Медиация: Қазақстан мен Италиядағы тәжірибелерді салыстыру
Медиация-бұл жанжалдарды шешудің тиімді әдісі, ол әлемнің әртүрлі елдерінде барған сайын танылуда. Бұл мақалада біз екі елдегі – Қазақстан мен Италиядағы Медиация тәжірибесін қарастырамыз және олардың осы процеске көзқарастарындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтаймыз.
Қазақстандағы Медиация:
Қазақстанда медиация отбасылық, азаматтық және коммерциялық дауларды шешу саласында кеңінен таралды. Мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдар Медиацияны дамыту және оның барлық азаматтар үшін қолжетімділігін қамтамасыз ету бойынша белсенді жұмыс істеуде. Медиаторларды оқыту жүйесі жанжалдарды сапалы реттеуге ықпал ететін жоғары кәсібилікке ұмтылады.
Италиядағы Медиация:
Италия дауларды шешу әдісі ретінде медиацияға да үлкен мән береді. Мұнда Медиация әртүрлі салаларда, соның ішінде отбасылық, коммерциялық және қылмыстық істерде қолданылады. Итальяндық Медиация жүйесі медиаторлардың кәсібилігінің жоғары деңгейімен және мемлекет тарапынан белсенді қолдаумен сипатталады.
Ұқсастықтар мен айырмашылықтар:
Екі елдегі Медиация тәжірибесінің ұқсас аспектісі қақтығыс тараптары арасындағы диалогқа ықпал ететін бейтарап және қолдау атмосферасын қамтамасыз етуге ұмтылу болып табылады. Екі ел де қызметтердің жоғары стандартын қамтамасыз ету үшін медиаторларды оқыту мен сертификаттауға мән береді.
Дегенмен, айырмашылықтар да бар. Мысалы, Италияда Медиация процесін реттейтін неғұрлым егжей-тегжейлі заңнама бар, ал Қазақстанда бұл процесс аз ресімделген. Сонымен қатар, итальяндық Медиация жүйесі көбінесе медиаторларға қолдау көрсететін және мінез-құлық стандарттарын белгілейтін кәсіби бірлестіктерді пайдалануды қамтиды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда Қазақ Ұлттық Университетін қоса алғанда, түрлі жоғары оқу орындарының оқу бағдарламаларына белсенді енгізілетін Медиация пәніне көбірек көңіл бөлінуде. Бұл қазіргі жастардың көптеген қақтығыстарға тап болуымен байланысты, олар көбінесе мұғалімдер мен ата-аналардың назарынан тыс қалады. Сондықтан студенттерге медиация әдістерін үйрету өзекті бола түсуде.
Осылайша, Медиация пәнін Қазақстанның жоғары оқу орындарының оқу бағдарламаларына енгізу жанжалдарды шешу дағдыларын дамытудағы және студенттердің құнды құзыреттерін қалыптастырудағы маңызды қадам болып табылады. Бұл жастарға күнделікті өмірде көмектесіп қана қоймай, диалог пен өзара түсіністікке негізделген үйлесімді қоғам құруға ықпал етеді.
Атаханова Салтанат Карибаевна
Әл Фараби атындағы ҚазҰУ-нің заң факультеті,
Азаматтық құқық және азаматтық іс жүргізу, еңбек құқығы
Кафедрасының доценті.
Заң факультетінің студенттері: Қайсарбай Хантөре, Жарылқасын Әділет
