Кенді пайдалы қазбалар деген не?

4.1.2.2 – алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну.

Кенді пайдалы қазбалардың пайда болуын біледі.

«Ертеңгілік шеңбер»

Қайырлы күн, көздерім!

Ояндыңдар ма? (қабақтарын сипайды)
Қайырлы күн, құлақтарым!

Ояндыңдар ма? (құлақтарын сипайды)
Қайырлы күн, қолдарым!

Ояндыңдар ма? (қолдарын шапалақтайды)
Қайырлы күн, аяқтарым!

Ояндыңдар ма? (аяқпен жерді топылдатады).
Қайырлы күн, мұғалім!

Мен ояндым! (күлімсіреп, мұғалімге қолдарын созады)

Жедел жауап .

Жетекші сұрақтар арқылы тақырыпты ашу. Сұрақтар:

–       Пайдалы қазбалар қалай пайда болады?

–       Пайдалы қазбалардың қандай түрлері бар?

–       Пайдалы қазбаларды не үшін пайдаланады?

–       Энергия көзі ретінде қандай пайдалы қазбаларды қолдануға болады?

 ҚБ. Мұғалімнің ауызша қалыптастырушы бағалауы.

Слайд №1

Слайд №2

Тапсырманың мақсаты: Металдарды әртүрлі жерде қолданылатыны туралы түсіну.

Оқулықтағы суреттерге қарап, олардың ортақ қасиеттерін табады.  Мәшине, ұшақ, трактор, жылыту батареясы, темір ыдыстар мен алтын сағатта металдың қолданылғанын түсінеді. Оқушылар жұптасып, «Кластер» жасайды. Әр жұпқа металдан, ағаштан, т.б.  жасалған заттардың суреттерін пайдаланып, тек металдан жасалғанын анықтаулары керек.

ҚБ. Мұғалімнің ауызша қалыптастырушы бағалауы.

Кен қалай өндіріледі?

Мақсаты: Кеннің қалай өндірілетінін түсінеді.

«Орнын тап» ойыны арқылы оқушылар кенді қалай өндіретінін табу керек.

Топқа біріктіру.  Пайдалы қазбалардың түрлеріне байланысты бірнеше топтарға біріктіру ұсынылады.

Әр топқа кен өдіру үрдісі көрсетілген бірнеше суреттер таратылады.  Оқушылар суреттерді ретімен орналастырулары керек.

ҚБ. Мұғалімнің «Бес саусақ» әдісі бойынша ауызша қалыптастырушы бағалауы.

Металл қалай алынады?

Оқулықтағы ақпаратпен таныса отырып, әр топ металл өнімдерін қалай алынатынын анықтайды.

Жетекші сұрақтар:

–       Кенді қайдан алады? Қандай әдіспен алады?

–       Шахталардан металл алуға болады ма?

–       Кенді байыту дегенді қалай түсінесіңдер?

–       Домна деген не?

ҚБ. Мұғалімнің ауызша қалыптастырушы бағалауы.

Сен білесің бе?

Оқушылар домна пештерінің температурасы 1500˚С-тан жоғары болатыны туралы біледі.Қазақстандағы ең ірі домна пеші Теміртауда орналасқанын біледі.

Зертте.

Зерттеудің мақсаты: Қаңылтыр қалбырдың, темір шегенің және сымның қасиеттерін анықтау.

Зерттеудің жоспарын құру:

–       Берілген металдардың қасиетін анықтау.

–       Металдың түсін, қалыңдығын анықтау.

–       Металдың қаттылығы мен иілгіштігін анықтау.

–       Қорытынды жасау.

Ресурстар. Әр топқа дайын кесте, қаңылтыр қалбыр, темір шеге және сым тарату..

Талқыланатын сұрақтар:

-Кестеден қандай мәлімет алуға болады?

-Қандай металл түрлері берілген?

Саралау. Ынтасы жоғары оқушыларға металдардың басқа қандай қасиеттері бар екендігін сұрау. Ойларын тыңдау.

Зерттеу жұмысын қорытындылау.

Зерттеудің жоспары мен оның барысын салыстырып, қорытынды шығару.

ҚБ. Мұғалімнің «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі бойынша ауызша қалыптастырушы бағалауы.

Ойлан. Ғарышта ғарыш кемесіне өте көп күш әсер ететіндіктен оны жасайтын материалдар мықты болуы керектігін түсінеді. Ғарыш кемелерінің тетіктерін түрлі металдардың қосылысынан жасайтынын біледі. Оған алюминий, темір, мыс, күміс, титан сияқты ме­талдар жиі пайдаланылады.

Сергіту сәті.  Бейнежазба әуенімен қимылдау.

Жеке жұмысқа дәптерде берілген тапсырмаларды орындау ұсынылады.

23-жұмыс парағы. «Кенді пайдалы қазбалар деген не?», 25-б.

Аңыз. Аңызды оқып жауап беру.

Қандай әдіспен? Оқушылар бос ұяшықтарға кенді қазбаларды өңдеудің әдістерін жазады.

Бағалау. Дескриптор:

Оқушылар:

-Кенді байыту әдісін біледі;

-Кенді балқыту әдісін біледі..

24-жұмыс парағы. «Металдардың түрлері», 26-б.

Сөзжұмбақ. Оқушылар сөзжұмбақты шеше отырып, «кен» деген сөзді табады.

Бағалау. Дескриптор:

Оқушылар:

-Ашық әдіспен пайдалы қазба өндірілетін жерді біледі;

– Құрамында бірнеше металдар кездесетін кенді жазады;

-Металды балқытатын пештін атауын біледі.

Кен өндіру. Кеннен металды айырып алу жолын сипаттайтын сөздерді тауып, сөйлем құрайды.

Бағалау. Дескриптор:

Оқушылар:

-Кеннен металды айырып алу жолдарын біледі;

-Сөйлем құрастырып жазады.

ҚБ. Мұғалімнің жазбаша қалыптастырушы бағалауы.

Слайд №3,

Плакат, суреттер, маркер, желім

Слайд №4

Пайдалы қазбалардың суреттері

Оқулықпен жұмыс

Слайд №5,6

Кесте, қаңылтыр қалбыр, темір шеге және сым

https://www.youtube.com/watch?v=9sNv1wcpWAw

Дәптермен жұмыс

1.     Мен сабақта ________  жұмыс істедім, себебі ________.

2.     Сабақтағы өзімнің жұмысыма мен ________ себебі, ________.

3.     Сабақтың тақырыбы ________ болды.

4.     Менің қосымша ________ жайлы білгім келеді.

Слайд №7

-мадақтау, қолдау сөздер айту арқылы бағалау.

-оқушылардың жауаптарын, іс-әрекеттеріне бақылау жүргізіп, түртіп алу арқылы бағалау.