Ерекше білімді қажет ететін балаларға (ЕБҚ) жеке дамыта оқытудың әдіснамалық негіздері ерекше оқушылардың жеке қажеттіліктерін, мүмкіндіктерін және әлеуетін ескере отырып, оларды жан-жақты дамытуға бағытталған әдістемелер мен қағидаттарға негізделеді. Бұл тәсіл оқушылардың танымдық, әлеуметтік, эмоционалдық, және физикалық дамуын қолдау мақсатында құрылған.
Әдіснамалық негіздері:
- Жеке бағдарлы оқыту
- Әр оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту мазмұнын, әдіс-тәсілдерін және қарқындылығын бейімдеу.
- Баланың қызығушылықтарын, қабілеттерін, оқу қарқынын және әлеуетін анықтау үшін диагностика жүргізу.
- Дамыта оқыту технологиялары
- Баланың когнитивті және әлеуметтік дағдыларын дамытатын тапсырмалар мен белсенді оқыту әдістерін қолдану.
- Танымдық белсенділікті арттыру үшін проблемалық, зерттеушілік әдістерді пайдалану.
- Инклюзивті білім беру қағидаттары
- Барлық балаларға тең мүмкіндіктер жасау, олардың оқыту процесіне толыққанды қатысуын қамтамасыз ету.
- Ерекше балалардың әлеуметтік бейімделуін қолдау.
- Кешенді тәсіл
- Оқушыны дамытуда педагогтар, ата-аналар, дефектологтар, психологтар және медицина қызметкерлерінің бірлескен жұмысы.
- Баланың физикалық, психологиялық, әлеуметтік және білім беру аспектілерін тұтас қарастыру.
- Көпсалалы қолдау көрсету
- Психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету орталықтарының қызметін пайдалану.
- Оқыту процесінде қосымша құралдарды (техникалық, тактильдік, визуалдық) қолдану.
- Мотивацияны қолдау және өзін-өзі реттеу
- Баланың өзіндік құндылығын мойындап, оны оқуға қызықтыратын әдістерді қолдану.
- Баланың жетістіктерін жүйелі түрде бағалап, мадақтау арқылы сенімділігін арттыру.
- Түзету-дамыту әдістері
- Дефектология және арнайы педагогика құралдарын қолдану: логопедиялық түзету, сенсорлық интеграция, моториканы дамыту.
- Түзету бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру.
Оқытуда қолданылатын әдістер:
- Жеке жұмыс: Баланың ерекше қажеттіліктеріне сәйкес тапсырмаларды әзірлеу.
- Топтық жұмыс: Әлеуметтік дағдыларды дамыту мақсатында басқа оқушылармен өзара әрекеттесу мүмкіндіктерін ұйымдастыру.
- Ойын әдістері: Оқытуды ойын түрінде жүргізу арқылы баланың қызығушылығын арттыру.
- Жобалық әдістер: Баланы шығармашылыққа және зерттеушілікке баулу.
- Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану: Білім беру процесін жеңілдету және әртараптандыру.
Әдіснаманың негізгі қағидаттары:
- Гуманизм және құрмет.
- Білім беру процесін индивидке бейімдеу.
- Оқушының өзіндік дамуына жағдай жасау.
- Ынтымақтастық және серіктестік.
Бұл әдіснамалық негіздер ерекше білімді қажет ететін балалардың жеке дамуын, әлеуетін толық ашуға және қоғамда бейімделуіне мүмкіндік береді.