Сан есім

Танымдықтапсырмаларарқылыойбелсенділігінарттыру,

Шығармашылыққабілеттеріндамыту.

Слайд,суреттер, кестелер.

ОҮБ: (Табыскритерийлерібойынша)

Оқушыларғапсихологиялықахуалтуғызу.

Үй тапсырмасы

1)Білу.

таңдау  арқылы  бөлініп топқа бөлу.

Ереже :

1.       Бір-бірімізді  сыйлау

2.       Әр  топ  келесі топтың  жауабын  тыңдау

3.       Ойымызды  жинақтап,  еркін,  тиянақты  етіп  айту

4.       Әр  оқушы  сабаққа  ұйымшылдықпен  белсене қатысу

5.       Уақытты  үнемді  пайдалану.

То   Топ басшыны тағайындау.

Бағалау  парағын  топ  басшысы  толтырады.

Психологиялық дайындық.

Психологиялық дайындық. Балаларды тақта алдына дөңгелене тұрғызып, сары түсті лентаны қолдарына ұстатып күн бейнесін жасату. Бір – бірлерінеқараптұрып, жылы – жылытілектерінайтқызу. Айтыпболғансоң, лентаныңқолыменұстаптұрғанбөлігінқайшыменкесіп беру. Бұлкүннұрыныңкішкенебөлігіарқылыәр бала өзжүрегінежылусыйладыдепесептелінеді. Балалархормен:
Қатар – қатартүзеліп,
Оқушығалайық.
Қолымыздыжіберіп,
Түп – түзубоптұрайық.
Жақсыоқыпсабақты,
Әдепсақтанусәніміз.
Отыруғанақпа – нақ,
Дайындалдықбәріміз.

Балалар, ғарыш деген сөзді қалай түсінесіңдер?

-Ендеше,  бүгінгі  біздің  сабағымыз ерекше болғалы түр, себебі біз ғарыш әлеміне саяхатқа  шығамыз.Ғарыш әлемінің құпияларымен,  ондағы құбылыстармен танысамыз, ол үшін  өзіміздің  ғарыш  кемемізге отырып  саяхатқа аттанайық. Дайынбыз ба? Ал, кеттік.

– Мінеки, ғарыш әлеміне де жеттік, енді аспан әлемінің құпияларымен танысу үшін сендер тапсырмаларды орындауларың шарт. Сонда ғана сендер ғарыш әлемі туралы білетін боласындар?

– Ал кімде-кім  сабаққа белсенді қатысса, жұлдызша беремін. Ендеше жұлдызшаны көбірек жинауға тырысайық, жарай ма?

Слайд.

Өткен материалды «Кім шапшаң?» ойыны арқылы пысықтау.
Сөздер мағынасына қарай неше сөз таптарына бөлінеді? (Қандай?)
– Біз осылардың ішінде қайсысын өттік?
1. Зат есім дегеніміз не, қандай сұраққа жауап береді?Қандай түрлері бар?
2. Етістік дегеніміз не, қандай сұраққа жауап береді?Түрлері?

3. Сын есім дегеніміз не, қандай сұраққа жауап береді?

Түрлері?

4.Сан есім дегеніміз не?

Сұрақтары?

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.

Мұғалім:-Екі көзің не үшін керек?

Мұғалім-Екі құлақ не үшін керек?

Мұғалім:-Екі қолың не үшін керек?

Оқушылар:-Мұғалім:-Екі аяғын не үшін керек?

Оқушылар:-Балалар, өлеңде адамның қандай дене мүшелері туралы айтылған?
– Қол мен көз туралы
Олар жайлы не білесіңдер?
Жаттығуда қандай сандарды кездестірдік?
Топтық жұмыс: «Сандар сөйлейді.»

§  Мысал келтіремін: 100+ік ;

1-топ: К+3+ік ;  9+қумалақ ; 6+бақан;

2-топ:  Жел+90 ; 100+ім;  5-ік.
Бүгінгі сабағымызда біз сан есімге байланысты жаттығу жұмыстары мен әр түрлі тапсырмаларды орындаймыз. Олайболса, жаттығужұмыстарынорындауғакірісейік!

Оқушылардың сабаққа деген ынтасын арттыру мақсатында психологиялық дайындық жүргізу.

Балалар ғарыш туралы өз ойларын айтады.

«Кім шапшаң?» ойыны аясында оқушылар ережелерді еске түсіру арқылы тақырыпты жан – жақты қарастырып, сыни тұрғыдан ойланып жауап береді.

Сөз таптары ↓
Зат есім
Сан есім
Етістік
Сын есім

(Зат есім, Етістік, Сын есім, Сан есім)

Заттың атын білдіретін сөздерді зат есім дейміз. Кім? Не?

Заттың қимылын білдіретін сөздерді етістік дейміз. Не істеді? Не қылды? Қайтты?

Заттың сынын, түсін, сапасын білдіретін сөздерді сын есім дейміз. Қандай? Қай?

Заттың санын білдіретін сөздерді сан есім деп аталады. Қанша? Қай?

– Жақсыларды көру үшін.

– Ақыл-кеңес тыңдау үшін.

– Елге көмек беру үшін

– Шетте жүрсең,

– Туған жерге жету үшін!

– Екі саны

1-топ: күшік, тоғызқұмалақ, алтыбақан

2-топ:желтоқсан, жүзім,бесік

Көп жылдар бойы ғарыш әлемінің құпиялары мен  жұмбақтарын адамдар зерттеп келді. Әлі күнге ғалымдар тылсым дүниенің жұмбақтарын шеше алмай келеді. Қазіргі кезде  де ғалымдар  ғарыш әлемін зерттеу үстінде.

Дәптермен жұмыс

Дәптерімізді ашайық,

Қолға қалам алайық,

Салақтықтан қашайық,

Әдемі етіп жазайық.

-Балалар, бұл тапсырманы орындайтын болсақ, Жердің жасанды серігі туралы мәліметті білетін боламыз.

1-жаттығу. Мәтінді түсініп оқу.

Оқулықпен жұмыс.

Күн жүйесінің тоғызыншы ғаламшары- Плутон. Оның бір ғана серігі бар. Плутон екі жүз елу жылда Күнді бір рет айналып шығады. Өйткені ол оте қашықта орналасқан.

Мәтінді  көшіріп жазып, сан есімдердің астын сызу. Күн жүйесіндегі тоғыз ғаламшарды атайды.

Төменге қарап жер көрдім.

Оңға бұрылып, солға бұрылып,

Егеменді ел көрдім.

2-жаттығу. Берілген зат есімдердің алдына сан есімдерді қойып жаз. (Карточкалармен жұмыс)

1-топ

Жетіата, төртмезгіл,сегізкөз.

2-топ

Бессаусақ,жетіқазына, жетіғаламшар

 (Кері байланыс орнату.)

Слайд:  Алғашқы адамды ұшырмас бұрын ғалымдар ғарышқа әртүрлі жануарларды жіберді.  Алғаш зерттеуші  ғарышкер  иттер, қояндар, жәндік-тер, тіпті микробтар да болды. Ғарышқа  ең алдымен 1959 ж 3 қарашада   Лайка атты  итке арнайы скафандр кигізіліп  ұшырылды. Оған арнайы ішінде тамақ, су, ауасы бар  зымыран құрастырылды.

Келесі тапсырманы   орындайтын болсаңыздар ең алғашқы ғарышкерлер туралы білесіңдер.

3-жаттығу.

1-топ

Бірінші,екінші,үшінші,төртінші,бесінші.

2-топ

Алтыншы, жетінші, сегізінші, тоғызыншы, оныншы.

Слайд.

Юрий Алексеевич Гагарин– ғарыш әлеміне аттанған ең алғашқы адам.

Тоқтар Әубәкіров – тұңғыш қазақ ғарышкері 1991ж  2 қазанда  “Союз Т-13” ғарыш кемесімен Байқоңырдан ғарышқа көтерілді.

Талғат Мұсабаев – ашық космоста жұмыс істеген тұңғыш қазақстандық ғарышкер.

Айдын Айымбетов- еліміздің үшінші ғарышкері. 2015 жылы 2 қыркүйекте аспан әлеміне самғады.

Талғат Мұсабаев, Тоқтар Әубәкіров, Айдын Айымбетов – еліміздің мақтаныштары. Олар ержүрек, батыр, халық қаһармандары.

Сөйлем құрастырып жазады.

Сұрақтарға жауап береді.

Сөздерге сұрақ қойып,олар  санның ретін білдіретін  дәлелдейді..

Жалғыз саусақ тіпті де,Үш саусағым орамды
Ұстай алмас жіпті де.Жүгіртеді қаламды.
Екі саусақ бірікті,Өнерлі екен он саусақ
Ине қолға бірікті.Қала салсақ, жол салсақ.

5) Жинақтау.

Ойын: «Ойнап отыр, ойлап отыр»

Ойынның мақсаты: Баланың таным қабілетін, зейінін дамыту, шапшаң ойлауға үйрету.

І топ: Оқушы, бес,домбыра,екі жүз,. жеті, оқулық, биік, алпыс бес, жуан, ащы,он сегіз.

ІІ топ: Бес, он алты, жүзді, жиырма, тақта, отыз, күреді, екі, оқып отыр,.
 Ғарыш кемесі-адамның ғарышта ұшуына арналған ғарыштық аппарат.

Бұл әрі үй, әрі ғылыми лаборатория. Мұнда  ұйықтайды және спортпен шұғылданады

– Ал, балалар, жерімізге қайтатын да уақыт келген сияқты.

-Ғарыш әлемі сендерге ұнады ма?

-Не үйрендіңіздер? Нені білдіңіздер?

-Нені білген қызықты болды?

Әр топ оқушылары сөздердің ішінен сан есімдерді тауып жазу. Және бір сөйлем құрастыру.

Оқушылардың сан есім туралы білімін анықтап бағаланады.

Оқушылар тест сұрақтарына жауап береді.

Көршілерін тексеру арқылы бір-бірін бағалайды.

    Бағалау

Қорытынды.   

Рефлексиялықкезең.

Меңзердің  бағытымен оқысаң, ақын

Қ. Омарұлының өлең жолдары шығады.  Сан есімдерді сөзбен жазып, дәптерге өлеңді көшір

оралып  қелдік.

-Сабақтабізқайда саяхатка бардық?

-Сабақта  не  істедік?

-Саяхатымыз  қызық  болды  ма?

Орнымыздан тұрайық,
Кітап дәптер жабайық,
Қонақтармен қоштасып,
Сау –саламат айтайық

Сабақтан алған әсерлерін күлегештерге белгілейді.

1, Сөздерді дұрыс табу.

2. Сан есімдерді табу

– Сабақта ережелерді қайталап, сан есіммен танысып,жаттығулар орындадық.

Иә.

Өзбетіменжұмысжасауарқылытеориялықойлауын, жазбатілін, байланыстырыпсөйлеуіндамыту. Шығармашылыққабілеттерін, пәнгедегенқызығушылығынарттыру.

3) Білімпаздыққа, еңбексүйгіштікке, ұқыптылыққатәрбиелеу.

Электрондыоқулық, интернеттенсуреттер

2. Сөздердіңқайсөзтабынажататынынанықтайды; сәйкестендіреді.

3. Сөзтаптарынажыратаалатынболады.

Топ басшынытағайындау. Сабақтыңтақырыбы мен мақсатынтаныстыру.

Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз.
Бас иеміз, құрметпен,
Баршаңызға біз

Оқушылар топқа бөлінгеннен кейін  бірі-бірін смайлик арқылы баға беретінін

түсіндіру.

Сөз құрамы туралы білімдерін бекіту.

 Түбір                                                        

Қосымша

/          \

Мысал келтіру:    Егін-ші-лер, куй-ші-лер.

«Топтастыру» тәсілі аясында оқушылар бір – біріне сұрақ қою арқылы тақырыпты жан – жақты қарастырып, сыни тұрғыдан ойланып жауап береді.

Сабақтың тақырыбын ашу

Ой қозғау

Бүгін сендер сөздер туралы ертегі тыңдайсыңдар.
Ерте, ерте ертеде, біз білмейтін бір елде сөздер өмір сүріпті. Ол ел «Морфология» деп аталыпты. Бір күні кең сарайда өмір сүріп жатқан сөздер бірнәрсеге келісе алмай, «сен ұзынсың, мен қысқамын, сен көпшілсің, көп мағына бересің, анаумен де мынаумен де тіркесесің, мен бір мағына беріп оқшау жүргенді ұнатамын» – деп, кең сарайға бастары симай, айтысып жатады. Мұны естіген хан оларды жинап алып: – Сендер, өз мағыналарыңа қарай, жауап беретін сұрақтарыңа, өзіндік ерекшеліктеріңе қарай топқа бөлініңдер, сосын әрқайсысыңды жеке отау етіп, бөлек – бөлек үй қылып қоямын, – дейді. Сөйтіп, сөздер өздерінің ұқсас белгілеріне қарай топқа бөлініп, оларға ат беріледі. Осылайша морфология елі – СӨЗ ТАПТАРЫ еліне айналады. Олай болса сол сөз таптарының кейбіреулерімен танысамыз.

Балалар біз бүгін заттын атын, түсін,қимылын, санын білдіретін сөздермен танысамыз. Олардың барлығын бір сөзбен сөз таптары деп атаймыз.. Оқушыларға суреттер көрсетемін.

1-топ  атын, түсін айтады

2-топ не істейді?(іс-әрекетін) айтады

3-топ  заттың санын айтады

Оқушыларға тереңірек түсіну үшін көрнекіліктермен жұмыс жасалынады..

Оқушылар ертегіні тыңдап, сөз таптары туралы,олардың қызметтерін түсінеді

Ережелерді еске түсіру.

Топтық жұмыс. Тапсырмамен танысу, ойлану.

Оқушыларға көрсетілген суреттерден  топқа бөліп жазу

Тақтаға күнді жазу, оқушылардың дұрыс отыруын бақылау.

Балалар, енді дәптерімізді ашып күннің жадысын жазайық.

Оларды тереңірек түсіну үшін кітаптағы жаттығуларды орындайық.

Оқушылар күннің жадысын жазады.

Оқулықтағы тапсырма:126 беттегі 1-жаттығу

Адамдар: бала,қыз

Жануарлар: қой, сиыр

Өсімдіктер: пальма, күнбағыс

Жиhаздар: керует, шкаф, орындық, кресло,

Дәптермен жұмыс істейді. Толықтырады.

Суреттер бойынша бірінші топ суреттегі заттарды атап, зат атауларын топқа бөліп жазады

Оқушылар смайлик арқылы баға береді.

Универсиада — дүниежүзілікстуденттік спорт ойындары. АлматыдағыҚысқы

Универсиада 2017 жылдың 29 қаңтар мен 8 ақпан аралығында өтеді.

Біздің қоржынымызда 2.02.17 күніне дейін біздің 2 алтын, екі күміс, екі қоламыз

бар.

Қатысушылармыздын суретін оқушыларға көрсету:

.

2017 жылғы Қысқы Универсиада сайыстары 13 спорт түрінен болады: Таушаңғы

спорты;
Коньки мен жүгіру спорты;
Шаңғы сайысы;
Трамплиннен шаңғымен секіру;
Мәнерлеп сырғанау;
Шайбалы хоккей  ойындарынының қимылын оқушылармен бірге жасау..
Универсиада қатысушыларына қолдау білдірейік.. Қимыл қозғалыс жасату

Қимылмен көрсетеді

Серігеді, сөздерге сәйкес қимылдар орындады.

3-жаттығу.

с     е    к  і   р  д  і

і      л   д   і

ж    ү     г    і   р  д     і

п     і    с   і    е   д     і

т     е     п   т   і

і     ш     т    і

к     и   д   і

Бірінің білімін бірі толықтырады.

Оқушылар сөзжұмбақты шешіп не істеді? деген сұраққа жауап береді.

Оқушылар смайлик арқылы баға береді.

Екінші топ  4-жаттығу

Көп нүктенің орнына мамандықты білдіретін сөздерді тауып жазады.

Не?               Кім?
Қой              қойшы
Ұшақ            ұшқыш
Көмір            кенші
Қылқалам     суретші
Машина        жүргізуші
Кітап              кітапханашы

(Керібайланысорнату.)

Оқушылар өз ойларын ой талқыға салады.

Оқушылар смайлик арқылы баға береді.

Семантикалық картаны толтыру.

Алған білімдерін толықтырып отырады

Өз бетімен жұмысты орындайды.

Оқушылар смайлик арқылы баға береді.

Қандай сөз табына жататынын дәлелдеу.

 (Кері байланыс орнату.)

Өзара пікір туады. Өзараталдайды.

Иәнемесежоқжауаптарыайтылады.

Оқушыларөзін-өзібағалайды.

1.         20 сөзден кем болмау

2.         Мағыналы болу

3.         Сөз таптарын бөлу