Физика және астрономияның дүниетанымдық маңызы

Әлемнің қазіргі физикалық бейнесі

–        Адамның дүниетанымдық көзқарасының қалыптасуына физика мен астрономия ғылымдарының дамуының әсерін түсіндіру;

–        Даму кезеңін жіктеу арқылы білімдерін жинақтау

ü  Дүниетанымдық көзқарасты қалыптастыруда физика мен астрономия жетекші рөлді атқаратынын түсінеді;

ü  Даму кезеңдерін жіктеу арқылы ғаламға ортақ тұрақтыларды физикада қолданады, мысалдар келтіреді

0-8 мин

Топқа бөлу (Киндер сюрприз)

1-топ «Ньютон »

2-топ «Максвелл»

3-топ «Планк»

Оқушылар себеттен жұмыртқалар алады. Әр жұмыртқаның ішінде ғалымдардың фото суреттері болады. Сол ғалымдарды анықтау арқылы  3 топқа бөлініп отырады.

Сергіту сәті: «Қызыл гүлім-ай»

Үй тапсырмасын тексеру.

«Физикалық диктант» әдісі арқылы  алдыңғы сабақты тексереміз. Оқушыларға арнайы таратпа материалдар беріледі, бос орындарды толықтырып жазады. Мұғалім дұрыс жауабын интерактивті тақтаға шығарады. Оқушылар өзін – өзі «+», «-» таңбаларымен бағалайды.

1.     Электронның антибөлшегін ……………….деп, ал протонның антибөлшегін ……………….деп атайды.

2.     Өз құрылымы мен құрамы………………бөлшекті элементар бөлшек деп атаймыз.

3.     Әлсіз әрекеттесулерге қатысатын бөлшектерді …………деп атайды.

4.     Орнықты бөлшектерге электрон, протон,………… және нейтрон жатады.

5.     Ядродағы нуклондардың арасындағы күшті әрекеттесуге қатысатын бөлшектерді ………….дейді.

Жауабы: 1. позитрон; антипротон   2. болмайтын

3. Лептондар   4. фотон  5. адрондар

ҚБ: Өзін – өзі бағалау («+», «-» )

«Атаулар туралы үш сұрақ» әдісі

Жаңа тақырып бойынша үш терминді тақтаға жазып, оқушыларға осы атауларға байланысты келесі сұрақтарды қояды:

1.     Қайда? (Бұл терминді сіздер бұрын қайда және қандай мағынада кездестірдіңіздер?)

2.     Қалай? (Өз тәжірибелеріңде осы атауларды қалай қолданатындарыңызға мысал келтіре аласыздарма?)

3.     Қандай? (Осы сабақта бұл атаулар қандай байланыста болады деп ойлайсыздар?)

ҚБ: «Жапондық бағалау» әдісі

Осы сұрақтарға жауап беру арқылы бүгінгі өтілетін жаңа сабақтың тақырыбы ашылады.

https://ok.ru/video/11733371521

Дайын таратпа материалдар

Слайд (жауаптары)

Интерактивті тақта

20 минут

www.bilimland.kz және twig-bilim.kz сайтынан гравитациялық, жарық, Планк тұрақтылары туралы онлайн сабақ көрсетіледі.

1.Физика мен астрономияның алғашқы даму кезеңінде дүниенің механикалық көрініс-бейнесі қалыптасты. Мұндай көзқарастың ең басты тірегі   формуласымен өрнектелетін Ньютонның Бүкіләлемдік тартылыс заңы еді. Мұндағы  барлық Ғаламға ортақ іргелі әмбебап гравитациялық тұрақты болып табылады.

2.Әлемнің электродинамикалық көрінісі, яғни электромагниттік өрістің кеңістікте толқын түрінде тарайтындығын Максвелл теория жүзінде дәлелдеп, жарықтың таралу жылдамдығын c=λν=3 дәлелдеп берді. Жарық жылдамдығы да іргелі әмбебап тұрақты болып табылады.

3.Физика мен астрономияның үшінші даму кезеңінде дүниенің кванттық-өрістік көрінісі қалыптасты. Жылулық сәулеленулердің эксперименттік заңдылықтарын Планк түсіндіріп, ең кіші бір үлес энергияны «квант» деп атап, оның шамасы E=hν формуласымен анықталатындығын көрсетті. Мұндағы h=6.62 тұрақты шама. Осылайша бүкіл Ғаламға ортақ үшінші іргелі әмбебап Планк тұрақтысы белгілі болды.

(G) Топтық жұмыс:

Әр топқа өз ғалымдарының ашқан жаңалығы жайлы постер қорғау тапсырылады.

Топтар өздерінің постерлерін басқа топ алдында қорғайды.

ҚБ: Топтық жұмысты бағалау парағы (топтар бірін – бірі бағалайды)

(D) Жұптық жұмыс:

Оқушыларға арнайы дайындалған кесте беріледі. Сол кестені бірігіп толтыру керек.

Барлық кестелер толтырылып болғаннан кейін, мұғалім оларға бағалау парағын береді, және оқушылар бір – бірінің жұмыстарымен алмасып, бір – бірін бағалайды.

ҚБ: «Екі жұлдыз, бір тілек»

https://twig-bilim.kz/kz/film/what-is-light

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/optika/lesson/zharyqtyng-taraluy-ferm-princzipi

Презентация

Қосымша 1

Ватман, түрлі түсті маркерлер, бағалау парағы

Қосымша 2

Таратпа материалдар, бағалау парағы

7 минут

Мұғалім сұрақ қойған кезде фасоль салынған қапшықты лақтырады. Оқушы сұраққа толық жауап берсе, бағдаршамның жасыл түсін, орташа жауап берсе сары түсін, мүлдем жауап бермесе қызыл түсін көрсетеді.

ҚБ: «Бағдаршам» арқылы бағалау

Фасоль салынған қапшық, қызыл, сары, жасыл түсті карточкалар

5 минут

Эссе: «Менің ойымша, физиканың дүниетанымдық маңызы……………»

Кері байланыс: «Бес бармақ» әдісі

Оқушылар қағаздың бетіне өз қолының саусақтарын айналдыра сызады.

Бас бармақ – Бүгінгі  сабақтан алған әсерің қандай?

Балан үйрек – Не түсіндің?

Сұқ саусақ – Кімге көмектестің?

Ортан терек – Сабақтың ұнаған сәттері қандай?

Кішкентай бөбек – Не ұнамады?

Рефлексия. «Жетістік сатысы»

Оқушылар сабақтан алған әсерлерін стикерлерге жазып, жетістік сатысына жабыстырады.

Интерактивті тақта

·            Үй тапсырмасын  қаншалықты деңгейде меңгергендігін саралау мақсатында «Физикалық диктант» әдісі арқылы бірдей тапсырма алынады. Оқушы өзін – өзі «+», «-» арқылы бағалайды

·            Жаңа тақырыпты түсіну үшін әр түрлі дереккөздермен топтық жасатау арқылы сараланады.

·            Оқушылар жұппен  жұмыс жасау арқылы, кестені толтырып, жіктеу арқылы сараланады.

·            Сабақты бекіту  және қорытындылау үшін «Сұрақты қағып ал» әдісі бойынша  барлық оқушылардың білім деңгейлерін саралау.

·       «Жапондық бағалау» әдісі

·       «Бағалау парағы» арқылы бірін – бірі бағалау

·       «Екі жұлдыз, бір тілек»

·       «Бағдаршам» түстері бойынша бағалау

Сергіту сәті