Шардың және оның бөліктерінің ауданын табуға арналған практикалық есептер

2.         Кеңістікті елестету арқылы бейнелеу дағдыларын, талдау жасай білу,  жалпылау, жүйелеу және қорытынды жасай алу біліктерін дамытуға жағдай жасау.

3.         Оқушыларды белсенді танымдық іс-әрекетке жұмылдыру арқылы пәнге деген ынтасын, қызығушылығын арттыруға, кәсіби бағдар беруге мүмкіндік туғызу.

Оқушылардың сабаққа дайындығы және оқу бөлмесінің және ақпараттық технологиялардың дайындығы тексеріледі. Оқушылармен сәлемдесу.

«Ассосация»әдісімен тақырыпты ашу.

Үй тапсырмасын тексеру

1).№20, 30(4,5слайд)

2). Қайталау сұрақтары(6 слайд):

·         Қандай фигураны сфера деп атаймыз?

·         Қандай фигураны шар деп аталыды?

·         Шар мен сфераның жазықтықпен қимасында қандай фигуралер пайда болады?

·         Қандай жазықтық шарға(сфераға) жанама жазықтық деп аталады?

·         Сфераға жанама жазықтықтың кандай қасиеті бар?

1-слайд

2-слайд

Шардың жазықтықпен қиып түсірген бөлігін шар сегменті деп атайды.

Шар сегменті:

1)                               Сегменттік бет деп аталатын сфераның бөлігімен;

2)                               Шар сегментінің табаны деп аталатын дөңгелекпен шектелген

3)                               Сфераның жазықтықпен қиып түсірілген бөлігін сфералық сегмент, ал сфера мен жазықтықтың қиылысу шеңберін сфералық сегменттің табаны деп атайды.

4)                               Шар сегментінің және сфералық сегменттің биіктігі деп сегменттің табаныныа перпендикуляр радиустың шар сегментіне тиісті кесіндісін атайды.

5)                               Шар қабаты (белдігі) деп осы шармен қиылысқан параллель екі жазықтықтың арасындағы шар бөлігін атайды.

6)                               Шар қабатының биіктігі деп бір табанының нүктесінен екінші табанының жазықтығына түсірілген перпендикулярды айтады.

7)                               Бұрышы 90⁰-тан кіші дөңгелек сектор оны шектеуші радиусты қамтитын түзуден айналған шыққан фигураны шар секторы деп атайды. Шар секторы шар сегментінен және конустан тұрады.

Шар секторы шар сегментінен және конустан тұрады.

2. Топтық жұмыс. Әр топқа практиклық есеп беріледі. Есепті шығарып,геометриялық тұрғыда сызбасын салу керек.

1)Қарбыз сатушы оның піскендігін көрсету үшін төбесінен айналдыра дөңгелетіп кесіп, шар секторы тәрізді бөлігін алды.Осы бөліктің ауданын табыңыз.
Егер қарбызды шар деп қабылдасақ, R=13см, сегмент биіктігі h=1см

2)Құманның қақпағын алып тастағандағы бүйір бөлігінің ауданын табыңыз.Мұндағы қақпағы мен бүйір бөлігі сәйкесінше,шар сегментін және шар қабатын құрайды.R=10cм,сегмент биіктігі h=3 см. Құманның табанына сәйкес сегмент биіктігі 2 см

3)Жарты сфера тәрізді қазанның ішіне цилиндр пішінді стакан салып, дөңгелек қақпақпен жапқанда қазан мен ыдыстың ернеуі дөғгелекке тиіп тұрды.Дөңгелек  қақпақтың радиусы 10 см, стаканның диаметрі 12 см болса, стаканның биіктігін тап.

3. Жеке жұмыс.Білімленд тапсырмасын орындау. https://bilimland.kz/kk/subject/geometriya/11-synyp-beyimdi-oqytu/sfera-shar-zhane-olardyng-ehlementteri-sfera-betining-audany?mid=%info%

4. Сергіту. Kahoot! бағдарламасымен тез жауап беретін тест тапсырмасын орындайды . https://create.kahoot.it/share/e7ca9e42-9261-4f90-8aa8-23eb76d4f90b

5.ҰБТ есептері(12,13 слайд)

ҰБТ-2018

Шардың  центрінен біржақта екі паралель қима жүргізілген.Қималардың арақашықтығы 3.Егер қималардың радиустары  9 және 12 болса, шар бетінің ауданын табыңдар.

A)60                     B)450                   C)900                   D)90

Шешуі:

Көмекші элемент енгіземіз: ОО₁ =х

ОВ =

ОА =

ОВ=ОА=R:

=

Яғни ОО₁

OB===15

S==900.

ҰБТ-2016

Шардың радиусы R. Радиусы ұшынан оға 60⁰ бұрыш жасайтын қима жүргізілген.Қиманың ауданың табыныз.

A)                   B)                     C)                   D)                  E)

https://bilimland.kz/kk/subject/geometriya/11-synyp-beyimdi-oqytu/sfera-shar-zhane-olardyng-ehlementteri-sfera-betining-audany?mid=%info%

https://create.kahoot.it/share/e7ca9e42-9261-4f90-8aa8-23eb76d4f90b

Шар, сфера жлементтерінің өмірдегі қолданысы мен табиғаттағы кездесуі туралы оқушылар мәліметтер айтады.

.

КЕРІ БАЙЛАНЫС «Екі жүрек, бір тілек»