Тұрар Рысқұлов 130 жыл. Тәрбие сағаты
Тәрбие сағатының тақырыбы:
“Тұрар Рысқұлов: Ұлт мақтанышы (130 жыл)”
Мақсаты:
1.Оқушыларға ХХ ғасырдағы қазақтың саяси, қоғамдық қайраткерлерінің бірі, ұлт мақтанышы Тұрар Рысқұловтың өмірі мен қызметі туралы толыққанды мағлұмат беру.
2.Тарихи тұлғалардың ел мүддесін қорғау жолындағы қажырлы еңбегін түсіндіре отырып, оқушылардың азаматтық ұстанымын және ұлттық құндылықтарға деген құрметін қалыптастыру.
3.Жас ұрпақтың бойында патриоттық сезімді күшейту, елін сүйетін, тарихын білетін ұрпақ тәрбиелеуге үлес қосу.
Тәрбие сағатының құрылымы:
1. Ұйымдастыру бөлімі (5 минут):
Мұғалім оқушыларды тәрбие сағатының тақырыбымен және жоспарымен таныстырады. Тәрбие сағатының мақсаты мен оның Тұрар Рысқұловтың өмірі мен еңбегін түсінудегі маңыздылығын атап өтеді.
Мысалы: “Тұрар Рысқұлов – халқымыздың жарқын болашағы үшін аянбай еңбек еткен ірі мемлекет және қоғам қайраткері. Оның 130 жылдығын атап өту – біз үшін ұлы тарихи тұлғаларымызды есте сақтап, олардың ерлігін құрметтеу болып табылады.”
Оқушылардың тәрбие сағатына белсенді қатысуын қамтамасыз ету үшін, оларды екі топқа бөліп, әр топқа берілетін тапсырмалар туралы қысқаша түсінік беріледі.
2. Кіріспе сөз (10 минут):
Мұғалім Тұрар Рысқұловтың өмір жолына тоқталады.
Тұрар Рысқұлов 1894 жылы 26 желтоқсанда қазіргі Алматы облысының Шығыс Талғар ауданында дүниеге келген. Жастайынан қиындыққа тап болған Тұрар білімге деген ұмтылысы мен ұлтжандылығы арқылы өмір жолында үлкен жетістіктерге жетті.
Оның қоғамдық қызметі ХХ ғасырдың басындағы қазақ халқының саяси және әлеуметтік дамуының күрделі кезеңімен тұспа-тұс келді.
1921-1922 жылдардағы ашаршылық кезінде Рысқұловтың халықты қорғау мақсатындағы батыл шешімдері мен ұйымдастырушылық қабілеті ерекше көрініс тапты.
Бұл кезеңде мұғалім Рысқұловтың қазақ халқының мүддесін қорғауда қандай істер атқарғанын түсіндіріп, оның саяси және экономикалық реформаларының тарихи маңызын айтады.
3. Бейнематериал көрсету (10 минут):
Оқушыларға Тұрар Рысқұловтың өмірі мен қызметін көрсететін қысқаша деректі фильм ұсынылады.
Бейнематериалда оның еңбек жолындағы маңызды оқиғалары, оның ішінде Түркістан Республикасының басшысы ретіндегі қызметі, сондай-ақ Кеңес үкіметі кезіндегі қазақ халқының жағдайын жақсарту мақсатында атқарған істері баяндалады.
•Оқушылар бейнематериалдан кейін алған әсерлерімен бөлісіп, алғашқы сұрақтарын қояды.
4. Негізгі бөлім (15 минут):
1.Сұрақ-жауап сессиясы:
Мұғалім оқушыларға бірнеше маңызды сұрақ қояды:
Тұрар Рысқұловтың өмірінде қандай қиындықтар болды?
Ол неліктен ұлттың мүддесін қорғауда ерекше тұлға болып саналады?
Ашаршылық жылдарында қандай шараларды жүзеге асырды?
Оқушылар өз ойларын ортаға салып, пікір алмасады. Мұғалім олардың жауаптарын толықтырып, тарихи деректерді ұсынады.
2.Топтық жұмыс:
1-топқа Тұрар Рысқұловтың өмірбаянын хронологиялық тәртіппен құрастыру тапсырмасы беріледі.
2-топқа Рысқұловтың белгілі қанатты сөздерін жинап, олардың мағынасын түсіндіру ұсынылады.
Топтар өз жұмыстарын орындап болған соң, нәтижелерін ортаға салып, қорғайды.
5. Қорытынды бөлім (10 минут):
Мұғалім сағатты қорытындылап, Рысқұловтың қазақ халқы үшін қаншалықты маңызды тарихи тұлға болғанын атап өтеді:
“Тұрар Рысқұлов – қазақ халқының тарихындағы ерекше тұлға. Оның идеялары мен қызметі болашақ ұрпаққа үлгі болып қала бермек. Халықтың игілігі үшін өмірін қиған адамдарды есте сақтау – біздің басты парызымыз.”
Оқушылардан осы тақырып бойынша алған әсерлері мен білімдерін қысқаша сипаттап беру сұралады.
6. Шығармашылық тапсырма:
Оқушыларға үй тапсырмасы ретінде эссе немесе өлең жазу ұсынылады. Тақырыбы:
“Менің Тұрар Рысқұловқа хатым”.
“Тұрар Рысқұловтың ерлігі менің көзіммен”.
Бұл шығармашылық жұмыс оқушылардың Тұрар Рысқұловқа деген құрметін арттырып, оның еңбегін өз көзқарастары арқылы жеткізуге мүмкіндік береді.
Қажетті құралдар:
Интерактивті тақта.
Деректі фильмдер немесе бейнематериалдар.
Слайд-презентация (Рысқұловтың фотосуреттері, қызметінің деректері).
Рысқұлов туралы кітаптар, тарихи құжаттар.
Қорытынды:
Бұл тәрбие сағаты оқушылардың тарихқа деген қызығушылығын оятып, олардың бойына патриоттық сезімді сіңіруге, сондай-ақ Тұрар Рысқұлов сияқты қайраткерлердің өмірінен үлгі алуға бағытталады.