Мектеп жасына дейінгі балалармен жобалық іс-шаралар: маңызы мен тиімділігі

Шайгалиева Гулмира Сембаевна

Лауазымы: тәрбиеші

Атырау облысы

Қызылқоға ауданы .

” Өрімтал” бөбекжай балалар бақшасы

Кіріспе: Мектеп жасына дейінгі балалардың жеке тұлға ретінде дамуы, олардың әлеуметтік, шығармашылық, когнитивті дағдыларын қалыптастыру — қазіргі білім беру жүйесінің басты мақсаттарының бірі. Осы мақсатта түрлі инновациялық әдістер мен тәсілдер қолданылады. Солардың бірі — жобалық іс-шаралар. Жобалық іс-шаралар балаларға білім беру процесінде белсенді қатысуды, шығармашылық тұрғыда ойлануды, топта жұмыс істеуді үйретуге мүмкіндік береді. Бұл мақалада мектеп жасына дейінгі балалармен жобалық іс-шаралар өткізу тәсілдері, олардың маңызы мен тиімділігі қарастырылады.

Жобалық іс-шаралар дегеніміз не?

Жобалық іс-шара — бұл балаларды нақты бір мақсатқа бағыттап, жоспарлы түрде жұмыс жасауға үйрететін әдіс. Жоба — бұл балалардың қызығушылықтары мен қажеттіліктеріне негізделген, өзекті тақырыптарды қамтитын кешенді жұмыс. Жобалар әртүрлі болуы мүмкін: ғылыми, шығармашылық, экологиялық, мәдени және тағы басқа. Олар балалардың зерттеу, зерттеу нәтижелерін талқылау және шешімдер қабылдау дағдыларын дамытуға бағытталған.

Жобалық іс-шаралар мектепке дейінгі білім беру бағдарламасының негізгі компоненті болып табылады, себебі олар балалардың ой-өрісін кеңейтеді, топтық жұмыстар арқылы әлеуметтік дағдыларды қалыптастырады, зерттеу және талдау дағдыларын дамытады.

Жобалық іс-шаралардың мақсаты мен маңызы

1. Шығармашылық қабілетті дамыту. Жоба барысында балалар өздерінің идеялары мен ойларын еркін білдіруге, шығармашылық тұрғыда жұмыс жасауға мүмкіндік алады. Бұл олардың жеке тұлғасының дамуына ықпал етеді.
2. Топтық жұмыс дағдыларын қалыптастыру. Жоба жұмысында балалар топпен жұмыс істейді, бұл олардың басқа балалармен қарым-қатынас жасау, бірлесіп әрекет ету, пікір алмасу дағдыларын дамытады.
3. Құзыреттілікке бағытталған білім беру. Жобалық іс-шаралар балаларға жаңа ақпаратты игеруге, мәселені шешу жолдарын табуға көмектеседі. Олар ақпаратты өңдеу, салыстыру және нәтижелерді тұжырымдау дағдыларын қалыптастырады.
4. Мотивацияның артуы. Балалар үшін жобалық іс-шаралар қызықты және белсенді түрде өтеді, бұл олардың оқу мотивациясын арттырады. Олар өздері қатысқан жобаның нәтижесін көру арқылы жетістікке деген құштарлықтарын дамытады.
5. Көзқарастың кеңеюі. Жоба тақырыбының әртүрлі қырлары мен аспектілері балалардың әлемге деген көзқарасын кеңейтеді. Мысалы, экологиялық жобалар арқылы балалар табиғатпен қарым-қатынас орнатуды, қоршаған ортаны қорғауды үйренеді.

Жобалық іс-шараларды ұйымдастыру жолдары

1. Тақырып таңдау. Жобаны бастамас бұрын, балалардың қызығушылықтарын ескере отырып, тақырып таңдау өте маңызды. Мысалы, табиғат құбылыстары, жануарлар, экология, өнер, немесе қоғам туралы тақырыптар балаларға қызықты болуы мүмкін.
2. Жобаның мақсаттары мен міндеттерін анықтау. Әр жоба нақты мақсатқа бағытталуы керек. Мысалы, балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, оларды ғылыми ойлауға баулу немесе экологиялық мәселелерге деген жауапкершілігін арттыру.
3. Жұмыс кезеңдері. Жобаны бірнеше кезеңдерге бөлу маңызды. Әр кезеңде балаларға нақты тапсырмалар беріледі. Мысалы, бірінші кезеңде зерттеу жүргізу, екінші кезеңде нәтижелерді талқылау, үшінші кезеңде жобаны қорытындылау.
4. Құралдар мен ресурстар. Жобалық іс-шараларды ұйымдастыру үшін әртүрлі құралдар мен материалдар қажет. Олар түрлі шығармашылық жұмыстарды орындауға, ақпаратты жинауға және нәтижелерді визуализациялауға көмектеседі.
5. Балалардың белсенділігін бақылау. Жоба барысында балалардың белсенділігін бақылап, олардың әрқайсысының идеяларын, пікірлерін ескеру қажет. Бұл олардың өзін-өзі бағалауын және топтық жұмыстағы рөлін дамытуға ықпал етеді.

Жобалық іс-шаралардың түрлері

1. Шығармашылық жобалар: Балалар өнер, музыка, қолөнер сияқты салаларда жұмыс істейді. Мысалы, “Менің арманымдағы қала” атты жоба балаларды сурет салу мен модельдеуге ынталандырады.
2. Экологиялық жобалар: Балалар табиғатқа, қоршаған ортаға байланысты зерттеулер жүргізеді. Мысалы, “Менің бақшам” жобасы балаларға өсімдіктерді күтіп-баптауды үйретеді.
3. Ғылыми жобалар: Балалар қарапайым тәжірибелер мен зерттеулер арқылы ғылыми дүниетанымын кеңейтеді. Мысалы, “Су айналымы” немесе “Жердің табиғи ресурстары” жобалары.
4. Әлеуметтік жобалар: Бұл жобалар балалардың әлеуметтік жауапкершілігін, қоғамға пайдалы болуын көздейді. Мысалы, “Біз таза қала үшін” жобасы балаларды қала тазалығына қатысты міндеттерді орындауға ынталандырады.

 Қорытынды

Жобалық іс-шаралар мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық дамуын, шығармашылық қабілеттерін және әлеуметтік дағдыларын дамытуда ерекше рөл атқарады. Бұл әдіс балаларға белсенді білім алу, зерттеу жүргізу, топта жұмыс істеу сияқты маңызды дағдыларды үйретеді. Жобаларды жүйелі түрде жүзеге асыру, олардың қызығушылықтары мен қажеттіліктеріне негізделген тақырыптармен байыту — болашақта балалардың жеке тұлғасы мен білім деңгейінің жоғары болуына ықпал етеді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Джунусова Р. Ж. и др. БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫ ҒЫЛЫМИ ЖОБАЛАР АРҚЫЛЫ ҒЫЛЫМҒА БАҒЫТТАУ – 2024. – №. 6.
2. Ли Е. Д. Мектепке дейінгі ұйымда тәрбие-білім беру процесінің тиімді нысандарымен әдістерін қолдану бойынша тәрбиешінің кәсіби құзыреттілігін дамыту. – 2022.