Балабақшада ойын технологиясын қолданудың маңыздылығы
Ахметкалиева Райхангуль Зинатуллановна
Лауазымы: Әдіскер
ШҚО Самар ауданы
Бастаушы ауылы
“Абай атындағы орта мектебі”
КММ шағын орталық
Кіріспе: Балабақша тәрбиешілері мен педагогтары балалардың ойлау, сөйлеу, қарым-қатынас жасау дағдыларын дамытуда, әлеуметтік ортаға бейімделуде ойын технологияларын жиі қолданады. Ойын – бала үшін ең табиғи іс-әрекет және баланың өзіндік “жұмысы”. Осы орайда, ойын технологиясының маңыздылығы туралы мақалада толыққанды қарастырып, оның әрбір аспектісін талқылап өтеміз.
- Балалардың жан-жақты дамуына ықпалы
Ойындар балалардың түрлі аспектілерін қамтитын дамудың негізі болып табылады: интеллектуалды, эмоционалды, әлеуметтік және физикалық дамуына әсер етеді. Ойын арқылы бала өмірлік құндылықтарды, қоғамдағы мінез-құлық ережелерін үйренеді, түрлі рөлдерге еніп, өзіне сенімділікті дамытады. Ойындар балалардың қиялын, есте сақтау қабілетін, логикасын дамытып қана қоймай, оларды талқылауға, талдау жасауға үйретеді. Сонымен қатар, ойын барысында бала физикалық белсенділікті сақтай отырып, моторикалық дағдыларын жетілдіреді.
- Әлеуметтік дағдыларды қалыптастыру
Ойын – балалардың қарым-қатынас жасау қабілеттерін дамытуға керемет мүмкіндік. Ойын барысында балалар өзара әрекеттесіп, бір-бірімен тіл табысып, достық қарым-қатынастарын қалыптастырады. Сонымен қатар, ойын арқылы балалар топтық жұмыс дағдыларын меңгереді: келіссөздер жүргізу, өз пікірін айту, басқа адамның ойын құрметтеу және тыңдау. Бұл дағдылар болашақта әлеуметтік және кәсіби өмірде маңызды рөл атқарады.
- Танымдық қабілеттерді арттыру
Ойын технологиялары арқылы баланың танымдық процесстері айтарлықтай артады. Тәрбиешілер әртүрлі білім беру ойындарын қолданып, балаларды жаңа ақпарат алуға, қызығушылықты оятуға және оқу процесіне қатысуға ынталандырады. Мысалы, логикалық ойындар, рөлдік ойындар, сюжетті ойындар баланың зейінін шоғырландырып, ойлау қабілетін дамытады. Балалар ойын барысында жаңа нәрселерді үйренеді, мәселелерді шешудің жаңа жолдарын табады.
- Эмоционалды тұрақтылықты дамыту
Ойын балалардың эмоционалды дамуына да оң әсер етеді. Балалар ойын арқылы өз эмоцияларын білдіруге, түсінуге және басқаруға үйренеді. Сонымен қатар, ойындар стресс пен мазасыздықты азайтуға көмектеседі. Балалар қиындықтармен күресуді, сәтсіздіктерді қабылдауды және жеңіске жетуді ойын арқылы үйренеді. Бұл олардың психикалық тұрақтылығын арттырады және өз-өзіне сенімділікті нығайтады.
- Оқыту процесін жеңілдету
Ойын технологияларының негізгі артықшылықтарының бірі – олар оқыту процесін жеңіл және қызықты етеді. Көптеген балалар үшін ойын арқылы оқу оңай және тиімді болып табылады. Балабақша тәрбиешілері сабақтарды ойын элементтерімен байытып, балалардың оқу процесіне белсенді қатысуына мүмкіндік береді. Бұл балалардың сабақтарға деген қызығушылығын арттырады және ақпаратты жылдам меңгеруге көмектеседі.
- Шығармашылық және қиялды дамыту
Ойын балалардың шығармашылық ойлауын дамытуға ерекше жағдай жасайды. Ойын барысында балалар жаңа идеяларды ойлап табуға, қиялдау қабілеттерін дамытуға мүмкіндік алады. Сюжеттік-рөлдік ойындар арқылы балалар өздеріне жаңа әлемдер жасап, әртүрлі рөлдерді ойнайды. Бұл шығармашылықтың дамуына ықпал етеді және болашақта жаңа шешімдер табу қабілеттерін арттырады.
- Тәрбие процесінің тиімділігі
Ойын технологиялары тәрбие процесін тиімдірек етудің маңызды құралы ретінде қолданылады. Балалар тәрбиешілермен және бір-бірімен қарым-қатынас жасау арқылы өзінің тұлғалық қасиеттерін қалыптастырады. Ойын арқылы балалар тәртіпке, жауапкершілікке үйренеді, қиындықтарға тап болғанда қалай әрекет ету керектігін меңгереді. Бұл олардың мінез-құлқын реттеуге және өмірлік дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі.
- Жеке тұлғаның дамуы
Ойын баланың жеке тұлға ретінде қалыптасуына тікелей әсер етеді. Ойын барысында балалар өздерін еркін сезініп, өзінің ерекшеліктерін көрсетуге мүмкіндік алады. Бұл олардың өзін-өзі тану, өз мүмкіндіктерін бағалау және өзіндік пікір қалыптастыруына ықпал етеді. Сонымен қатар, ойындар балаларға өз құқықтары мен міндеттерін түсінуге көмектеседі.
Қорытынды
Балабақшадағы ойын технологияларын қолдану балалардың жан-жақты дамуына, оқу процесінің тиімділігіне және әлеуметтік дағдыларды қалыптастыруға оң әсерін тигізеді. Ойын арқылы балалар болашақта қажетті маңызды дағдыларды меңгереді және өмірге бейімделеді. Сондықтан ойын технологиялары балабақшадағы тәрбие мен оқытудың ажырамас бөлігі болуы қажет.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Көшімбетова С. Инновациялық технологияны білім сапасын көтеруде пайдалану мүмкіндіктері. – Алматы: Білім, 2008.
- В.С.Кукушкин. Педагогикалық технологиялар
- МеңжановаА. «Мектеп жасына дейінгі балаларжы көркем әдебиет арқылы тәрбиелеу/ методикалық құрал/
