Шөл дала мен сулы жер. Ө дыбысы және әрпі

Тлеумагамбетова Акнур Даулеткалиевна

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға ө дыбысы және әрпін таныту, білімдерін кеңейту. Баспа, жазба түрімен таныстыру.

Сабақтың міндеттері: а) оқушыларға ө дыбысының айтылуын, жазылуын меңгерту;

ә) оқушылардың ақыл-ойларын, сөздік қорларын, тіл байлықтарын дамыту.

б) оқушыларды адал достыққа, ұйымшылдыққа, көмекшілдікке тәрбиелеу.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру, ойындар

Сабақтың көрнекіліктері: әріп үлгі, суреттер, интерактивтік тақта

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру бөлімі

Оқушылармен амандасу. Құрал-жабдықтарын түгелдеу.

– Қазір бізде сауат ашу және жазу сабағы. Бүгін біздің сабағымызға қонақтар келіп отыр. Қонақтармен амандасайық.

– Сәлеметсіздер ме!

– Енді балалар барлығымыз шаттық шеңберіне тұрайық.

Алақанды ашайық.

Күннің нұрын алайық.

Жүрекке жылу салайық.

Жиналған жылы шуақты

Бір-бірімізге шашайық.

-Бүгінгі көңіл-күйімізді көрсетейікші

-Ендеше көтеріңкі көңіл-күймен сабағымызды бастайық. 4 топқа бөлінеміз: өрмекші, өрік, өрнек, өзен.

2.Өткен тақырыпты қайталау

-Балалар, «Кір жаятын жіп» әдісін қолданайық.

Өткен дыбыстарды еске түсіреміз. Кім шапшаң жауап береді екен.

3.Жаңа сабақты түсіндіру

-Балалар, мен сендерге құр қол келген жоқпын. Мына шарларды ала келдім. Бұл шарлардың түстері қандай?

-Ақ, жасыл, қызыл, сары

-Бір жылда неше мезгіл бар?

-Төрт мезгіл.

-Қане атап шығайық

-Қыс, көктем, жаз, күз

-Бұл шарлардың түсі де сол төрт мезгілді белгілейді. Мына шардың түсі қандай?

-Ақ

-Бұл шардың түсі қыс мезгілін білдіреді екен. Қыста жер қандай болады? (ақ)

-Жасыл түс. Көктем мезгілін білдіреді. Көктемде шөптердің түсі жасыл  болады.

-Қызыл түс. Жазда гүлдер қызыл түске боялады.

-Бұл түс қандай жыл мезгілін білдіреді?

-Күз мезгілі. (сары түс)

-Осы шарлармен біз сауат ашу әлеміне барып, әр аялдамаға тоқтап, тапсырмаларын дұрыс орындау керекпіз. Ендеше біз бұл шарлармен сауат ашу әлеміне саяхатқа шығайық.

-Міне балалар бірінші аялдамаға да жетіп қалдық. Бұл аялдама қалай аталатынын білу үшін оның тапсырмасын орындауымыз керек.Аялдаманың тапсырмасы: «Суретпен жұмыс».

-Балалар сауат ашу кітабымыздағы суретке назар аударып қарайық. Суретте ө дыбысы естілетін сөздерді атайық.

-Жарайсыңдар , балалар аялдаманың тапсырмасын орындадық. Енді бұл аялдаманың қалай аталатынын көрейік.

-Қандай әріпті көріп тұрмыз?

-Ө әрпі

-Бұл ө аялдамасы екен. Онда келесі аялдамаға асығайық.

-Келесі аялдаманың тапсырмасы: «Дыбыстар».

-Мен сендерге жұмбақ жасырамын.

Үйін тордан салады,

Жемін аулап алады.

Ол не?

-Өрмекші

-Дұрыс

-Өрмекші,өзен, өгіз, өрнек, өшіргіш сөздер қай дыбыстан басталады?

-Ө дыбысынан

-Яғни бүгін біздің өтетін дыбысымыз «Ө дыбысы және әрпі»

-Енді бәріміз ө дыбысын айтып көрейік

-Ө-ө-ө

-Қалай айтылып тұр. Созылып па, әлде тез айтылып тұр ма?

-Созылып айтылып тұр

-Дұрыс

-Олай болса, ө дыбысы дауысты дыбыс екен.

-Дауысты дыбыс қандай түспен беріледі?

-Қызыл түспен беріледі

-өрмекші сөзін буынға бөлеміз?

-Өр-мек-ші

-Неше буын бар?

-3 буын бар.

-Ө дыбысы қай буында естіліп тұр?

-Бірінші буында.

(Ө дыбысына байланысты видео көрсетіледі)

-Жарайсыңдар , балалар аялдаманың тапсырмасын орындадық. Енді бұл аялдаманың қалай аталатынын көрейік.

-Қандай әріпті көріп тұрмыз?

-З әрпі

-Бұл з аялдамасы екен. Балалар келесі аялдамаға да келіп қалдық. Аялдаманың тапсырмасы «Сиқырлы сөздер». Сендерге қазір әр топқа  сөз беріледі. Сол сөздерге дыбыстық талдау жасаймыз.

-Жарайсыңдар , балалар аялдаманың тапсырмасын орындадық. Енді бұл аялдаманың қалай аталатынын көрейік.

-Қандай әріпті көріп тұрмыз?

-Е әрпі

-Енді келесі аялдамаға жеткенше сергіту сәтін өткізіп, бойымызды сергітіп алайық.

-Балалар біз келесі аялдамаға келіп қалдық. Аялдаманың тапсырмасы: «Жазу».

-«О»-кәдімгі дөңгелек,

Ал «Ө»-одан сәл бөлек.

Мұны да сал, ерінбе,

Белбеуі бар белінде.

-Яғни, Ө дыбысы о дыбысына ұқсайды, бірақ ө дыбысының белінде белбеуі бар екен.

-Енді балалар сендер осы Ө дыбысын әр топ ермексаздан, жұлдызшалардан құрастырамыз.

-Ауада жазу.

-Енді қаламсаптарымызды алып дәптерімізге жазамыз.

-Балалар, сендерге соңғы тапсырма. «Адасқан әріптер» әдісін қолданып, сендерге қорапша беремін. Сол қораптағы әріптерді біріктіріп сөз құрауларың керек. (Өзен, көл, көз, шөп).

(Оқушылар құраған сөздерін оқиды).

-Жарайсыңдар , балалар аялдаманың тапсырмасын орындадық. Енді бұл аялдаманың қалай аталатынын көрейік.

-Қандай әріпті көріп тұрмыз?

-Н әрпі

-Бұл аялдамалардың аттарын қоссақ қандай сөз шығады?

-Өзен

-Өзен сөзі қай дыбыстан басталып тұр?

-Ө дыбысы

-Яғни, бүгін біздің өткен дыбысымыз кандай дыбыс екен.

-Ө дыбысы

-Ө дыбысы дауысты ма, әлде дауыссыз ба?

-Дауысты дыбыс қандай түспен беріледі?

– Қызыл түспен беріледі.

4. Рефлексия.

-Балалар менің қолымда қызыл, сары, жасыл шарлар бар. Қазір сендерге ақ парақ қағаз беремін. Бүгінгі сабаққа түсінсеңдер жасыл, жартылай түсінсең сары, сабаққа түсінбесеңдер қызыл түспен смайлик саламыз.

-Балалар осымен біздің сауат ашу әлеміне саяхатымыз аяқталды.