Балабақшада ойын технологиясын қолдану әдістері

Кадирова Венера Амангелдиевна

Лауазымы: тәрбиеші

Ақтөбе облысы, Ойыл ауданы

“Жолшы”бөбекжай-бақшасы”МКҚК

 Кіріспе: Балабақша кезеңі баланың жеке тұлғасының қалыптасуы үшін аса маңызды кезең болып табылады. Бұл кезеңде баланың интеллектуалды, эмоционалды, әлеуметтік дамуының негізі қаланады. Ойын технологиялары осы дамудың тиімді құралы болып табылады, өйткені ойын бала үшін тек көңіл көтеру ғана емес, сонымен қатар танымдық қызметтің бір түрі ретінде қызмет етеді. Балабақшадағы ойын технологиялары баланың шығармашылық қабілеттерін, ойлауын және әлеуметтік дағдыларын дамытуда үлкен рөл атқарады.

Ойын технологиясының мәні мен маңызы.

Ойын – баланың табиғи қызметі, оның өмірінде үлкен орын алады. Ойын технологиясы – бұл педагогикалық процесс ретінде баланың өз еркімен әрекет етуін, оның қызығушылықтары мен қажеттіліктеріне сай әдіс-тәсілдерді қолдануды қамтиды. Ойын баланың әртүрлі қасиеттерін дамыта отырып, оның тұлғалық және когнитивті дағдыларын жетілдіреді. Ойынның ең басты ерекшелігі – ол баланың эмоционалды көңіл-күйін жақсарта отырып, оның шынайы өмірде қолданылатын дағдыларды меңгеруіне ықпал етеді.

Балабақшада ойын түрлері :

дидактикалық, рөлдік, сюжеттегі, қозғалыс және т.б. Олардың әрқайсысының бала үшін өз орны мен маңызы бар. Ойын арқылы бала физикалық дамудан бастап, логикалық ойлауға, эмоциялық интеллектіге дейінгі көптеген дағдыларды игереді. Сонымен қатар, ойын балалардың әлеуметтік дағдыларын дамытуда маңызды рөл атқарады: балалар бір-бірімен әрекет жасап, топтық жұмыстарға қатыса отырып, қарым-қатынас жасауды үйренеді.

Ойын технологиясын қолданудың әдістері

1. Дидактикалық ойындар
   Дидактикалық ойындар – бұл балаларға жаңа білімдер мен дағдыларды меңгерту үшін ұйымдастырылған ойындар. Олар математикалық, тіл дамыту, табиғат туралы білімдерді тереңдетуге, сондай-ақ баланың назарын шоғырландыруға ықпал етеді. Мысалы, «Түсіндірмелі карточкалар» немесе «Сандар мен түстер» ойындары балалардың есте сақтау қабілетін және логикалық ойлауын дамытады.
2. Рөлдік ойындар
   Рөлдік ойындар баланың әлеуметтік дағдыларын дамыту үшін тиімді. Балалар белгілі бір рөлдерде ойнай отырып, өздерінің эмоцияларымен, сезімдерімен танысады, қоғамдағы рөлдерін түсінеді. Бұл ойындарда балалар әртүрлі кейіпкерлерді сомдай отырып, өзара әрекеттеседі. Мысалы, «Дәрігер мен науқас», «Магазин», «Отбасы» ойындары балаға әлеуметтік қатынастардың негізгі ережелерін үйретеді.
3. Сюжеттік ойындар
   Сюжеттік ойындар балалардың шығармашылық ойлау қабілетін дамытуға бағытталған. Бұл ойындарда балалар түрлі жағдайларда әрекет етеді, яғни олар нақты өмірдегі жағдайларды қайта ойнайды. Мұндай ойындар балаға өзіне сенімді болуға, проблемаларды шешуге, бір шешімге келуге көмектеседі. Мысалы, «Пойызбен саяхат», «Құрылысшы мен жұмысшы» ойындары балаларды белсенділікке, топтық жұмысқа тартады.
4. Қозғалыс ойындар
   Қозғалыс  ойындар баланың физикалық дамуын, ептілігін, икемділігін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Бұл ойындарда бала денесін дұрыс үйлестіріп, қозғалыс дағдыларын меңгереді. Мысалы, «Кегель доптары», «Жүгіру жарысы», «Теңіздегі толқындар» сияқты ойындар баланың дене тәрбиесін жақсартады.
5. Эмоциялық ойындар
   Эмоциялық ойындар балалардың психологиялық дамуына көмектеседі. Олар баланың сезімдерін білдіруіне, басқалармен қарым-қатынас жасауда сенімді болуына ықпал етеді. Мұндай ойындарда бала өз сезімдерін, ойларын ашық түрде көрсете алады, ол өз кезегінде баланың өзін-өзі түсінуіне және өз эмоцияларымен жұмыс істей білуіне көмектеседі. «Мұңайма, күліп көр!» немесе «Сезімдер картасы» ойындары балаларға эмоцияларды тануға және дұрыс қолдануға мүмкіндік береді.

 Ойын технологиясының артықшылықтары

1. Баланың қызығушылығын арттырады
   Ойын – бұл баланың көңілінен шығатын, оны қызықтыратын іс-әрекет, сондықтан бала сабаққа немесе жаңа білімге жоғары қызығушылық танытады.
2. Баланың шығармашылық қабілеттерін дамытады
   Ойын кезінде балалар өздерінің ойларын, идеяларын жүзеге асырып, жаңа жағдайлар мен шешімдер табуға ұмтылады. Бұл олардың шығармашылық қабілеттерін арттырады.
3. Әлеуметтік дағдыларды қалыптастырады
   Ойын арқылы бала өзара қарым-қатынас жасау, топта жұмыс істей білу, өз пікірін білдіру және тыңдай білу дағдыларын меңгереді.
4. Психологиялық дамуды қолдайды
   Ойындар баланың эмоциялық жағдайын тұрақтандырып, оның сенімділігін арттырады. Сонымен қатар, ойын барысында бала өз қателіктерін түзетуге, шешім қабылдауға, жоспар құруға үйренеді.
5. Баладағы мотивацияны арттырады
   Ойын технологиясы баланың сабаққа деген қызығушылығын оятады. Бала үшін ойын – бұл қызық әрі қажетті нәрсе, сондықтан ол оқу процесіне белсене қатысады.

Қорытынды

Балабақшада ойын технологиясын қолдану – баланың жан-жақты дамуын қамтамасыз ететін тиімді әдіс. Ойын арқылы балалар тек білім ала отырып, өз эмоциялық және әлеуметтік дағдыларын жетілдіреді, шығармашылық қабілеттерін арттырады. Бұл әдіс балаға қажетті дағдыларды меңгеруге көмектеседі, оның тұлғалық дамуын оңтайландырады. Балабақшада ойын технологиясын қолдану баланың келешек өміріне қажетті сенім мен дағдыларды қалыптастыруда маңызды қадам болып табылады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Көшімбетова С. Инновациялық технологияны білім сапасын көтеруде пайдалану мүмкіндіктері. – Алматы: Білім, 2008. 
2. В.С.Кукушкин. Педагогикалық технологиялар
3. МеңжановаА. «Мектеп жасына дейінгі балаларжы көркем әдебиет арқылы тәрбиелеу/ методикалық құрал/