Математикалық сауаттылық және ой дамыту
Куралбаева Г.
Қазіргі әлемде болып жатқан қарқынды өзгерістер ,түрлі өзгермелі жағдайлар білім беру жүйесінде де өзіндік әсерін тигізіп отырғаны белгілі . Елімізде жүргізіліп жатқан білім саясаты әлемдік білім кеңістігімен ықпалдасуға негізделген . Әлемдік білім кеңістігіндегі жалпы білім берудің басымдық мақсаты – өзгермелі өмір жағдайына тез бейімделетін ,өз жолын дұрыс таңдай білетін, оң шешім қабылдай алатын тұлға дайындау болып отыр . Ұлттық бәсекелестік қабілеті бірінші кезекте оның білімділік деңгейімен анықталады . Осыған сәйкес Елбасы Қазақстан Республикасындағы білім сапасын жетілдірудің негізгі бағдары ретінде мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту іс-қимылдарының біртұтастығы мен жүйелілігін қамтамасыз етуге бірқатар талаптар қойды . Функционалдық сауаттылық адамдардың әлеуметтік , мәдени , саяси және экономикалық қызметтерге белсенді қатысуына ,сондай –ақ өмір бойы білім алуына ықпал ететін базалық факторлардың біріне айналуда .Бұл бағдарлама «Математикалық сауаттылық және ой дамыту » 10- сынып оқушыларына математика пәнінен қолданбалы курстарды оқытуға арналған . Бағдарлама құрылымында оқушылардың жас ерекшеліктері мен даму деңгейі ескерілген – «Курстың мазмұны мен құрылымы» бөлімінде оқытылатын оқу материалының тізімі мен көлемі ұсынылады ;- «Оқу материалдарын тақырыптық жоспарлау » бөлімінде берілетін курс материалының көлемі мен реті ,тізбегі оларды оқытуға жұмсалатын сағат саны көрсетілген ;- «Оқушылардың білім-білік деңгейіне қойылатын талаптар » бөлімінде оқушының дайындығы мен міндетті деңгейі сипатталады ;- «Пайдаланатын әдебиеттер тізімі » бөлімінде курсты өткізуге қажетті әдебиеттер тізімі берілген . Тақырыбы: Математикалық сауаттылық және логикаМақсаты : 1. Оқушылардың пәнге деген ынтасын арттыру, математикаға оның қолданылу саласына деген тұрақты қызығуын ояту ; 2. Білімді жалғастыру үшін,практикалық іс-әрекетте қолдану үшін нақты математикалық білімді меңгерту ; 3. Оқушылардың математикалық мәдениеті мен шығармашылық қабілеттерін дамыту. Міндеттері : 1.Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру мақсатында іздендіру арқылы зерттеушілік қабілеттерінің дамуына ықпал жасау; 2 . Математикалық сауаттылыққа арналған есептерді шешудің құпия сырларын ашуға оқушыларды ынталандыру ; 3.Оқушылардың ой-өрісін ,ойлау ,есте сақтау қабілеттерін дамытумен қатар өздігінен білім ала алатын және сол білімді пайдалана алатын қасиеттерін қалыптастыру ; 4 . Қажетті ,нақты тақырыптар бойынша математикалық білімдерін тереңдетіп толықтыру .
Оқушылардың білім-білік деңгейіне қойылатын талаптар :
–Берілген тапсырмаларға шығармашылық көзқараспен қарау ; -Саналылық пен жауапкершілік көрсету ; -Есеп шартын түсініп оны жүйеге келтіру ,шығару алгоритмін таба білу ; -Теориялық мәліметтерді формулалар мен анықтамалар түрінде қолдана білу ; -Ой дербестігі болуы қажет .Уақтылы өткізілген сабақтардан күтілетін нәтиже : – Оқушылар есеп шығарудың негізгі әдістерін меңгереді ; – Еркін ойлай білетін белсенді , біліеті, өзін-өзі тани алатын , өзіне сене отырып ілімге жауапкершілікпен қарайтын тұлға қалыптасады ; –Оқушылардың математикалық мәдениеті мен шығармашылық қабілеттерінің дамуы мен танымдық деңгейі көтеріледі ; -Түрлі мониторинг ,диагностика жасау арқылы оқушылардың жіберген қателіктері үнемі талданып отырады .Түпкі нәтиже білім сапасын арттыру болып табылады .Оқушылардың оқу жетістігін бағалау жүйесі : Тест тапсырмасы ,бақылау,сынақ жұмыстары .
Пән аралық байланыс :физика, химия, информатика, география, биология, геометрия.Кәсіби бағдарлау : математик, информатик, инженер, статистика, бизнес, экономика саласына байланысты кәсіпке бейімдеу де және оқушылардың білімдерінің терең де мазмұнды болуына ықпалын тигізу .
Тақырыптық күнтізбелік жоспар
Аптасына 1 сағат Барлығы 34 сағат
р/с | Өтілетін тақырыптар мазмұны | Сағат саны | Өтілу мерзімі |
1 | Қатыстарға берілген есептер .Транзитивті қатыстармен есептер . | 1 | |
2 | Корректілі емес шарттармен берілген есептер | 1 | |
3 | Теңдік қатысымен берілген есептер | 1 | |
4 | Бірнеше қатыстармен берілген есептер | 1 | |
5 | Схемалар мен кестелердің көмегімен шешілетін есептер | 2 | |
6 | Мүмкін нұсқаларды іріктеу. Мүмкін нұсқалар ағашы | 1 | |
7 | Сандардың бөлінгіштігіне берілген есептер | 2 | |
8 | Сұрақ белгісінің орнына қандай сан қойылу керек, санның соңғы цифрын анықтауға берілген есептер | 1 | |
9 | Процент және пропорцияға берілген есептер | 1 | |
10 | Оқулықтың беті қанша ? | 2 | |
11 | Адамның жасын анықтауға табуға берілген есептер | 2 | |
12 | Аптаның күндерін , жылдың айларын анықтауға берілген есептер | 2 | |
13 | Қозғалысқа , жылдамдыққа берілген есептер | 1 | |
14 | Қорытпа мен қоспаға берілген есептер | 1 | |
15 | Бірлесіп жұмыс істеуге берілген есептер | 1 | |
16 | Теңдеу және олардың жүйелерін құруға берілген есептер | 2 | |
17 | Геометриялық фигураларды санауға берілген есептер | 1 | |
18 | Геометриялық фигураларды қиюға және теңдей етіп бөлуге берілген есептер | 2 | |
19 | Оқиға ықтималдығы | 2 | |
20 | Комбинаторика есептерін шешу әдістері | 2 | |
21 | Комбинаторика формулалары (терулер, орналастырулар , алмастырулар ) | 2 | |
22 | Әр түрлі логикалық есептерді шешу | 2 | |
23 | Өз біліміңді тексер ! | 1 |
Пайдаланылатын әдебиеттер :
1 . Жанасбаева Ұ.Б. Жанасбаев Ж.Б. Логикалық және комбиноторикалық есептер Алматы – 2017 ж 2. Д.Алиасқаров ,Ж.Бейсеков , О. Маханбетов 7- сыныптағы оқушыларды математикалық олимпиадаға даярлау: Жалпы білім беретін орта мектептің 7- сыныбына арналған факультативтік курс . Шымкент –2013. 3. Әлімбетов Н ,Бейсеков Ж, Мирсоатов А Математикадан логикалық есептерді шешуге арналған әдістемелік құрал . Шымкент-20164.Рамазан Баяр ,Ернұр Базаров. Логикалық сұрақтар : 500 сұрақ Алматы :Шың-кітап ,2013ж5.Омаров Ә.К. Матеаматика логикалық есептер . Шымкент -20136.Талапкерлерге арналған оқулық- тест . Жаңа формат . Шың-кітап Алматы-20177.Рамазан Омаров .Логикалық сұрақтар, есептер, ойындар мен құрастырмалар . Алматы: Өлке баспасы 2012ж8.Мұхаммед Али Өздуман , Рамазан Баяр . Математика тестер жинағы . Алматы : Шың-кітап 2007ж9. Қайрат Бекболат ,Айгүл Сердалы .Республикалық «KAZBILIM» орталығы . Астана -2017 . Математикалық сауаттылық .Оқу-әдістемелік құралы .