Ағылшын тілі сабағында критериалды бағалау жүйесін қолдану

 

Ағылшын тілі сабағында критериалды бағалау жүйесін қолдану.

Білім – біліктілікке жеткізер баспалдақал біліктілік сол білімді іскеасыра білу дағдысы АБайтұрсынов

Бүгінгі таңда Қазақстанда білім берудің деңгейі мен сапасына жаңаталаптар қойылып отырҚазақстан Республикасында соңғы жылдарыбілім беру саласындағы жүргізіліп жатқан реформалар еліміздегі білімберу сапасының әлемдік деңгейге сәйкес келуін қамтамасыз етусоларқылы әлемдік сұранысқа жауап бере алатын мамандарды даярлаужәне бәсекеге қабілетті білім беру болып табыладыЕліміздің басшысыН.Ә.Назарбаев қазақстандық мұғалімдердің кәсіби даму саласындағыжаңа көзқарасы олардың педагогикалық өміріндегі қосымша оңөзгерістер енгізуге мүмкіндік берудеСапалы білім беру – оқыту ментәрбиелеудің үздіксіз үдерісіҚазіргі кезде білім берудегі мақсат жанжақты білімдіөмір сүруге бейім өзіндік ой

талғамы барадамгершілігі жоғарықабілетті жеке тұлғанықалыптастыру.

Оқыту — мұғалімдердің оқушыларға жасаған сыйы емесбұлқұзіреттіліктер білім алу үшін оқушылардың өздері де оқу үдерісінебелсенді қатысуын талап етедіМұғалімдерөз кезегіндеөзінің сабақберуіне емесоқушылардың оқу ептілігін дамытуға назар аударуы тиіс.Осы мақсатта мұғалім оқыту ортасын құру керек. [ МАН,  70 бетОсыорайда оқушылар арасында өзара  түсіністік және ұжымдық қарымқатынасты орнатыпоқушылардың сенімсіздіктерін жойыпмүмкіндіктерін арттыруға жол ашатын бірден бір тәсіл критериалдыбағалау болып табылады.

Ұлы педагог Ы.Алтынсарин «Оқытушы бағалағанда олардың іске қатысыжоқ сөздеріне қарап емесолардың егістерінің бетіне шыққанжемістерінеяғни оқушыларына қарай бағалау керек» депайтқандай,оқушы жетістігін нақты бағалау мәселесібілім беру жүйесіндегі өзектімәселелердің бірі.

Бұрын оқытуда оқушылар тек қана тыңдаушыорындаушы болып келсе,ал қазіргі оқушы өздігінен білім іздейтін жеке тұлға екендігіне ерекшемән беруіміз керек.

Критерийлер — оқытудың міндеттерін жүзеге асыратын өлшемдератапайтқандаоқушылар жұмыс барысында орындайтын ісәрекеттер тізбесі.

Критериалдық бағалау — бұл білімнің мақсаты мен мазмұнына сәйкескелетіноқушылардың оқутанымдық біліктілігін қалыптастыруға себепшіболатынайқын анықталғанұжыммен шығарылғанбілім процесініңбарлық қатысушыларына алдын ала белгілі критерияларменоқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген процесс.

Егер балаға оның белгілі бір деңгейге жеткендігін айтсаонда бұл оғанүздік нәтижеге жету үшін не істеу керектігін түсінуге көмектеспейдібұлретте егер баламен бірге оның жұмысында мұндай бағалауға неәкелгенін және бағалау өлшемдерін түсіндіруге талдау жасасаонда бұлбалаға өзінің нәтижесін жақсарту үшін кейін не істеу керектігін түсінугемүмкіндік береді[МАН,  107 бет]

Критериалды бағалауды енгізудің мақсаты:

Мектепте оқыту сапасын жоғарылату;

Мектеп  бітірушілердің білімін  халықаралық стандартқа сәйкестендіру.

Критериалды бағалаудың міндеттері:

Сабақтың әр  бөліктеріндегі әр оқушының дайындық деңгейін анықтауға;

Бағдарламаға сәйкес оқу мақсаттарын орындау қабілеті;

Жеке оқушының даму жетістігін бақылауға;

Оқушының білім алу барысындағы қателіктері мен олқылықтарынайқындауға;

Әр түрлі жұмыс барысындағы алған өз бағасының  әділдігіне көзінжеткізуге;

Оқу бағдарламасының тиімділігін саралауға;

Сабақ үдерісі мен білімнің меңгерілуі туралы оқушы мен мұғалім жәнеатаана арасындағы кері байланысты қамтамасыз етуге

Критериалды бағалаудың маңызы:

Мұғалімдер үшін:

Сапала нәтижеге әкелетін критерийлер құрастыруға;

Өз ісәрекетін саралап және болашаққа жоспарлай алатын мәліметтералуға;

Сабақ берудің сапасын арттыруға;

Оқушының жеке  ерекшеліктерін ескере отырыпоқытудың әр тұлғағаарналған ауқымын жоспарлауға;

Бағалаудың әртүрлі әдістерін пайдалануға;

Оқу бағдарламасын қолжетімді ету үшін ұсыныстар енгізуге

Оқушылар үшін:

Танымдық қабілеті мен ойлау деңгейін арттыратын оқытудың әртүрліәдістерін пайдалануға;

Табысқа жетелейтін бағалау критерийлерін түсінуге;

Өзін және өзгелерді бағалау арқылы кері байланысқа түсуге;

Сыни ойлауынаеркін ойын айтуынаөзінің білімін көрсетуге

Атааналар үшін:

Баласының білім сапасының дәлелдемелерімен танысуға;

Оның оқуындағы табыстылықты бақылауға;

Оқуына қолдау көрсету үшін бағыт алуына мүмкіндік туғызады.

Критериалды бағалау жүйесінің тиімділігі:

Мұғалімге оқушының оқу жетістіктерін объективті түрде бағалауғамүмкіндік береді;

Оқушыларға оқу үдерісі барысында туындаған қиындықтарды түсінуге,бағалауға мүмкіндік береді;

Атааналар оқушының оқу жетістіктер бойынша объективтідәлелдемелермен қамтамасыз етіледі;

Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауда бірқатар дағдыларқолданыладыОларбілутүсінуқолданусыни ойлануанализсинтез,бағалаузерттеу дағдыларырефлексиякоммуникативті дағдылар,тілдік дағдыларжеке жұмыс жасау дағдыларытопта жұмыс жасаудағдыларымәліметті іздеу дағдыларытәжірибелік дағдылар,шығармашылық дағдылар, IT-технологияларды қолдану дағдылары.
Критерийдің мазмұны:

Бағалау критерийлері — оқытудың мақсатын және ара қатысынбелгілеуге сәйкес белгі (сипаттама).
Дескриптор — жетістік деңгейінің сипаттамасы.

 

Критерийлер

 

Дескрипторлар

 

А

Білу және түсіну

 

Жекелеген  сыныптар  мен пәндер  көлемінде  оқу бағдарламасымақсатына сәйкес келетін нақты фактілердіақпараттар және сипаттамаларды  білу және  жаңғыртуАлынған ақпаратты талдауқайтажаңғыртуболжау жасау арқылы түсінгендігін көрсете білу.

В

Қолдану

 

Бұрын алған ақпараттар  мен білімдерін жаңа немесе таныс емесжағдайларда және контекстерде қолданупайдалануБілгенін,түсінгеніндағдыларын сабақ барысында қолдану арқылы көрсету

Әр сыныптар мен пәндер көлемінде оқу бағдарламасының мақсатынасәйкес келетін білімдерін қолдануды көрсетудің жолдарыпрактикалықжұмысдиаграммалармен жұмыскескін картада жұмыс жасай алуы,есептер шығару,  жобалармәселені шешу  және жаңа нәтижелер ойлаптабу болып табылады.

С

Сыни ойлау және зерттеу

 

Білім  көзінен алған ақпараттарды талдаусинтездеубағалау  арқылы пікірлер  қалыптастыруЖекелеген сыныптар мен пәндер көлемінде оқубағдарламасының мақсатына сәйкес келетін ақпараттар  меннәтижелерді жинақтай алу және оларды талдай алу қабілеттілігінкөрсетуҰсынылған болжамдарды дұрыс ақпараттар жинақтау жәнедеректерді пайдалану арқылы  зерттепбағалапөз бетімен қорытындыжасауӘр сыныптар мен пәндер көлемінде оқу бағдарламасыныңмақсатына сәйкес келетін жасалған қорытынды жайында ой қозғауқабілеттілігін көрсету.

D

 

Коммуникация және рефлексия

 

 

Әр сыныптар мен пәндер көлемінде оқу бағдарламасының мақсатынасәйкес келетін ақпараттарфактілер  мен     ойларынпікірлерін ауызшажәне жазбаша ұсынуБасқа адамдар ұсынған ақпаратты тыңдап жәнесәйкесінше жауап қайтара алу қабілеттілігінбасқа адамдардыңкөзқарасын  қабылдай отырыпөз көзқарасын   түсіндіру арқылы ортақойға  келуАйтылған  ойлардыпікірлердіоқиғаларды ой елегінен өткізуарқылы шешім қабылдау немесе ой толғаныс нәтижесінде ісәрекетжасау.

Критериалды бағалау технологиясы оқушы бойындағы үрейленудібасады және мұғалімді «төрешілік» қызметінен босатыпоқушы бойындаөзінөзі бағалауөз ісәрекетіне баға беружауапкершілік  қабілетініңдамуына ықпал етеді.

Критериалды бағалау жүйесі бұрынғы бағалауға қарағандақалыптастырушы және жиынтық бағалаумен ерекшеленеді.Қалыптастырушы бағалау оқытудыәдістерді және осы мүмкіндіктердііске асыру түрлерін жақсарту мүмкіндіктерін анықтауға бағытталған болсажиынтық бағалау мақсатты баға  қою және сертификаттау немесеоқытудың алға жылжуын тіркеу үшін оқыту қорытындысын шығару үшінқажет. [МАН,  55 бет]

Мен өз сабақтарымда критериалды бағалауды жиі қолданамыняғнисабақтың басында оқушылар нені білуі тиісне нәрсеге қол жеткізукерек деген мақсатпен сабақтың критерийін интерактивті тақтаға жазыпкөрсетемін немесе әр оқушыға қағазға жазылған күйде сабаққақұрылған критерийлерді таратамынЖалпы критерийлерді әрдайым өзімқұрастырып қана қоймайкейбір тақырыптарды оқушылармен бірігіпқұруға дағдыланудамынСабақ критерийлері өткен сабақпенбайланыстырыла құрыладыөйткені ағылшын тілі сабақтарында кейбіртүсінуге қиын грамматикалық құрылымдарды дамытужетілдірумақсатында көбірек жұмыстануды қажет етеді және әр сабақтаоқушылардың сабақта ағылшын тілінде сөздік қорларын пайдалануы,сөйлеген кезде немесе оқыған кезде дауыс ырғағынаяғни дауыстыкөтеріп немесе төмен түсіру мәнеріне көңіл бөле отырыпсабақкритерийлерін құрамын.

15.10.15 жкүні 6 «А» сыныбына «Shoqan Ualikhanov is a Kazakh traveller» тақырыбында ашық сабақ өттімБұл сабақта мен төмендегідейбағалау түрін қолдандым.

Бағалау парағы.

Оқушының атыжөні

тапсырма

Үй тапс.

тапсырма

Сөздерді табу

3тапсырма

Постер қорғау

4тапсырма

Жаттығу орындау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Әр топтан сайланған бағалаушы өзара бағалауды жүйелі түрде жүргізді. Бағалау барысында кеткен кемшіліктер түзетіліп, сабақ соңында оқушылар әділ бағаланды.

 

9 сынып. «If I were millionaire» тақырыбында Блум таксономиясы бойынша өткізілген сабақ соңында  табыс критерийлері

Категориялар

Табыс критерийлері

І. Білім

Шартты райлы сөйлемде қолданылатын терминдерді есте сақтайды, қайталайды, ережені айтады

ІІ. Түсіну

Ережені салыстырады, мысал келтіреді.

ІІІ. Қолдану

Шартты райлы сөйлемді өмірде қолданады.

ІV. Талдау

Шартты райлы сөйлемнің түрлерінің қалай жасалатынын ашады, ажыратады.

V. Жинақтау

тақырыпқа байланысты шағын әңгіме жазады.

VI. Бағалау

Критерийлерге сүйеніп, тақырыптың маңыздылығын айқындайды, жазбаша түрде бағалайды.

 

7 сыныпқа өткен Лондонның көрнекті жерлері тақырыбына байланысты«Постер қорғау критерийін» құрдым.

Сriteria

Критерий

Descriptor

Дескриптор

The level of achievement

Жетістік деңгейі

А.Мазмұны

Тақырып мазмұны ашылмады

0

 

Тақырып мазмұны ашылды, бірақ толықтыру қажет

1

В. Безендірілуі

Бояуы қанық емес, сурет салмаған

1

 

Әсемделген, бірақ эстетикалық талғамға сай келмейді.

2

 

Жақсы әсемделген, сурет, символ, белгілер қолданылған

3

С.Баяндау шеберлігі

Ойды жеткізу тілі түсініксіз болды

1

 

Ойды жеткізе білді, бірақ шешендік жетпеді немесе қайталана берді, қыстырма сөздер көп қолданылды.

2

 

Тіл байлығы жақсы, ойды жетік жеткізе білді, өз пікірін пайымдады.

3

Д. Шығармашылық

Тақырыпты өзге қырынан аша білді

3

«Тұжырым жасай білген адам, алдына мақсат та қоя біледі» деген екен белгілі шығыс ойшылы. Олай болса, бағалауға деген көзқарасымызды өзгертсек, сабақтарымызға критерий арқылы бағалауды енгізіп,  оқушыларымыздың тұлғалық бағытын белсенді позицияға бағыттасақ, тұлғаны өзіндік жауапкершілікке, нәтижеге жеткізу, ал оқушыларымыз  әр сабақта белгілі бір нәтижеге жету барысында еңбектенсе, оқушы да,  мұғалім де  өз еңбектерінің табысын көре алады деп ойлаймын

 

Cізге ұнауы мүмкін...

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *