Санның пайызын және пайызы бойынша санды табу

5.4.A бөлім: Пайыз

Мектеп: «К.Боранбаев атындағы негізгі мектебі» КММ

берілген санның пайызын табу;

5.1.2.36

берілген пайызы бойынша санды табу;

берілген санның пайызын және берілген пайызы бойынша санды табуды үйрету;

берілген санның пайызын және берілген пайызы бойынша санды таба алады;

– бөлшектерді пайыз арқылы және керісінше өрнектеу алгоритмін түсіндіре алады;

Пәнге тән лексика мен терминология:

– пайыз;

– пайыздық қатынас;

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

– санның жүзден бір бөлігі … деп аталады;

– пайызды ондық бөлшекпен өрнектеу үшін … керек;

 оқушыларға осы сілтемені беріп,сабақта тілдік мақсатты бекіту ретінде пазлды өткізуге болады.

3 минут

1-7 слайд

3 минут

8 минут

2 минут

5 минут

2 минут

6 минут

4 минут

10 минут

Жаңа тақырыпты түсіндіру. Тақырып «Тұздалған қиярдың 8%-ы тұз. 30 кг тұздалған қиярда қанша тұз бар?» мысалы бойынша түсіндіріледі. Оқушылар мұғалімнің көмегімен берілген мысалды талдау арқылы санның пайызын табу алгоритмін қорытып шығады.

Бекіту үшін келесі мысалдар шығарылады:

2 мысал.

Сүтті өңдеу кезіне 5% ірімшік алынды. 20 кг сүттен қанша ірімшік алуға болады?

3 мысал.

45 кг бидайдың 20%-ы 45∙0,2=9 кг.

4 мысал.

140-тың  23%-ын табу үшін алдымен, пайызды ондық бөлшек түрінде өрнектейміз:

23%=23 : 100=0,23.

Одан кейін көбейтеміз:

0,23⋅140=32,2.

Сонымен,   140-тың  23%-ы 32,20. кг.

5 мысал.

140-тың  25%-ын табу үшін алдымен, пайызды жай бөлшек түрінде өрнектейміз:

.

Одан кейін көбейтеміз :

⋅1403.

Сонымен,   140-тың  25%-ы 35.

Оқушылардың назарына келесі слайд ұсынылады.

Есінде сақта!!!

Санның 20%, 30%, 40%, 60%, 70%, 80%, 90% табу үшін:

1)      Санның 10%-ын анықтап

2)      Одан кейін 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9-ға көбейтеміз.

Жұптық жұмыс.

Алдын ала басылып шығарылған парақтарды оқушыларға жұпта орындауға ұсынылады. Тапсырма межеленген уақытта аяқталған соң, тақтада дұрыс жауаптары көрсетіледі. Оқушылар төмендегі критерийлер бойынша бірін-бірі бағалайды.

Жұптық жұмыста оқушылар бірін-бірі бағалау критерийлері:

·         Берілген пайыздар бойынша сандарды таба алады;

·         28 тапсырманың кем дегенде 23-іне берілген жауап дұрыс.

Жеке жұмыс

Оқушыларға парақшалар (Қосымша 1) таратылады. Қосымшада көрсетілген үлгі бойынша кестені толтырады. Алдыңғы жұптық жұмыс тапсырмасы типтес  тапсырмалар берілген, оқушы жеке жұмыс жасай отырып, тақырыпты қаншалықты меңгергенің саралай алады. Мұғалім әрбір оқушыны қадағалайды.

Мұғалім оқушыларға калькулятор таратады. Презентацияда көрсетілген алгоритмдер бойынша оқушылар берілген санның пайызын табуды үйренеді. Бекіту тапсырмасы беріледі.

Деңгейлік тапсырмалар.

Оқушыларға 3 деңгейлі тапсырмалар ұсынылады. Оқушы  кез келген деңгейді таңдап шығарады. (Деңгейлік тапсырмаларды қызыл, жасыл, сары түсті қағаздарға шығаруға болады. Қызыл түске – С деңгейлі есептерді, сарыға – В деңгейлі есептерді, жасыл түске – А деңгейлі есептерді басып шығару арқылы мұғалім жалпы сыныптың жағдайын қадағалай алады. Түстер арқылы қай оқушы қандай деңгейлі есептерді таңдағаның бірден байқай алады.)

Математика, 5 сынып, Т.Алдамұратова, Е.Байшоланов, 2015 ж.

9-17 слайд

18 слайд

19 слайд

20 слайд

Қосымша 1

21 слайд

Қосымша 2

2 минут

•      Пайыз деп нені айтады?

•      Пайызды бөлшекпен, бөлшекті пайызбен қалай өрнектейді?

•      Берілген санның пайызы қалай табылады?

 Үй жұмысы