Отбасы мен балабақша сабақтастығы
Ахметкалиева Жанар Кенесовна
Лауазымы: тәрбиеші
ШҚО Самар ауданы
Бастаушы ауылы
“Абай атындағы орта мектебі”
КММ шағын орталық
Кіріспе: Отбасы мен балабақша сабақтастығы – баланың жан-жақты дамуына, тәрбиесіне, әлеуметтенуіне және оқу процесіне бағытталған маңызды байланыс. Бұл сабақтастық балалардың физикалық, эмоциялық және интеллектуалды дамуына әсер ететін негізгі факторлардың бірі болып табылады. Баланың үйлесімді дамуы үшін отбасымен және балабақшамен бірлесіп жұмыс істеу қажет. Осы мақалада отбасы мен балабақша арасындағы байланыс пен оның маңызын әр түрлі аспектілер бойынша қарастырамыз.
- Отбасы мен балабақшаның бірлескен тәрбиелік қызметі
Отбасы – баланың алғашқы әлеуметтік ортасы. Ол жерде бала өмірге бейімделеді, өзіне қажетті құндылықтарды игереді және алғашқы тәрбиені алады. Балабақшада бұл үдеріс жалғасып, тереңдей түседі. Баланың мінез-құлқы, әдептілігі, қарым-қатынас дағдылары сияқты тәрбиелік қасиеттерді отбасы мен балабақша бірігіп қалыптастыруы тиіс. Тәрбие жұмысы бір мақсатқа бағытталған кезде, балаға өмірлік маңызды дағдыларды дұрыс сіңіруге болады.
1.1 Отбасындағы тәрбиенің рөлі
Отбасында балаға ең алғашқы тәрбие беріледі. Ол ана тілін меңгеру, моральдық құндылықтарды игеру, ата-анасының үлгісін көріп бой түзеу сияқты бастапқы тәрбиелік үрдістерді қамтиды. Ата-ананың күнделікті әрекеттері, қарым-қатынасы, өмірге көзқарасы баланың тұлға ретінде қалыптасуына үлкен әсер етеді. Сондықтан отбасында дұрыс тәрбие берудің маңызы зор.
1.2 Балабақшаның тәрбиедегі рөлі
Балабақша – баланың алғашқы әлеуметтік мекемесі. Онда бала ұжымда жұмыс істеп үйренеді, әртүрлі адамдармен қарым-қатынас орнатады, ұжымдық тәрбие алады. Тәрбиешілер балаларды ұжымда бірігіп жұмыс істеуге, бір-біріне көмектесуге үйретеді, тәрбиелік және білімдік міндеттерді шешеді. Балабақша тәрбиесінде отбасыға қарағанда жүйелілік пен жоспарлылық бар. Бұл балаға тәртіптілік, жауапкершілік, өзіне сенімділік сияқты қасиеттерді дарытады.
- Отбасы мен балабақшаның оқу процесіндегі сабақтастығы
Баланың дамуы мен білім алуы екіжақты – отбасылық және мектепке дейінгі мекемелердің ықпалымен жүреді. Отбасы баланы эмоционалдық қолдаумен қамтамасыз етіп, оның үйренуге деген қызығушылығын оятса, балабақша осы бағыттағы жүйелі білім беру бағдарламаларын жүзеге асырады.
2.1 Үйдегі оқу дағдылары
Үйде ата-ананың балаға деген қызығушылығы оның оқуға деген ынтасын арттырады. Балаға бірге кітап оқу, ойындар арқылы білім беру, әңгімелесу оның когнитивтік дамуын арттырады. Ата-ананың үйде оқу барысындағы қолдауы балабақшаның білім беру процесіне көмектеседі.
2.2 Балабақшаның білім беру бағдарламасы
Балабақшада балалар жүйелі түрде оқу материалдарын меңгереді, олардың ойлау қабілеті, тілі және логикасы дамиды. Бағдарлама баланың жас ерекшеліктеріне сәйкес құрылып, оқу процесі ойын түрінде ұйымдастырылады. Балабақшаның міндеті – балаға қызықты да мазмұнды білім беру және оны болашақ мектеп өміріне дайындау.
- Әлеуметтік дағдыларды дамытудағы сабақтастық
Отбасы мен балабақшаның бірлесіп әрекет етуі баланың әлеуметтік бейімделуіне де тікелей әсер етеді. Бала отбасында алған әлеуметтік дағдыларын балабақшада ұжымдық ойындар мен әрекеттер арқылы дамыта түседі. Бұл екі ортада да қалыптасқан әлеуметтік дағдылар болашақта баланың мектептегі және басқа қоғамдық орындардағы мінез-құлқын анықтайды.
3.1 Отбасындағы әлеуметтік дағдылар
Отбасында бала әлеуметтік қарым-қатынас негіздерін меңгереді: үлкендермен сыпайы сөйлесу, құрдастарымен дұрыс қарым-қатынас орнату, қиындықтарды бірлесіп шешу. Бұл дағдыларды ата-аналарының үлгісі мен қолдау арқылы игереді. Ата-ананың балаға әлеуметтік жағынан үлгі көрсетуі маңызды.
3.2 Балабақшадағы әлеуметтік байланыс
Балабақшада бала өз құрдастарымен, тәрбиешілермен араласып, ұжымдық ортаға бейімделеді. Бұл оның әлеуметтік тұрғыдан жетілуіне көмектеседі. Балабақшада балалар бір-бірімен ойнай отырып, достықты, өзара құрметті, ынтымақтастықты үйренеді.
- Отбасы мен балабақшаның ынтымақтастығы
Отбасы мен балабақша арасында тұрақты қарым-қатынас пен ынтымақтастық болғанда ғана баланың жан-жақты дамуы қамтамасыз етіледі. Ата-аналар мен тәрбиешілердің ортақ мақсаты – баланы бірдей талаптар мен құндылықтарға бағыттау. Ол үшін балабақша мен отбасы арасында байланыс орнату өте маңызды.
4.1 Ата-аналармен жұмыс жасау әдістері
Балабақша ата-аналармен тығыз байланыста болуы үшін түрлі әдістерді қолданады: ата-аналар жиналыстары, консультациялар, бірлескен іс-шаралар, семинарлар және тренингтер. Бұл әдістер ата-аналардың педагогикалық сауаттылығын арттыруға, тәрбие процесіне белсенді қатысуына ықпал етеді.
4.2 Отбасының балабақшадағы оқу-тәрбие процесіне қатысуы
Ата-аналар балабақша өміріне белсенді қатысса, балалардың оқуға деген ынтасы арта түседі. Бірлескен шаралар мен мерекелер баланың өзін жайлы сезінуіне, ұжымда өзін сенімді ұстауына көмектеседі.
Қорытынды
Отбасы мен балабақша арасындағы сабақтастық – баланың үйлесімді дамуының кепілі. Екі жақтың да ортақ мақсаты – баланың қызығушылығын, білім алуына деген ынтасын арттырып, тұлға ретінде дамуына жағдай жасау. Сондықтан отбасы мен балабақша арасындағы байланыс әрдайым тығыз, тұрақты болуы керек. Ата-ана мен тәрбиешінің бірлескен әрекеті баланың болашағына салынған негіз болмақ.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- Сайлхан Н. Отбасы-ерекше педагогикалық жүйе
- Исабеков А. Е. Бала тәрбиелеудегіотбасы мен балабақшасабақтастығы//Уральский научный вестник. – 2017. – Т. 2. – №. 5. – С. 012-014.
- Макенова Ж. Б., Нургалиева Н. Н. Балабақша мен отбасы қарым-қатынасының замануи мәселелері
