📘 Сабақ тақырыбы:
Жарықтың таралуы. Күннің және Айдың тұтылуы
🎯 Сабақтың мақсаты:
-
Жарықтың түзу сызық бойымен таралуын түсіндіру.
-
Күннің және Айдың тұтылу құбылыстарының себебін түсіндіру.
-
Оқушылардың табиғи құбылыстарға қызығушылығын арттыру.
🧠 Білімділік мақсаты:
-
Жарық қалай таралады?
-
Күннің тұтылуы қалай болады?
-
Айдың тұтылуы қалай жүреді?
🔧 Құрал-жабдықтар:
-
Шам (немесе фонарь)
-
Доп немесе шарлар (Жер, Күн, Ай үлгісі ретінде)
-
Ақ экран немесе қабырға
-
Презентация, видео (егер бар болса)
📝 Сабақ барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі (2-3 мин)
-
Сәлемдесу
-
Оқушылардың назарын сабаққа аудару
-
Сабақтың тақырыбын таныстыру
ІІ. Жаңа сабақ (15-20 мин)
1. Жарық қалай таралады?
-
Жарық әрқашан түзу сызық бойымен таралады.
-
Егер жарық жолында кедергі болса, көлеңке пайда болады.
-
Эксперимент: фонарь мен картон арқылы көлеңке түсіру.
2. Күннің тұтылуы
-
Ай Жер мен Күннің арасына келгенде, Күннің жарығы Жерге түспейді.
-
Бұл кезде Күннің тұтылуы болады.
-
Бұл құбылыс сирек кездеседі және бірнеше минутқа ғана созылады.
✅ Сызба:
3. Айдың тұтылуы
-
Жер Күн мен Айдың арасында тұрған кезде Жердің көлеңкесі Айға түседі.
-
Бұл кезде Айдың тұтылуы байқалады.
✅ Сызба:
ІІІ. Бекіту тапсырмалары (5-7 мин)
Сұрақтар:
-
Жарық қалай таралады?
-
Күннің тұтылуы қалай болады?
-
Айдың тұтылуы неден болады?
-
Қай тұтылу жиі болады деп ойлайсың?
Тапсырма:
Оқушыларға Күн – Ай – Жер қатынасын сурет арқылы салу немесе макетпен көрсету.
IV. Қорытынды (2-3 мин)
-
Бүгін не үйрендік?
-
Табиғаттағы тұтылу құбылыстары бізге не үшін маңызды?
-
Оқушылардың сұрақтарына жауап беру.
🎒 Үй тапсырмасы:
-
Жарықтың таралуы туралы қысқаша жазу (5 сөйлем)
-
Күн және Ай тұтылуы жайлы сурет салып келу