Балабақшада жоба технологиясын қолданудың тиімділігі
Утегенова Кенжегуль Кузербаевна
Лауазымы: Тәрбиеші.
Ақтөбе облысы, Алға ауданы, Нұрбұлақ ауылы
Тәтті бала балабақшасы
Кіріспе: Жоба технологиясы – заманауи білім беру жүйесіндегі ең тиімді әдістердің бірі. Бұл әдіс балалардың танымдық белсенділігін, шығармашылық қабілеттерін дамытуға және олардың өмірде кездесетін мәселелерді өз бетінше шешуге қабілетті тұлға ретінде қалыптасуына мүмкіндік береді. Балабақша деңгейінде жоба технологиясын қолдану – баланың жеке дамуына үлкен әсер етеді, өйткені мектепке дейінгі кезеңде балалардың негізгі құндылықтары мен дағдылары қалыптасады.
Негізгі бөлім: Жоба технологиясының мәні
Жоба технологиясы – балалардың зерттеушілік әрекетіне негізделген білім беру әдісі. Жобалар әртүрлі бағытта жасалып, балаларды белгілі бір мәселені шешу, жаңа білім мен тәжірибе алу мақсатында белсенді әрекетке тартады. Жоба технологиясында басты назар баланың дербес әрекеттеріне аударылады. Балалар жобаны орындау барысында белгілі бір тақырыпты зерттеп, сол тақырып бойынша жаңа білім мен тәжірибе жинақтайды.
Балабақшада жоба технологиясын қолдану арқылы балалар нақты тақырыптарға қызығушылық танытады және сол тақырыпқа қатысты зерттеулер жүргізіп, өз беттерінше шешім қабылдайды. Олар сұрақтар қойып, жауап іздеп, жаңа идеяларды енгізеді. Бұл әдіс баланың сын тұрғысынан ойлауын және дербестік дағдыларын дамытуға септігін тигізеді.
Жоба технологиясының негізгі кезеңдері
Жоба технологиясын қолдану бірнеше кезеңдерден тұрады:
Тақырып таңдау
Балалар өздері қызығатын тақырыптарды таңдайды немесе тәрбиешімен бірге ұсынады. Бұл кезеңде балалардың қызығушылықтары ескеріледі, олардың шығармашылық әлеуеті ашылады. Жоба тақырыбы әртүрлі болуы мүмкін: табиғат, мәдениет, отбасылық құндылықтар, жануарлар әлемі т.б.
Жоспар құру
Жоба бойынша жұмыс істеудің негізгі жоспары құрылады. Жоспарда жобаның мақсаты, міндеттері, күтілетін нәтижелер, балалардың әрекеттері және әр кезеңнің реттілігі анықталады. Жоспарлау барысында балалар өз рөлдерін, әрекеттерін анықтайды.
Ақпарат жинау және талдау
Балалар жобаның тақырыбына байланысты ақпараттарды жинап, зерттейді. Бұл кезеңде балалар кітаптар оқып, интернетті пайдаланып, суреттер мен бейнематериалдар қарайды. Олар табиғат құбылыстарын бақылап, эксперименттер жасап, экскурсияларға шығады. Бұл іс-шаралар балалардың зерттеушілік қабілетін дамытады және алған білімдерін талдауға көмектеседі.
Жобаны іске асыру
Бұл кезеңде балалар жоспарланған іс-әрекеттерді жүзеге асырады. Олар қолдарындағы материалдармен тәжірибелер жасап, нәтижелерін талқылайды. Жобаны жүзеге асыру барысында балалар өз ойларын еркін айтып, шешім қабылдап, шығармашылық қабілеттерін көрсетеді.
Нәтижелерді қорытындылау және таныстыру
Жоба аяқталғаннан кейін балалар өз жұмыстарын қорытындылап, нәтижелерін көрсетеді. Таныстыру сәті – балалардың үлкен жетістігі ретінде қабылданады. Олар өз жобаларын топ алдында таныстырады, суреттер, бейнелер, макеттер жасап, нәтижелерін көрсете алады. Бұл кезеңде балалардың сөйлеу мәдениеті дамып, өз ойларын анық жеткізу дағдылары жетіледі.
Жоба технологиясының тиімділігі
Жоба технологиясы балалардың белсенділігін, шығармашылығын, коммуникативтік және зерттеушілік дағдыларын дамытуда ерекше тиімді әдіс болып табылады. Оның тиімділігі төмендегі бірнеше аспектілерден байқалады:
Шығармашылық қабілеттерді дамыту
Жоба жасау барысында балалар өз ойларын еркін айтып, жаңа идеялар ұсынады. Олар шығармашылық жолмен шешімдер табуға талпынады. Жобаның әрбір кезеңінде балалар өздерінің шығармашылық әлеуеттерін пайдаланып, ерекше нәтижелерге қол жеткізеді.
Сын тұрғысынан ойлау және дербестік
Жоба технологиясы балалардың ойлау қабілетін дамытып, сын тұрғысынан қарауға үйретеді. Олар әртүрлі мәселелерді шешу үшін өздігінен ойлап, өз шешімдерін ұсынады. Жоба барысында бала жауапкершілікті өз мойнына алып, дербестікке үйренеді.
Қарым-қатынас және коммуникативтік дағдыларды жетілдіру
Жоба технологиясын іске асыру барысында балалар бір-бірімен өзара қарым-қатынас жасайды, топтық жұмыс жүргізеді. Бұл олардың коммуникативтік дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Олар пікір алмасып, бірге жұмыс істеуді үйренеді.
Танымдық белсенділікті арттыру
Жоба барысында балалар өздеріне қызықты тақырыптар бойынша жаңа ақпараттарды жинақтап, зерттеу жұмыстарын жүргізеді. Бұл олардың танымдық белсенділігін арттырады. Бала өзі ізденіп, жаңа нәрселерді біліп, ашуға ұмтылады.
Тәжірибелік қабілеттерді дамыту
Жоба технологиясы балаларға теориялық білімді тәжірибеде қолдануға мүмкіндік береді. Олар зерттеу, тәжірибе жасау арқылы нақты нәтижелерге қол жеткізеді. Бұл олардың тәжірибелік қабілеттерін дамытады.
Жоба технологиясының практикалық қолданылуы
Балабақшада жоба технологиясын қолдану барысында балалардың қызығушылықтары мен жеке ерекшеліктерін ескеру маңызды. Жоба тақырыбы балалардың жас ерекшелігіне сәйкес болуы тиіс. Мысалы, табиғат құбылыстарын зерттеу, отбасы мүшелерінің тарихын анықтау, жануарлар әлемін зерттеу сияқты тақырыптар балаларға түсінікті әрі қызықты болуы мүмкін. Балалар үшін жобалар түрлі шығармашылық тапсырмалармен толықтырылуы тиіс. Суреттер салып, макеттер құрастырып, тәжірибелер жасап, экскурсияларға шығып, мультимедиялық материалдар қолдану арқылы жоба балалардың танымдық белсенділігін арттырады.
Қорытынды
Жоба технологиясы балабақшада баланың жан-жақты дамуына ықпал ететін тиімді әдіс болып табылады. Ол балалардың зерттеушілік, шығармашылық және коммуникативтік қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Жоба технологиясын қолдану балалардың дербестікке, сыни ойлауға, өз бетінше әрекет етуге дағдыландырып, олардың білімге деген қызығушылығын арттырады. Осылайша, балабақшадағы жоба технологиясы болашақта жан-жақты дамыған, шығармашыл, білімге құштар тұлға қалыптастыруға ықпал етеді.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Таубаева Ш. Т., Барсай Б. Т. Оқытудың қазіргі технологиялары.
- Көшімбетова С. Инновациялық технологияны білім
сапасын көтеруде пайдалану мүмкіндіктері. – Алматы:
Білім, 2008. - Қ.Нағымжанова Инновациялық технологияның құрылымы. – А.: Өркен,
