Балабақшада педагогтардың жоба технологиясымен жұмыс жүргізуі
Абдраманова Нургул Нагашбековна
Лауазымы: тәрбиеші
Шымкент қаласы.
№35 “Сәуле” бөбекжай- бақшасы
Кіріспе: Бала тәрбиесі мен білім беру жүйесінде педагогтың рөлі ерекше. Балабақша – баланың тұлғалық, әлеуметтік және шығармашылық қабілеттерінің алғашқы қалыптасу кезеңі. Осы кезеңде педагогтар балалардың ойлау, сөйлеу, қабылдау және өзара қарым-қатынас жасау қабілеттерін дамытуға бағытталған әдістер мен тәсілдер қолданады. Қазіргі уақытта білім беру процесінде педагогтар үшін жаңа технологияларды енгізу өте маңызды болып табылады. Олардың ішінде ерекше орын алатын әдіс — жоба технологиясы. Жоба технологиясы балабақшадағы педагогтің жұмысына жаңашылдық әкеліп, балаларды белсенді оқу іс-әрекетіне тартуға, шығармашылық ойлауын дамытуға мүмкіндік береді. Бұл мақалада педагогтардың жоба технологиясымен жұмыс жүргізу әдістемесі, оның маңыздылығы және тиімділігі қарастырылады.
Жоба технологиясы дегеніміз не?
Жоба технологиясы — бұл балаларды нақты бір тақырыпқа немесе мәселені шешуге бағытталған шығармашылық, зерттеу жұмыстарына тартып, өздігінен білім алуға мүмкіндік беретін педагогикалық әдіс. Бұл әдіс оқушылардың оқу процесіне деген қызығушылығын арттырып, олардың білімдерін жүйелеуге және тереңдетуге ықпал етеді. Балабақшада жоба технологиясын қолдану балаларды тек теориялық тұрғыдан ғана емес, практикалық тұрғыдан да дамытады.
Педагогтардың жоба технологиясымен жұмыс жүргізу жолдары
- Тақырыпты таңдау және жоспарлау
Жоба технологиясының бірінші кезеңі — тақырыпты дұрыс таңдау. Балабақшадағы педагогтар балалардың қызығушылықтарын, жас ерекшеліктерін ескере отырып, тақырыпты анықтайды. Бұл тақырып баланың ой-санасын дамытуға, білімдерін кеңейтуге және өмірлік дағдыларын қалыптастыруға бағытталуы тиіс. Тақырып таңдауда педагог балалардың қызығушылықтарын ескере отырып, олардың ойын, қиялын, шығармашылық қабілеттерін дамытатын мәселелерді таңдайды.
Педагогтар жоба жұмысына арналған жоспар құрады. Жоспарда тақырыпты зерттеу кезеңдері, балалардың іс-әрекеттері, қажетті ресурстар мен материалдар, жоба барысында жүзеге асырылатын міндеттер көрсетіледі. Жоспарлау кезеңі жоба жұмысының нәтижелі әрі жүйелі болуына ықпал етеді.
- Педагогтың рөлі мен әдіс-тәсілдер
Педагогтардың жоба технологиясымен жұмыс істеудегі басты мақсаты — балаларға жаңа білім беру емес, олардың өздігінен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру. Педагог балаларға тақырыпқа қатысты ақпарат береді, бірақ оларды толық дайын біліммен қамтамасыз етпейді. Бұл балалардың өз бетімен зерттеу жүргізуіне, сұрақ қоюына, ақпарат жинауына мүмкіндік береді. Педагог балалармен бірге жұмыс істей отырып, оларға бағыт-бағдар береді, қажетті сұрақтар қойып, ізденуге түрткі болады. Педагог балалардың топтық жұмысын ұйымдастырып, олардың өзара ынтымақтастығын қолдайды. Балалардың талқылауларын, пікір алмасуларын қадағалап, жобаның сапалы әрі нәтижелі болуына жағдай жасайды.
- Топтық жұмыс пен бірлескен іс-әрекет
Жоба технологиясының маңызды аспектілерінің бірі — топтық жұмыс. Балалар топта жұмыс істеу барысында бір-бірімен пікір алмасып, ортақ шешімдер қабылдайды. Педагог әртүрлі топтарға тапсырма беріп, балалардың бірлесіп жұмыс жасау дағдыларын дамытуға көмектеседі. Топтық жұмыс балалардың әлеуметтік дағдыларын жетілдіріп, өзара қарым-қатынастарын нығайтады. Топтық жұмыс барысында әр балаға өз міндеті беріледі. Мысалы, бір бала ақпарат жинаса, екіншісі оны талдайды, үшіншісі сурет немесе қойылым жасайды. Бұл баланың жауапкершілігін арттырып, әрбір қадамның маңыздылығын түсінуге көмектеседі.
- Практикалық жұмыс және шығармашылық тапсырмалар
Жоба технологиясы балабақшада тек теориялық емес, практикалық жұмыстарға да негізделген. Балалар зерттеу жүргізіп, тәжірибелер жасап, шығармашылық тапсырмаларды орындауға тартылады. Мысалы, «Табиғат және қоршаған орта» тақырыбында жоба жасаған балалар өсімдіктердің өсуін бақылап, тәжірибелер жүргізуі мүмкін. Осы арқылы олар ғылыми әдіс-тәсілдерді тәжірибеде қолдануды үйренеді. Шығармашылық тапсырмалар да балалардың қызығушылығын арттырады. Мысалы, балалар табиғат көріністерін салу, өлеңдер жазу, қойылымдар қою арқылы өз шығармашылық қабілеттерін шыңдайды.
- Рефлексия және нәтижелерді көрсету
Жоба жұмысы аяқталған соң, педагог балалармен бірге рефлексия өткізіп, жұмыс нәтижелерін қорытындылайды. Балалар өз жобаларын қорғайды, оны басқа балаларға немесе ата-аналарға таныстырады. Бұл кезеңде балалар өз жұмысын бағалап, оның нәтижесіне қанағаттанушылық білдіреді. Рефлексия кезеңі балалардың өз жұмысын бағалау дағдыларын қалыптастырып, болашақта өздерін дамытуға ықпал етеді.
Жоба технологиясының педагогтарға тигізетін пайдасы
- Педагогикалық шеберлікті арттыру
Жоба технологиясын қолдану педагогтың кәсіби шеберлігін арттырады. Ол жаңа әдістерді үйреніп, балалармен тиімді жұмыс жасау тәсілдерін меңгереді. Сонымен қатар, педагог балалардың белсенділігін бақылап, оларды ынталандыру үшін әртүрлі тәсілдер қолдануға үйренеді. - Білім беру процесін тиімді ұйымдастыру
Жоба технологиясын қолдану арқылы педагог балалардың шығармашылық және танымдық дамуына назар аударады. Бұл әдіс әр балаға жеке көзқарас танытып, оның даму ерекшеліктерін ескеруге мүмкіндік береді. - Балалармен тиімді коммуникация
Жоба жұмысы педагог пен балалар арасындағы қарым-қатынасты жақсартады. Педагог балалардың қажеттіліктерін ескеріп, әрбір балаға жеке көмек көрсетеді, олардың пікірі мен идеяларын тыңдайды. - Балалардың білімін тереңдету
Жоба технологиясы педагогтарға балалардың білімін тереңдетуге мүмкіндік береді. Балалар тек дайын білімді қабылдамайды, олар ақпаратты өздері іздеп табады, зерттеп, оны қолданады. Бұл балалардың ойлау дағдыларын дамытып, ғылыми тәсілдерді үйретеді.
Қорытынды
Балабақшадағы педагогтардың жоба технологиясымен жұмыс жүргізуі балалардың танымдық және шығармашылық дамуына үлкен әсерін тигізеді. Бұл әдіс балалардың белсенділігін арттырып, олардың зерттеу дағдыларын қалыптастырады. Сонымен қатар, педагогтардың кәсіби шеберлігін жетілдіру, балалармен тиімді коммуникация орнату және оқу процесін сапалы ұйымдастыру үшін жоба технологиясы өте тиімді құрал болып табылады. Жоба технологиясын пайдалану балабақшада оқу процесінің жаңа деңгейге көтерілуіне ықпал етеді, бұл баланың барлық жағын дамытуға мүмкіндік береді.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Таубаева Ш. Т., Барсай Б. Т. Оқытудың қазіргі технологиялары.
- Көшімбетова С. Инновациялық технологияны білім сапасын көтеруде пайдалану мүмкіндіктері. – Алматы: Білім, 2008.
- Қ.Нағымжанова Инновациялық технологияның құрылымы. – А.: Өркен,
