Төрт түлік

Мектеп: №34 орта мектебі

Күні: 25.11.2019 жыл    

Мұғалімнің аты-жөні: Айзакова Алима Жолмуратовна

Сынып: 5

Қатысқандар: 25       Қатыспағандар:0

Сабақ тақырыбы: Төрт түлік.

5.4.3.1-көп мағыналы сөздер мен омонимдерді дұрыс қолдану.

Мәтіннің жанрлық ерекшеліктерін ажыратады, мәтіндегі көп мағыналы сөздер мен омоним сөздердің қолданылу аясын түсініп, ажырата біледі.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

Мәтінді оқу арқылы сұрақтар құрастырады, мәтіндегі ақпараттарды талдайды.

Кейбір оқушылар орындай алады:

Мәтіндегі ақпараттар негізінде өзі ой-тұжырым жасайды, алған білімді өмірде қолдана біледі.

–          мәтіндегі көп мағыналы сөздер мен омонимдерді дұрыс қолданады

Пəнге қатысты сөздік қор мен терминдер: көп мағыналы сөздер, омонимдер, буыршын, буырлыш, нарша, сәйгүлік, наз бедеу, шыбыш, серке, тұсақ, азбан, ісек.

 Диалог құруға / шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:

құрау-құрау; шөре-шөре; көс-көс; аухау-аухау.

Талқылауға арналған сұрақтар:

Қазақ халқы неге малды қастерлеген?

Қазақ халқы төрт түлік малды неліктен қазына деп санаған?

   5 минут

   25 минут

    10 минут

«Ыстық орындық» әдісі арқылы өткен тақырыптарға шолу жасау.

1.      Сөздің тура мағынасы дегеніміз не? Мысал келтір.

2.      Сөздің ауыспалы мағынасы дегеніміз не? Мысал келтір.

3.      Синонимдер дегеніміз не? Мысал келтір.

4.      Антонимдер дегеніміз не? Мысал келтір.

С.

Оқылым алды тапсырмасы.

Формасы:  ТЖ

Ойлан, тап.

Тақырыпты ашу. Оқушылар берілген жұмбақтарды шешу арқылы бүгінгі тақырыпты ашады, топқа бөлінеді.

Кішкене ғана бойы бар,                      

Айналдыра киген тоны бар.(қой)

Бетегелі белге бітем,

Найза ұстаған ерге бітем.             

(жылқы)

Басында мүйізі бар,
Үстінде киізі бар.
                           (сиыр)

Апан-апан ескі шапан

Иір қобыз

Жарық жұлдыз. (түйе)

Жаңа сабақты түсіндіру.

Сөздің екі не одан да көп мағынаға ие болуын сөздің көп мағыналылығы дейміз.Көп мағыналы сөздер бір негізден таралады да, бір сөз табына қатысты болады.Мысалы:

1)      бас (зат есім)- адамның, жануардың, жәндіктің дене мүшесі

2)      шөптің, ағаштың ең жоғарғы жағы

3)      таудың ең үсті, төбесі

4)      өзеннің, бұлақтың басталған жері

5)      таяқтың ұшы

6)      балтаның, шоттың жүзі бар жағы

7)      бір нәрсенің айналасы

Біркелкі дыбысталып айтылатын, бірақ мағынасы басқа-басқа сөздердің тобын омонимдер дейміз. Омонимдер мағыналары жағынан бір-бірінен соншалықты алшақ болады да, кейде бір сөз табына, кейде әр басқа сөз табына қатысты болып, дараланып тұрады.

1)      қара шаш-заттың түсін білдіретін сындық мағыналы сөз

2)      тақтаға қара-қимыл-әрекетті білдіретін етістік

Оқылым тапсырмасы.

Формасы: ЖЖ

Әдісі: Дауыстап оқу

 А) Берілген мәтінді мұқият оқы. Мәтін жанрын анықта.

4-тапсырма. Төрт түліктің атаулары.

Дескриптор:

-мәтінді оқиды

– мәтін мазмұнын түсінеді

-сұрақтар құрастыра алады

-мәтін жанрын анықтайды

Қалыптастырушы бағалау:

Бірін-бірі бағалау, «Екі жұлдыз, бір тілек» , графикалық жұлдыздар арқылы 

Формасы: ӨЖ

Әдісі:

Ә) 5-тапсырма.

Төмендегі сөздердің көп мағыналы және омонимдік тіркесін құра.

Дескриптор:

-көп мағыналы сөздердің тіркесін құрады

-сөздердің омонимдік тіркесін құрады

-көп мағыналы сөздер мен омонимдерді ажырата біледі.

Қалыптастырушы бағалау:

мұғалімнің бағалауы, ауызша комментарий 

Оқылымнан кейінгі тапсырма

Формасы: ӨЖ

Әдісі: «Венн диаграммасы»

     көп мағыналы   омоним

Қалыптастырушы бағалау:

мұғалімнің бағалауы,  графикалық сурет қиындылары арқылы

Рефлексия

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?

Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?

Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?

Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Үйге тапсырма:

«Төрт түлік-қазағымның қазынасы» тақырыбында эссе жазу. Эссе жазу барысында көп мағыналы сөздерді, омонимдерді қолдану.

«Жұмбақтар» кітабы

Интербелсенді тақта

Оқулық