Бизнеске арналған мемлекеттік субсидиялар мен гранттар:мүмкіндіктер мен пайдалану жолдары

Орындаған:Мұрат Аяулым

 

**Бизнеске арналған мемлекеттік субсидиялар мен гранттар: мүмкіндіктер мен пайдалану жолдары**

Қазақстандағы кәсіпкерлік экожүйесін дамыту мақсатында мемлекет бизнес субъектілеріне түрлі субсидиялар мен гранттар ұсынып келеді. Бұл қолдау шаралары шағын және орта бизнесті (ШОБ) нығайтуға, жаңа жұмыс орындарын ашуға және экономиканың әртүрлі салаларын жандандыруға бағытталған.

**Мемлекеттік субсидиялар мен гранттардың түрлері**

Қазақстанда кәсіпкерлерге ұсынылатын қолдау шараларының негізгі түрлері:

1. **Гранттар**

Гранттар – қайтарымсыз қаржыландыру түрі. Олар көбінесе стартаптарға, инновациялық жобаларға немесе әлеуметтік кәсіпкерлікке беріледі.

– **”Бизнестің жол картасы – 2025″ бағдарламасы**:

  Жаңа бизнес идеяларды жүзеге асыру үшін 2-ден 5 млн теңгеге дейін қайтарымсыз гранттар беріледі.

– **Әйелдер кәсіпкерлігіне арналған гранттар**:

  Әсіресе ауылдық жерлердегі әйелдер кәсіпкерлерге арналған.

– **Инновациялық гранттар**:

  IT саласы, агроинновациялар, экологиялық жобалар үшін ұсынылады.

2. **Субсидиялар**

Субсидиялар – кәсіпкерлердің белгілі бір шығындарын өтеу немесе жеңілдету үшін мемлекеттен берілетін қаржылық қолдау.

– **Пайыздық мөлшерлемені субсидиялау**:

  Банктерден немесе қаржы ұйымдарынан алынған несиелер бойынша пайыздық мөлшерлеменің бір бөлігін мемлекет өтейді.

– **Инженерлік инфрақұрылымға субсидиялар**:

  Ауылдық және өндірістік аймақтарда электр, су, газ секілді инфрақұрылымды дамытуға арналған қолдау.

– **Экспорттық субсидиялар**:

  Өнімдерін шетелге сататын компанияларға логистика, маркетинг және сертификаттау шығындарын өтеуге көмек беріледі.

3. **Мемлекеттік жеңілдетілген несиелер**

– **”Даму” қоры арқылы**:

  Шағын және орта бизнеске төмен пайыздық мөлшерлемемен несие беріледі.

– **”Агробизнес – 2025″ бағдарламасы**:

  Ауыл шаруашылығы саласындағы кәсіпкерлерге техника мен жабдық алуға қаржылық қолдау.

**Субсидиялар мен гранттарды алу шарттары**

Субсидиялар мен гранттарды алу үшін белгілі бір талаптарды орындау қажет:

1. **Тіркелген кәсіпкер болу**:

   Сіз жеке кәсіпкер немесе заңды тұлға ретінде тіркелген болуыңыз керек.

2. **Жобаның мақсаттылығы**:

   Ұсынылатын жоба нақты мақсатқа бағытталуы және экономикалық, әлеуметтік немесе экологиялық маңызға ие болуы қажет.

3. **Құжаттарды дұрыс дайындау**:

   Жоспар, шығын сметасы, қаржылық есеп-қисап, жоба сипаттамасы секілді құжаттар талап етіледі.

4. **Өтініш беру мерзімін сақтау**:

   Мемлекеттік бағдарламаларға өтініштер белгілі бір уақыт аралығында қабылданады.

**Грант пен субсидияны алудың негізгі кезеңдері**

1. **Жоба дайындау**:

   Жобаңыздың бизнес-жоспарын жасау және қаржылық көрсеткіштерді нақтылау.

2. **Құжаттарды жинақтау**:

   Мемлекеттік орган немесе бағдарлама операторы талап ететін құжаттарды толық жинау.

3. **Өтініш беру**:

   Электронды порталдар арқылы немесе жергілікті әкімдіктер мен қаржы институттарына өтініш беру.

4. **Сараптамадан өту**:

   Жобаңыздың комиссия қарауынан өтуі. Мұнда жобаңыздың тиімділігі мен маңыздылығы бағаланады.

5. **Шешім алу және қаражатты игеру**:

   Қолдау мақұлданғаннан кейін қаржыны жобаны іске асыруға пайдалану.

**Мемлекеттік қолдаудың артықшылықтары**

– Қаржылық тәуекелдерді азайтады.

– Стартаптар мен шағын бизнесті дамытуға мүмкіндік береді.

– Жаңа жұмыс орындарын ашуды ынталандырады.

– Экономиканың түрлі салаларын әртараптандыруға ықпал етеді.

**Кедергілер мен қиындықтар**

– Құжаттарды дайындау мен өткізу процесінің күрделілігі.

– Бәсекелестік деңгейінің жоғары болуы.

– Қаражаттың кешігуі немесе жеткіліксіздігі.

– Жобаның тиімділігі туралы есеп беру талаптары.

**Қорытынды**

Мемлекеттік субсидиялар мен гранттар – кәсіпкерлікті дамытуға үлкен мүмкіндік. Әсіресе, жаңа идеялар мен инновациялық жобалар үшін бұл қаржылық қолдау кәсіпорынның тұрақты дамуын қамтамасыз ете алады. Кәсіпкерлер субсидиялар мен гранттарды дұрыс пайдалану үшін бағдарламалардың шарттарын мұқият зерттеп, сапалы бизнес-жоспар дайындауы керек.