| Ұйымдастыру кезеңі. Студенттермен сәлемдесу. Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын және жақсы көңіл-күй орнату.
Студенттерді топқа бөлу
І топ «Атмосфера»
ІІ топ «Гидросфера
ІІІ топ «Биосфера»
«Миға шабуыл» әдісі
Суреттен қандай қабаттың ластанғанын көріп тұрсыңдар
1 сурет атмосфераның ластануы
2 сурет гидросфераның ластануы
3 сурет литосфераның ластануы
Жаңа тақырыпты меңгеру үшін
«Табиғаттың ластануы» видеоролигін көрсету
«Оқы. Түсін. Бөліс» әдісі арқылы мазмұнды игеру.
3 топқа мәтін бойынша тапсырма беру.
Геосфераның ластануына антропогендік факторлардың ықпалы басым болды. Негізгі ластаушы көздерге адамзат баласының дамуы және жаңа технологиялық өндіріс орындарының көбеюі мен дамуы әсер етті.
Атмосфераның ластануы тірі организмдер үшін зиянды улы заттардың ауаға таралуы ғана емес, сонымен бірге Жер климатының өзгеруіне әсер етеді.
Атмосфера ластануының антропогендік факторларына автомобильдер, пойыздар, әуе, теңіз және өзен көлігі, өндірістік-технологиялық процестердің нәтижесінде пайда болатын шығарындылар, жылыту қазандықтары мен тұрмыстық қалдықтарды өңдеу кезінде шығатын шаң мен түтіндер жатады. Сондай-ақ жылу электр станцияларындағы отынның жануы, күкірт диоксидінің шығарылуы әсер етуде. Ал азот оксидтері атмосфераға автомобильдердің шығатын газдарымен бірге шығады. Жанармайдың толық жанбағанынан көміртегі оксиді пайда болады.
Дескриптор:
1. Атмосфераның,гидросфераның, литосфераның негізгі ластаушы көздерін анықтайды
1 тапсырма
«Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі
Топтық тапсырмалар:
І топ Атмосфераның ластануы
ІІ топ Гидросфераның ластануы
ІІІ топ Биосфераның ластануы
І топ атмосфераның ластану жолдарын көрсетіп, олардың салдарын анықтап, шешу жолдарын ұсынады.
Постерге балықтың қаңқасы суретін салады
– Басына мәтін бойынша анықталған мәселені жазады.
– Денесінің жоғарғы жағындағы қанаттарға ластанудың себептерін жазады.
– Төменгі қанаттарға ластанудың салдары жазады.
– Түйінді ой құйрығына жазады.
ІІ топ гидросфераның ластану жолдарын көрсетіп, олардың салдарын анықтап, шешу жолдарын ұсынады
ІІІ топ литосфераның ластану жолдарын көрсетіп, олардың салдарын анықтап, шешу жолдарын ұсынады.
Дескриптор:
1.Геосфераның негізгі ластану көздерін(жолдарын) көрсете алады
2.Ластанудың салдарын анықтай алады
3.Шешу жолдарын ұсынады
4.Берілген тақырыпқа Қазақстанның аймақтары бойынша мысалдар келтіре алады
2 тапсырма
«Онлайн мектеп 5 тапсырма» әдісі
1 . Атмосфераны ластаушы нысандарды тап.
ауыл шаруашылығы
тұрғын үйлер.
ферма
өнеркәсіп
2. Атмосфераны ластайтын негізгі зиянды заттарды анықта.
Дұрыс жауап саны: 3
өндірістік шаң мен түтіндер
пластик заттар
қоқыстар
органикалық қосылыстар
көміртек, күкірт, азот оксидтері
тыңыйтқыштар
табиғи ресурстарды игеру
пайдалы қазбалар
3. Атмосфералық мәселелерді сәйкестендір.
• Парниктік эффект
• Озон тесігі
• Қышқыл жаңбыр
• Озон концентрациясының азаюы тіркелген кеңістік шегі
• Күкірт оксиді, күкірт ангидриді су буларымен қосылып, күкірт қышқылы ертіндісіне айналады
• Жылу газдары әсерінен жылу балансының өзгеру нәтижесіндегі жер шарының әлемдік температурасының жоғарлауы
4. Атмосфераның ластану көздерін анықта. Берілген тұжырымдаманың ақиқат не жалған екенін анықта.
1. Ғаламшардың барлық тұрғыны таза ауамен тыныстайды.
Жалған
2. Ауаны негізгі ластаушы көздер – зауыттар, өндіріс орындары, ЖЭС, көліктер.
Ақиқат
3. Ғаламшарда ауасы өте лас қалалар көп.
Жалған
4. Ауа ластануы – ХХІ ғасыр мәселесі.
Ақиқат
5. Суреттегі ластану аймағын анықта.
атмосфералық
биосфералық
флора мен фауна
литосфералық
Дескриптор:
1. Атмосфераны ластаушы нысандарды табады
2. Атмосфераны ластайтын негізгі зиянды заттарды анықтайды
3. Атмосфералық мәселелерді сәйкестендіреді
4. Атмосфераның ластану көздерін анықтайды
5. Ластану аймқтарын анықтайды |
