Мектеп жасына дейінгі балаларды рухани-адамгершілікке тәрбиелеудегі жобалық әдіс

Аты-жөні: Смағұлова Гүлбақыт Шоқанқызы

Лауазымы: тәрбиешісі

Ақтөбе облысы,

Қобда ауылы

“Туберкулез ауруына қарсы санаторлық түрдегі “Нұр” балабақшасы”

Кіріспе

Мектеп жасына дейінгі балалардың рухани-адамгершілікке тәрбиеленуі — қоғамның ең маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. Бұл кезеңде бала тұлғасының қалыптасуы мен дамуында маңызды рөл атқаратын факторлардың бірі — ата-ананың, педагогтардың және жалпы қоғамның ұстанатын тәрбие әдістері мен тәсілдері болып табылады. Әсіресе, жобалық әдіс тәрізді инновациялық тәсілдер мектеп жасына дейінгі балаларды рухани-адамгершілікке тәрбиелеу процесінде үлкен нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Жобалық әдіс туралы түсінік

Жобалық әдіс — бұл балалардың өзара әрекеттесуі мен ынтымақтастығын талап ететін, шығармашылықты дамытатын, шешім қабылдауға мүмкіндік беретін педагогикалық тәсіл. Ол балалардың білімін тереңдету және олардың өз тәжірибелеріне сүйене отырып шешім қабылдау дағдыларын қалыптастыру үшін қолданылады. Жобалық әдіс балаларды өздерін белсенді, дербес тұлға ретінде сезінуге мүмкіндік береді. Бұл әдіс арқылы балалар мәселелерді шешу барысында жауапкершілік пен ынтымақтастықты үйренеді, сонымен қатар, олардың рухани және адамгершілік құндылықтары да қалыптасады.

Жобалық әдістің мақсаты мен міндеттері

Жобалық әдістің басты мақсаты — балаларды рухани-адамгершілік тұрғыдан тәрбиелеу, олардың тұлғалық қасиеттерін дамыту. Осы мақсатты жүзеге асыру үшін төмендегі міндеттер шешіледі:

1. Балалардың дүниетанымын кеңейту. Жобалық әдіс арқылы балалар өздеріне қызықты мәселелерді зерттеп, олардың шешімдерін табуға тырысады, бұл олардың білімге деген қызығушылықтарын арттырады.
2. Жауапкершілік және ынтымақтастық дағдыларын дамыту. Балалар өзара пікірлесу арқылы шешімдер қабылдайды, бұл олардың бір-біріне деген сыйластық пен түсіністікке негізделген қарым-қатынас дағдыларын қалыптастырады.
3. Шығармашылық қабілеттерін дамыту. Жоба барысында балалар түрлі шығармашылық жұмыстармен айналысады, бұл олардың шығармашылық ойлауын, идеяларды жүзеге асыру қабілеттерін арттырады.
4. Адамгершілік құндылықтарды қалыптастыру. Балалар жобалар арқылы өздерінің және өзгелердің құқығы мен міндеттерін, адамгершілік нормаларын меңгереді.

Жобалық әдіс арқылы рухани-адамгершілік тәрбиені жүзеге асыру

Мектеп жасына дейінгі балалардың рухани-адамгершілікке тәрбиеленуі жобалық әдіс арқылы бірнеше бағытта жүзеге асырылады:

1. Тақырыптық жобалар. Мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес таңдалған тақырыптар балалардың рухани дамуына үлкен әсер етеді. Мысалы, «Достық», «Жақсылық жаса», «Адамның жүрегі», «Табиғатқа қамқорлық» сияқты тақырыптар балаларға адамгершілік, мейірімділік, сыйластық, қамқорлық сияқты құндылықтарды ұғынуға мүмкіндік береді.
2. Әңгімелесу және талқылау. Жоба барысында балалармен әңгімелесу, өз пікірлерін білдіруге мүмкіндік беру — олардың рухани дамуына ықпал етеді. Әрбір бала өз ойын білдіріп, өзгелердің пікірлерін тыңдай отырып, олардың пікірін сыйлауды үйренеді.
3. Әлеуметтік қызмет және ізгі істер. Жоба аясында балаларға қоршаған ортаға көмек көрсету, көмекші іс-шаралар ұйымдастыру сияқты іс-әрекеттер ұсынылуы мүмкін. Мысалы, балалар экологиялық тақырыптар бойынша жоба жасай отырып, табиғатқа деген сүйіспеншілікті, оған қамқорлық жасау қажеттілігін түсінеді.
4. Рухани мұра. Қазақ халқының дәстүрлеріне, ұлттық құндылықтарына қатысты жобалар ұйымдастыру арқылы балалардың ұлтжандылық сезімдерін оятуға болады. Олардың өз халықтарының мәдениеті мен тарихына деген қызығушылықтарын арттыру, оларды осы құндылықтарды сақтау мен құрметтеуге тәрбиелеу өте маңызды.

Жобалық әдістің артықшылықтары

1. Балалардың дербестігі мен белсенділігін арттырады. Жобалық әдіс балалардың зерттеу жұмыстарын жүргізу арқылы өздеріне сенім арттырады, олар өздерінің идеяларын жүзеге асыруға, шешім қабылдауға ынталы болады.
2. Топтық жұмысқа ынталандырады. Жоба барысында балалар топ болып жұмыс істейді, бұл олардың бір-бірімен қарым-қатынасын жақсартады, олар бірге мақсатқа жетуге үйренеді.
3. Шығармашылық қабілеттерін арттырады. Балалар өздерінің идеяларын жүзеге асыру барысында шығармашылық қабілеттерін дамытады.
4. Құндылықтар мен дағдыларды меңгеруге көмектеседі. Жобалық әдіс балаларға адамгершілік құндылықтарды практикалық түрде түсінуге мүмкіндік береді. Балалар өздері іске асыратын жобалар арқылы адалдық, әділеттілік, мейірімділік сияқты қасиеттерді меңгереді.

Қорытынды

Мектеп жасына дейінгі балаларды рухани-адамгершілікке тәрбиелеуде жобалық әдіс маңызды рөл атқарады. Бұл әдіс балаларды әлеуметтік қатынастарда дұрыс бағытта тәрбиелеуге, олардың рухани құндылықтарын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Жобалық әдіс балалардың өз пікірін айтуға, ынтымақтастықта жұмыс істеуге және жауапкершілік сезімін дамытуға ықпал етеді. Педагогтар мен тәрбиешілер бұл әдісті тиімді пайдаланып, балалардың рухани-адамгершілік дамуын қамтамасыз ете алады.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Темирова Л. Ж., Темирова Л. Ж. Мектеп жасына дейінгі баланың танымдық белсенділігін дамыту //образование в XXI веке. – 2022. – С. 99-105.
2. Әбілқасым А. М. Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
3. Капенова А. А., Калипанова К. Т. ӘОЖ 372 Ізденушілік әрекет барысындағы баланың танымдық белсенділігін дамыту
4. Интернет желісі