Жалғасбай Аружан Қалсейтқызы
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті
Журналистика факультеті студенті
Жетекшісі: Өтегенова Гүлзира Жақсылыққызы
Аннотация
Бұл мақалада қазіргі қоғамдағы кітапханаға баратын оқырмандар санының азаюы және бұл құбылыстың кітаптың құндылығына ықпалы қарастырылады. Автор «Менің ойымша» деген жеке көзқарасы арқылы кітаптың рухани және білімдік маңызын айқындап, оның бүгінгі цифрландыру дәуіріндегі орнын талдайды. Сонымен қатар, жастарды кітап оқуға ынталандырудың және кітапханаларды заманауи форматқа бейімдеудің тиімді жолдары көрсетіледі.
Түйін сөздер: кітапхана, оқырман, кітап құндылығы, жастар, цифрландыру, кітап оқу мәдениеті.
Қазіргі цифрландыру кезеңі адам өмірінің барлық саласына әсер етіп, ақпаратты тұтыну форматын өзгертіп жіберді. Әсіресе бұл өзгеріс кітап оқу мәдениеті мен кітапхана қызметіне айқын байқалады. Бұрын кітапхана білім мен ізденістің негізгі ортасы болса, бүгін көптеген адамдар ақпаратты тез алу үшін интернетке жүгінеді. Сол себепті кітапханаға баратын оқырмандар қатары жылдан-жылға азайып бара жатқаны жасырын емес.
Менің ойымша, оқырман санының азаюы кітаптың құндылығы төмендеді дегенді білдірмейді. Кітап – адамның рухани әлемін байытатын, ойлау қабілетін дамытатын, дүниетанымын кеңейтетін ең сенімді ақпарат көзі. Интернеттегі мәлімет жылдам болғанымен, оның дәлдігі мен сапасы әрдайым жоғары емес. Ал кітаптағы ақпарат сараланған, редакцияланған және ғылыми тұрғыдан құндылығы дәлелденген.
Менің ойымша, қазіргі жастарды кітап оқуға қызықтыру үшін кітапханаларды жаңа форматқа бейімдеу қажет. Бүгінде кітапхана тек кітап сақтайтын орын емес, шығармашылық орталыққа айналуы тиіс. Мысалы, коворкинг аймақтары, тыныш оқу бөлмелері, заманауи әдеби клубтар, авторлармен кездесулер, интерактивті шаралар ұйымдастырылса, жастардың кітапханаға деген қызығушылығы артады. Сондай-ақ электронды каталогтар мен цифрлық ресурстарды қосу кітапхананың қолжетімділігін көтереді.
Кітаптың құндылығы адамзаттың мәдениетінде ғасырлар бойы қалыптасқан. Ол — тек ақпарат көзі емес, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасатын тәрбие құралы. Менің ойымша, әрбір жас кітап оқуды тұлғалық дамудың басты жолы ретінде қабылдаса, қоғамның рухани деңгейі де жоғарылай түседі.
Қорытындылай келе, оқырман санының азаюы — уақытша құбылыс. Кітаптың құндылығы ешқашан жоғалмайды, тек оны насихаттау формасы өзгеруі керек. Әрбір кітап — адам санасына бағытталған рухани байлық. Сондықтан кітапханаға бару және кітап оқу мәдениетін сақтау – бүгінгі ұрпақтың маңызды міндеті.
Қолданылған әдебиеттер
- Қоңыратбай Т. «Кітап және қоғам». Алматы, 2019.
- Сейітова Г. «Қазіргі кітап оқу мәдениеті». Астана, 2021.
- Назарбаев Қ. Цифрландыру туралы ұлттық баяндамалар. 2020–2023.
- ҚР Ұлттық кітапханасы ресми деректері. www.nlrk.kz
- Оқырман психологиясы және ақпараттық мәдениет туралы ғылыми мақалалар жинағы. – Алматы, 2022.