Сақта көше тәртібін!
Мақсаты :
1.Балаларға жол ережесі туралы жалпы мағлұмат беру.
- Жол ережесін бұзғанда болатын қауіп-қатер туралы ескерту.
- Жолда жүргенде абайлап жүруге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Сурет, жол белгілері, сөзжұмбақ.
Не білу керек?
* Жолаушының ережелерін, жол белгілерін ажырата білу.
Не істей білу?
* Жолда жүру ережелерін орындай білу.
Бағдаршамсыз жағдайда жолдан қалай өту керек?
Бағдаршамсыз жағдайда көшеден өтерде алдымен сол жағыңа, ал көшенің ортасына жеткенде оң жағыңа қара. Жүріп келе жатқан көлік көрсең, оны өткізіп жібергенің дұрыс. Жолдан өтерде ешқашан асықпа, жүгірме.
Үлкен даңғылдарда өтіп үлгермеген жағдайда,
қай жерде күту керек?
Аялдамада тұрған автобустың қай жағынан өтуге болады?
Аялдамада тұрған автобустың сырт жағынан айналып өт, сонда сен оның соңында келе жатқан машинаны көре аласың.
Көшеде әркімнің өз жолы бар:
Адам – жүргіншілер жолы
(ала жолақ), тротуармен.
Машиналар-даңғылмен.
Велосипед – жолжиегі.
Трамвай – рельспен.
Жаяу жүргіншіге арналған жадынама
1.Жаяу жүргіншіжаяужол (тротуар) немесежаяужүргіншігеарналғанжолменжүруітиіс. Егероларболмаса, жолжағалауымен немесе велосипед жолымен (велосипедшілерқозғалысынакедергікелтірсе) жүрукерек.
2.Елді мекеннентысжерлердежаяужүргіншікөлікқұралдарықозғалысынақарама-қарсыбағыттажүругетиіс;
3.Жаяу жүргіншіжолдыжерастыөтпесі, аспалыкөпірлер, жолтаңбаларысалынғаннемесе «жаяужүргіншіөтпесі» белгісіқойылғанжерлерарқылыкесіпөтеді. Жаяужүргіншіөтпесібелгіленбегенжолучаскесіндежолдықиылыстарданжаяужолжиегібойымен, ал олардыңаралағында – жолжақсыкөрінетінжердетікелейкесіпөтугерұқсатетіледі;
4.Қозғалыс реттелетінжерлердежаяужүргіншіреттеушінемесебағдаршамсигналдарынбасшылыққаалуытиіс;
5.Қозғалыс реттелмейтінжерлердежаяужүргінші жақындап қалған көлікқұралыменарақашықтықты, сондай-ақолардыңжылдамдығынболжапалып, жолданөтуқауіпсіздігінеанықкөзжеткізгенсоңғанажолдыкесіпөтеалады;
6.Жаяу жүргіншіжолданөтіп бара жатыпаялдауғанемесеқажетсізтоқтауғатиісемес. Жолданөтудіаяқтапүлгермегенжаяужүргінші ары қарайғықозғалыстықауіпсіздікаралындакүтугетиіс. Егерондайболмаса, қарама-қарсыбағыттардағыкөлікағынынбөліптұратынсызықбойындакүтуікерек;
7.Автобус, троллейбус, трамвай, таксиді тек қанаотырғызуалаңындакүту қажет. Егерондайболмаса, жаяужолнемесежолжиегіндетосқанжөн.
Жаяу жолда жүру тәртібі
Жеке жүрсең:
- Жаяужолдыңоңжағымен жүр;
- Жүгірме, асықпайадымда;
- Жолжиегінен (бордюрден) аттама, оның үстімен жүрме;
- Жаяужолүстіндегікедергілердікөлікжолғашықпайайналыпөт;
- Жаяужолдыңортасынатұрма, үйлергежақынбарыптұр;
- Жаяужолүстіндеойнап, алыспа;
- Әлдеқандай затыңдыкөлікжолғатүсіріпалсаң, ересектердіңбіріненжәрдемсұра;
- Жолаушыларүшінжасағанқоршаудан қарғыма. Оныңастынанөтпежәнеүстінеасылыпотырма.
Топпен бірге жүрсең:
- Қатардан шықпа;
- Алысып ойнама;
- Жүгірме, секірме, итеріспе;
- Шуылдама;
- Мұғалімнің жөн сілтеуіне ғана құлақ ас, басқаларға алаңдама;
Жолды жаяу жүргінші арқылы өту ережесі
- Жаяу жолдың шетіне барып, жаяу жүргінші өтпесіне жақындап, жол жиегінен баспай тоқта;
- Солға және оңға қарап ал: жолдың бір жақты немесе екі жақты қозғалыста екенін анықта;
- Жақын келе жатқан көлікті өткізіп жібер;
- Жаяу жүргінші өтпесіне қарай артқа жүріп келе жатқан көліктің жоқ екеніне көз жеткіз;
- Жолдан өтуді келе жатқан көлікпен арақашықтық қауіпсіз болған жағдайда ғана баста. Қашықтықты анықтағанда жолда кідіру мүмкіндігін ескерген жөн;
- Көлік жолдан өткенде жүгірме, бірақ жылдам адымда!
- Жолдан өткен кезде алдымен сол жақта келе жатқан көлікке, ортасынан асқан соң оң жақтағы көлікке қара. Бір жақты қозғалыстағы жолда жүріп келе жатқан көлік түрлерін бақыла;
- Жол өтпесінен өткенде жаяу жолға қарай қиғаштап емес, тура жүр.
Еркежан: Жалғайтын достастырып бар елменен,
Жолдардан тұрадығой әлемдеген
Бүгінгі бізге келген қонақтарға
Басталсын сабағымыз сәлемменен.
Арманға алға күткен асығармыз,
Біз қалай жалын атпай басылармыз
Жол жүру ережесін жақсы біліп
Сақтыққа тұра алатын жасұланбыз!
Даниял Шуақты өміріміз күндей күліп,
Жүректе бүршік атып, гүлдейді үміт.
Арманғасапартартумүмкінемес,
Жол жүру ережесін білмей тұрып.
Қай көшеге, қай қалаға барсаңыз да
Қай ақыл өлшеміне салсаңыз да
Жол жүру ережесі – Заңды тәртіп
Жол – ортақ! Үлкен-кіші баршамызға.
Нұрдаулет Жол ортасын айландырып алаңға,
Көпшілігің ұмытыпсың ережені далақтап,
Барлығымыз бірге үйреніп білейік
Жол бойында қалмау үшін алаңдап.
Ерасыл. Ескерту белгісі:
Қып-қызыл үшбұрыш,
Ескерту белгісі мен болам.
Қауіптен сақ бол деп, сәт сапар жолдаған
Аман-саужүредіжаяу да, көлік те.
Мен бергенбелгінісақтаған, қолдаған.
Зейін. Тыйым белгісі:
Қызылмен боялған, шеңберім аумақты,
Тыйымшылбелгімін, қаталмынсалмақты.
Мен тұрғанжерлердехақыңжоқжүруге,
Қауіп бар, бағдарлакөзсалыпжан-жақты.
Шахкерім. Анықтама белгісі:
Белгімін көрсетер жылдамдық, бағытты,
Міндетті бұрылыс, әйтпесе, қауіпті.
Барлығын анықтап тұрамын жолында,
Абай бол, шартымдыміндеттіорында.
Інжу. Көрсеткішбелгісі:
Баратынжеріңніңбағытын, тұрағын,
Үн-түнсізжөнсілтеп, жолнұсқаптұрамын.
Күндіз де түнде де от болыпжанамын,
Көк түске боялған, төртбұрыш шырағым.
Нұрәлі. Бағдаршам:
Көшеде бағдаршам болмаса,
Кісі жоқ жөн сілтер өзіңе
Кідірме, абыржып онда аса
Сенгейсің өзіңнің көзіңе
Көшеде ортаға жеткенше
Әуелі көзің сал сол жаққа
Балақай, ортадан өткен соң
Мойның бұр сол жақтан оң жаққа.
Сұрақ- жауап.
- Жүргізушілерге қозғалысты бағыттайды. Жол бойында кездеседі.
- Қоғамдық көлік түрі.
- Зымыран жүргізушісі.
- Машина маркасы.
- Бағдаршамныңқайжарығыжаңғандарұқсатетіледі?
- Алғашқымедициналықпункті.
- Машинаныңаяқкиімі.
- Кезкелгенкөліктүрінпайдаланатын адамдар.
- Жолаушыкөліктіқайжерде күтеді?
Қорытынды:
Біздің қалаларымызда, сол сияқты ауылды жерлердің бәріне ортақ жол қатынасы енгізілген. Бұл ережені оқушылар, үлкендер де, барлық жүргіншілер, көлік жүргізушілері бұлжытпай орындауы керек. Жол заңы дұрыс жүріп, абай болуды талап етеді
