Көп уақыттан бері санамызда қалыптасып, ойымызға кеңінен таралған ақша, дүние мәселесі ешқашан актуалды тақырыптар қатарынан түскен емес. Сонау Кеңес Одағынан бастап «ақша қолдың кірі», «ақша — адамның санасын улаушы» деген сияқты тағысын тағы идеологияны ұстанып келеміз. Бұл ойымыз қаншалықты дұрыс? Дүние, байлық мәселесін Абай тұрғысынан қарастыратын болсақ, қазақтың бас ақыны » Егіннің ебін, сауданың тегін, ойланып ойлап мал ізде, адам бол бай тап, адал бол мал тап, қуансаң қуан сол кезде демеп пе еді?! Түрік тілінде бай сөзі бірінші деген мағынаны білдіреді екен. Қазақта ең бірінші шыққан гүлді де бәйшешек дейді, яғни бірінші шыққаны үшін. Кез-келген адам бай, қуатты бола алмайды. Оны мойындау керек. Ол еңбекқорлық, білімділік, ақыл сияқты қасиеттерді талап етеді. Қарап отырсам байларды екі топқа бөліп қарастырсақ болады екен. Біріншісі — сасық бай. Оған ақшаның қандай жолмен келгені, қандай іске жұмсалатыны маңызды емес, әйтеуір мақсатсыз, ойсыз дүниеге құнығып кеткен адам. Ал екіншісі — дәулетті бай. Ол ақшаны өзінің жаны үшін жұмсайтын адам. Осы орайда қазақта » малым жанымның садағасы, жаным арымның садағасы» деген керемет сөз бар. Бір қызығы ата- бабамыз «бай жақсы ма, әлде жаман ба деген сұраққа, «жемесе де май жақсы, бермесе де бай жақсы» деп жауап берген екен. Неге олай айтқан? Белгілі Абайтанушы, ғалым Омар Жәлелдің айтуы бойынша, «байлық — адамның өсуі, толуы, қалыптасуы, былайша айтқанда салтанат». Ал кедейлік деген неге жаман дегенде, Абай кедейліктің адамды хайуандандырып жіберетінін айтады. Алла тағала барлық адамға байлықты берді. Кедей, дәулетті деп бөліп жарған жоқ. Бірақ оны бәрі бірдей көре бермейді. Мәселен, орыстың белгілі жазушысы Иван Андреевич Крыловтың » Мысық және бұлбұл» әңгімесін мысалға алайық. Бұл әңгімеде мысыққа көзілдірік беріледі. Бірақ ол көзілдірікті көзіне тағудың орнына құйрығына тағып алады. Адамдармен де тура солай. Берілген денсаулықты, бойдағы қуатты дұрыс қолдана алмай, білмей дал болады. Нәтижесінде кінәні өзінен емес өзгеден іздейді. Түйіні байлық жаман емес. Алайда сасық бай боласың ба немесе дәулетті бай боласың ба ол сенің қолыңда.
Басқа мақалалар
Шаханова Кенжегуль Тәрбиеші Қызылорда облысы, Арал ауданы «Балбөбек» балабақшасы КМҚК Кіріспе Қазіргі кезеңде білім беру жүйесінің барлық деңгейінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды…
Журенова Слушаш Естуровна Тәрбиеші БҚО, Ақжайық ауданы, Бөбек балабақшасы Кіріспе Мектепке дейінгі жаста баланың тұлғалық қалыптасуы оның өмір сүретін әлеуметтік…
Сарсембетова Анар Амангелдиевна Тәрбиеші Жамбыл облысы, Мойынкум ауданы, Көкжелек ауылы Кіріспе Қазіргі мектепке дейінгі білім беру жүйесінде баланың тұлғалық дамуын қамтамасыз етудің…
Ибрашова Айнур Кикбаевна Тәрбиеші Қызылорда облысы, Қармақшы ауданы №19 «Балдаурен»бөбекжай-бақшасы Кіріспе Қазіргі мектепке дейінгі білім беру жүйесінде баланың тұлғалық әлеуетін…
Ибраймолдаева Дарина Мырзабаевна «6 орта мектеп интернаты» Жетісу облысы, Панфилов ауданы, Жаркент қаласы Кіріспе Халық ауыз әдебиеті – ұлттың ғасырлар…
Жумаханова Гулзира Калибаевна Лауазымы: Тәрбиеші Алматы облысы, Алатау қаласы №1орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығымен КММ Кіріспе Қазіргі мектепке дейінгі…
Жолшарова Ажаргүл Сисенбайқызы Тәрбиеші Ақтөбе облысы, Ойыл ауданы, Қарасу ауылы Қарасу негізгі мектебі жанындағы шағын дамыту орталығы Кіріспе Қазіргі қоғамда…
Даулеткелдиева Сымбат Тураровна Тәрбиеші Талас ауданы, Ойық ауылы Ақнұр балабақшасы Кіріспе Қазіргі білім беру кеңістігінде ұлттық болмысты сақтау, жас ұрпақтың…
Арекенова Аружан Миртайқызы Тәрбиеші Ақтөбе облысы, Темір ауданы, Шұбарқұдық кенті Еркежан бала бақшасы Кіріспе Қазіргі қоғамда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қарқынды дамуы…
Абилькаирова Асель Нагашбаевна СҚО Қызылжар ауданы «Гүлбөбек» шағын орталығы Кіріспе Ақпараттық қоғам жағдайында білім беру мазмұны мен әдістерін жаңғырту мектепке…
Жұман Тұрсынай Әбдікерқызы Әдіскер Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Шілікті ауылы «Құралай» бөбекжай-бақшасы» МКҚК Кіріспе Мектепке дейінгі кезең – баланың шығармашылық…
Ходжаева Куралай Базарбаевна Тәрбиеші Актобе облысы, Алға қаласы №3 «Гүлдер» Алға балалар бақшасы Кіріспе Мектепке дейінгі жас – баланың дене,…
Казанбаева Жамаш Ахметовна Тәрбиеші Алматы обылысы, Каскелен қаласы “Дарын- 2018 “ балабақшасы Кіріспе Ұлттың рухани тұтастығы мен мәдени жалғастығы ең…
Жиенгарина Аругул Абаевна Тәрбиеші Ақтөбе облысы, Темір ауданы Шұбарқұдық кенті. ЕРКЕЖАН Б. Б Кіріспе Қазіргі жаһандану жағдайында ұлттық болмысты сақтау…
Толендиева Камшат Нурдиновна Тәрбиеші. Алматы қаласы, Алатау ауданы № 197 бөбежай балабақшасы КМҚК Кіріспе Қазіргі мектепке дейінгі білім беру жүйесінде…
Такебаева Асел Нурлановна Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Есік каласы Көктобе 1 ауылы «Айгөлек»бөбекжай балабакшасы Кіріспе Мектепке дейінгі жаста баланың қауіпсіздігін…
