Оқушыларды қолөнерге және бастауыш кәсиби даярлыққа баулу

Нөкербекова Мая Кеңесбайқызы

Қазақстан – 2030    бағдарламасында; Біздің  балаларымыз  білімі  жоғары  жұмысшылар  мен фермерлер, инжинерлер, банк қызыметкерлері және өнер  қайраткерлері, мұғалімдер мен дәргерлер, зауттар  мен биржалардың иелері болады. Келешектін  иесі жастар делінген.

Елбасымыз  егемендік  алғанан  бергі  еліміздің экономикалық  дамуының  нақты   көрсеткіштерін түсіндіріп берді.                                                                      

Н.Ә. Назарбаевтің  жарғылымен бікітілген  мемілекетік Білім  бағдарламасында  Балалар мен жастарды  тәрбиелеудәң  ең көкейкесті  мәселелері ретінде, білім мекемелерінде  оқушылардын  этностық – мәдини  ерекшеліктерін  ескере  отырып  тәрбиелеу  білім  берудің  тиімді  жүиесін  жасап  өмірге  ендіру  қажетілігі  атап  көрсетілген.

Өнер пәндер  арқылы  шәкіртерін  боиына  ұлтымыздын  мәдинеиетін  өнерін  салт- дәстүрін, әдеп- ғұрыпын  сініруге  мол  мүмкіндік  бар. Қазіргі  заманғы  мектептін  алдында  тұрған  манызды  міндеттің  бірі, оқушыларда  білім мен шеберлікті  қалыптастыру  болып  табылады.

Бала  біздің  болашағымыз. Бала  бүгінгі  оқушы, ертенгі  білімді  маман. Сондықтанда жастарға тыиянақты  білім  берупән  мұғалімдеріне жүктелеріне  сөзсіз. Біз  технология пәні арқылы  оқушыларды  жан- жақты  толық қанды  жеке  тұлға  ретінде  қалыптастыру  үшін  еңбек  етудеміз. Оқушы тек қана  теориялық  білім алып  қоимай прақтикалық  өндірістік  міндетерді  жобалай  білуді,  шешім  қабылдауды, жеке  шығармашылық  жұмыстарды  орындай  біліуі  шарт. Оқушылар  сонымен бір  мезгілде  түрлі  матеиралдарды  өндеу  технологиясын  және  өндеу  әдістерін игереді. Осы  қабылеттер  мен  біліктер  баланын  жас  кезінен қалыптасып,  оқу  және  еңбек  әрекеттерін  орындау  кезендерінде  әрі  қарай  дамуы  керек.

Қазіргі  кезде  халқымыздын  ұлттық  болмысында  ескерілмей  келген  қасиеттердін  қаншалықты  көп  екенін  қазір  жанаша  ойлау  процесінің  нәтижесінде  көп  нәрсеге  қайта  оралып, өткенімізге  үлкен  мсән  беру  керектігін  түсініп отырмыз. Қол өнер  бұиымдарын  жасаудын  барлық  кезенінде  оқушылар  орындайтын  ақыл- ес  әрекеттеріне алға  қойған  жұмыстын  тапсырмасын  ой иелігінен өткізу  түрлі  нұсқаулар  эскиз, жоба, сурет, технологиялық карта  және  талдау  жасауды  жұмыс  барысы  мен  онын  нәтижесіне  өздігінен  баға  беруді  және  жұмыс  кезіндегі  техника  қауыпсіздігі  жатқызамыз. Кілем  тоқу, ши  тоқу, түскиіз  жасау  технологиясы  боиынша  білім  мен  шеберлік  қалыптастыру  барысында  белгілі  бір  жүиелікті  сақтау  манызды  болғандықтан  оқушыға  негізгі  және  қосымша  элементтердіміндетті  түрде  айырумен,  үлілерді эскиздерді  жан- жақты  талдау  жолымен,  оқушылардын  ойлау  үрдісін  арттыру  сияқты  технологиялық- дидаттикалық  талаптарды  ескеру  қажет.

 Сонымен  қатар  жұмыс  барысында  керек  болатын  қажетті  материалдарды  құрал – жабдықтарда  дайындау  таныс  емес  мәліметтерді  өздерінін  дәптеріне  жазуы,  альбомға  суреттерді  түсіруі,  сөзбен  белгілеу, материалді орындау  керектігін  түсіндіру  қажет.  Оқушылармен  қолөнер  бұиымдарын  дайындау технологиясын  оқып  үрете  отырып  және  еңбек  дағдысы  мен  шеберлігін  қалыптастыра  отырып,  ойлауға,  ойға  елестетеуді арттыруға, эстетиқалық  және  көңіл күй, ерік  қажеттерінін  қалыптасуына  назар  аударылуы  тиіс.

Кесте  тігу, тоқу  инесін  қолдана  білу  тақырыптарында  балаларға  жеке- жеке  жұмыс  үйретіледі. Ал  ши  тоқу, ойма  нақышты  бұиымдар  жасау, кілем  тоқу  тақырыптарында  алдымен  ұжымен, соңынан  дараланып  бөлінеді. Осы  кезде іске  икемділігі  әркелкі  оқушыларды  қатар  отырғызған  дұрыс.

 Бүгінгі  ши  тоқу өнері, тоқылу,  ораутезнологиясы  жағынан  өте  нәзік  нақыштармен  сәндене  түрленіп  табиғи  бояу   түстерінін  сан  алуандығымен  тартымды. Әртүрлі  маериалдан  жасалған  картиналар, шиден  тоқылған  бұйымдар  шидің  беттіндегі паннолар, кілем түрлері; түкті және  түксіз  кесте  түрлері  көптеген  бұйымдарды  біздің  мектеп  оқушылары  тоқи  алады.

Кабинеттің  ішкі  ережесінорындаудағы  оқушы  міндеттерімен  таныстырылады,  кезекшілік  кестесін  сызады. Ол үшін  әрбір  ата- ана,  ұстаз балалардын білімділігінің,  мәдинеттілігі мен іскерлігінің , адамгершілік  қасиеттерінің  жетіліуіне  жан –жақты  көңіл  бөлуі  шарт.  Мақсат  пен  міндеттердің  айқын  қосылуы,  дұрыс  ұйымдастырылуы,  оқушылардың  жұмыс  орнын,  шеберханаларды, материалдарды, көрнекі  және  дидатикалық  құралдарды,  оқытудың  техникалық  құралдарын  және  басқаларын  ұйымдастыру  тек  мұғалім  шеберлігінде,  яғни  мұғалімнің  рухани  байлығы, жан  дүниесінің  кендігі, жан жақты  дамуы,  оның  материалды,  басқа  да  ғылымдарды  біліуі,  оның  биік  мәдениеттілігі-  осының  барлығы  тәрбиелеуші  және  дамыта  оқудың  кепілін  береді.