«Н» дыбысы және әрпі
Ниязбекова Гульсара Тургалиевна
Тақырыбы: «Н» дыбысы және әрпі
Мақсаты: «Н» дыбысын сөз құрамына бөліп алу, н дыбысын дұрыс дыбыстау, н әрпін үлгі бойынша жазуға үйрету. Балалардың ұшқыр ойлау қабілетін дамыту. Ауада жазуға қолдарын жаттықтыру.
Балаларды мейірімділікке, имандылыққа тәрбиелеу.
Құрал-жабдықтар:Сурет, кеспе әріптер, ойыншықтар, видео-слайд.
Қос тілділік компонент:Дыбыс – звуки, Әріп – буква, Буындар — слоги
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі:
Адал жақсы ниетпен
Бар адамға бақ тілеп,
Жарып шыққан жүректі
Сөздің бәрі ақ тілек!
Психологиялық дайындық
Оқушылар көздерін жұмып, бастарын партаға қояды. Мұғалімнің сөздерін қайталайды.
– Мен мектептемін, мен сабақта отырмын, менің көңіл-күйім жақсы, мен мұғалімді зейін қойып тыңдаймын, мен білгенімнің барлығын есімде сақтап қаламын, менің сабақ оқығым келеді, мен сабаққа дайынмын.
Өткенді пысықтау:
-Балалар, мен сендерге жұмбақ жасырамын, сендер жауабын табыңдар:
Естілгенмен құлаққа
Көрінбейді бірақ та /дыбыс/
Балалар жұмбақты шешуге тырысады.
-Балалар, дыбыс дегеніміз не?
-Дұрыс айтасыңдар, біз дыбыстарды естиміз.
-Қандай дыбыстарды білесіңдер?
-Дыбыстар қандай болады?
-Балалар, казір біз өткен дыбыстар мен әріптерді қайталайық.
Тақтаға кезекпен әріптер ілінеді: А , П, Т.
АПА сөзін буынға бөлу, дыбыстық талдау жасау.
АТА сөзіне дыбыстық талдау жасау.
«Ғажайып қоржын» ойыны.
Балалар кеспе әріптерді қоржыннан алып, сөз, сөйлем құрастырады.
Жаңа сабақ:
Күрең қызыл түсі бар,
Тағамдардың асылы
Қуат берер күші бар. (нан)
Әуеде күбі түсті, күбінің түбі түсті. (найзағай)
Өзі үлкен жануар, үстінде екі тауы бар. ( нар)
- Балалар, бүгін біз жаңа дыбыспен танысамыз. Ол қандай дыбыс деп ойлайссыңдар?
- Ия, дұрыс айтасыңдар.
- Құрамында «н» дыбысы бар сөздерді ойлап табамыз. (анар, моншақ, орындық, телефон, құлын, арыстан, түн, күн)
- Нан туралы мақал-мәтелдерді кім біледі?
- Нан – тамақтың атасы,ынтымақ көптің батасы.
- Ас атасы – нан.
- Дәнді шашпа, нанды баспа.
- Нан бар жерде ән бар.
- Дастарханда наны жоқтың, тамағының сәні жоқ.
- Балалар, халқымызда нанның қасиеті туралы көптеген тыйым сөздер бар. Нан көптеген еңбектің арқасында келеді. Сендерді тыйым сөздермен таныстырайын.
- Нанды бір қолыңмен үзбе.
- Нан уағын тастама.
- Нан үстіне басқа зат қойма.
- Нанды аяқпен баспа.
- Нанды лақтырма.
Көрніс: «Қайдан келдің бауырсақ?»
Дастарханда шашылып
Жатты аппақ бауырсақ.
Бауырсаққа қызығып,
Қарап тұрды көзін сап.
– Қайдан келдің бауырсақ?
-деп сұрады қуыршақ.
-Дүкеннен келдім нан сатқан,
-Деді оған бауырсақ.
-Дүкенге келдің қай жақтан?
-Наубайдан келдім нан жапқан.
-Наубайға келдің қай жақтан?
-Диірменнен келдім ұн тартқан .
Диірменге келдім кең жатқан.
Жер анам менің көсілген,
Диқандар мені өсірген.
Сергіту сәті:
Нан қоқымын шашпаңдар,
Жерде жатса, баспаңдар.
Теріп алып, қастерлеп,
Торғайларға тастаңдар.
Тіл ұстарту жаттығуы.
На-на-на
Ең бақытты ана.
Дәптермен жұмыс жүргізу.
Сандық, нар, күн суреттері бойынша дыбыстық талдау жасалады. Осы сөздердегі «н» дыбысының орны түсіндіріледі. Н әрпі мен а әрпін біріктіріп, буын, сөз құрастыру, оқыту. Құрастырылған сөздерді хормен қайталату. Мысалы: на, ана, нан.
А-на, нан салыстыра оқытуарқылы буынға бөлгізу, нан сөзінің бір буыннан тұратындығын түсіндіру.
Қолды жазуға даярлау: жаттығу жасату
Ауада жазу. Жазу коллеграфиясын түсіндіру.
Н дыбысының кіші және бас әріптер таңбасын сызу: дәптердегі үзік сызықтарды қосу арқылы жазу жұмысы орындатылады.
Талдау жұмысы:
Балалар шапалақтап,сөздерді буынға бөледі.
Балапан, қоян, арыстан, айна, шана, нан;
Балалар дәптердегі тапсырмаларды орындайды.
«Ойлан, тап» әріптерден сөз құрау.
Қорытынды:
-Дыбыс дегеніміз не?
-Қандай дыбыстар болады?
-Біз бүгін қандай дыбыспен таныстық?
-Н дыбысы дауысты ма, әлде дауыссыз ба?
Бағалау: оқушыларды мадақтау.
