіс. Олай болса болашаққа нық қадам жасау бүгіннен басталады.
«Ата – бабаларымыз бізге бірліктің, ынтымақтың, тұтастықтың ұлы үлгісін көрсетіп кетті. Қазақстанның арғы – бергі тарихының ең ғибратты тағылымы, міне осында. Олай болса бүгінгі: «Дала тайпаларының шаруашылығы «» атты сабағымызды бастаймыз.

Сайыстың әділ қазылар алқасымен таныстырып өтейін:
1.
2.
3.

І – тур. Таныстыру.(5балл)

ІІ – тур. Сәлемдесу. (5балл)

ІІІ – тур. Танымдықсұрақтар. (5балл)

10«а»сыныбына:

1. Түркеш қағанатының астанасын ата:
Жауабы: Суяб, екіншісіОрдабасы – ІлебойындағыКүнгіт.
2. Қимаққағанатыныңтарихишеңбері:
Жауабы: ІХ ғасырдыңсоңы мен ХІ ғасырдың басы.
3. Қарлұққағанатыныңтайпаларыната:
Жауабы: үшжікіл, үшбескіл, бұлақ, көкеркін, тухси, фаракия, лазана.
4. Қазақстандағыеңірісәулеторындарыната:
Жауабы: ҚожаАхметЯссауи, Арыстан баб, Айшабибі, Қарашашана, Ибрахиматат. б.
5. Батыстүрікқағанатында 610 – 618 жылдарықайқағанбилікетті?
Жауабы: Шегуқаған.

5 «а» сыныбына:

1. Батыстүрікқағанатыныңтайпаларыната:
Жауабы: Барлықтүріктайпалары: оғыз, қырғыз, ұйғыр, үйсін т. б.
2. Оғызмемлекетініңастанасыната:
Жауабы: Янгикент (ЖаңаГузия)
3. Қимақелініңқұрамындажетітайпаболғандығынжазғанортағасырлықтарихшы:
Жауабы: Парсы тарихшысыГардизи.
4. Қараханмемлекетініңнегізінкімқалады?
Жауабы: СатұқБоғра – хан.
5. Түріктеротбасынашапағатынтигізедідепкімгетабынған?
Жауабы: Ұмайанаға.

5«б» сыныбына:

1 «. Сардоба» дегенқандайқұрылыс?
Жауабы: Құдықүстінесалынғанғимарат.
2. Қимаққағанатыныңбилеушісіқалайаталған?
Жауабы: Қаған.
3. Оғызжабғуы Киев кінәзіСвятославпенХазарларғақарсықайжылыодаққұрды?
Жауабы: 965 жылы.
4. Жаныптұрғаноттыңарасынанөткен Византия елшісі:
Жауабы: Земарх.
5. ҚарлұқтардыңҰйғырқағанатынақарсыкүресіқаншажылғасозылған?
Жауабы: 20 жылға.

5 «а» сыныбына:
1. БатысТүрікқағанатыныңқұрылғанжылы:
Жауабы: 603 жылы.
2. Түркешқағанатықаншаәкімшілікаймаққабөлінді?
Жауабы: 20 аймақ.
3. Қараханмемлекетініңқұрылуындабастырөлдіатқарғантайпа:
Жауабы: Қарлұқтайпасы.
4. Найман ханыБілгеқайтысболғансоң, билікүшінталасқанкімдер?
Жауабы: Бұйрық хан мен Даян хан.
5. Керейітхандығыныңқұрамынақаншааймақкіргенжәнеолардыата.
Жауабы: 8 аймақ: керейіт, жиркиы, қоңқай, сақай, тутау, албат, тунхай, қыркун.

ІV – тур. Көрініс. (10балл)

V – тур. Өнерсайысы(ән, би, күй.) (5балл)

VІ – тур. Топ басшыларсайысы 5сұрақ қойылады. (10балл)

10«а» сыныбының топ басшысына:

1. Айша – бибі кесенесіқайоблыстыңтерриториясындаорналасқан?
Жауабы: Жамбыл облысы.
2. «Диуани – лұғат – ат – түрік» еңбегінің авторы кім?
Жауабы: МахмұдҚашғари.
3. Қ. Р. Конституциясықашанқабылданды?
Жауабы: 1995 жыл 30 тамыз.
4. Түрікқағанатыныңтарихишеңбері:
Жауабы: 552 – 603 ж.
5. Монғолша « найман» сөзіқазақшағааударғандақандаймағынаныбілдіреді?
Жауабы: «сегіз».

5«а» сыныбының топ басшысына:

1. Арыстан – баб кесенесіқайжердеорналасқан?
Жаубы: Отырарда, Шәуілдір.
2. «Құттыбілік» еңбегініңавторыната:
Жауабы: ЖүсіпБаласағұни.
3. Қ. Р. тәуелсіздігітуралызаңқашанқабылданды?
Жауабы: 1991 жыл 16 желтоқсан.
4. Қараханмемлекетініңтарихишеңбері:
Жауабы: 942 – 1212 жыл.
5. «Руна» сөзіқазақшағааударғандақандаймағынаныбілдіреді?
Жауабы: «Ескі, көне».

5«б» сыныбының топ басшысына:

1. Ибрахиматакесенесіқайжердеорналасқан?
Жауабы: Сайрамда.
2. «Диуанихикмет» еңбегініңавторыната:
Жауабы: ҚожаАхметЯссауи.
3. Қ. Р. Конституциясықаншабап, қаншатараудантұрады?
Жауабы: 98 бап, 9 тарау.
4. БатысТүрікқағанатыныңтерриториясы:
Жауабы: Жетісу.
5. «Он – оқбұдун» сөзініңқазақшамағынасы:
Жауабы: Он тайпа.

5«в» сыныбының топ басшысына:

1. Қарашашанаескерткішіқайдаорналасқан?
Жауабы: Сайрамда.
2. «Қорқытата» кітабынешежырдыңқосындысынантұрады?
Жауабы: 12.
3. Қ. Р. Премьер – министрікім?
Жауабы: Серік Ахметов.
4. Түрікқағанатыныңәлсіреусебебі:
Жауабы: Ішкіталас – тартыс, Қытаймемлекетініңқысымы.
5. «Бұдун, тат» сөздерінің мағынасы.
Жауабы: «Халық, құл».

Сабақ қорытындылап, жеңіске жеткен топты марапаттау.