Тәрбие сағаты: “Еңбек түбі – береке”

Мақсаты:

• Оқушыларға еңбектің адам өміріндегі негізгі құндылық екенін түсіндіру;
• Еңбекке деген жауапкершілікті дамыту, еңбекке құрметпен қарауға тәрбиелеу;
• Оқушыларды адал, табанды еңбекке баулып, өз болашағы үшін еңбектің маңызын түсіндіру;
• Еңбекқорлық пен шыдамдылық сияқты қасиеттерді қалыптастыру.

Міндеттері:

• Еңбек туралы түсініктерін кеңейту;
• Адам еңбегімен жасалатын құндылықтарды бағалауға үйрету;
• Әртүрлі мамандықтар мен еңбектің маңызын көрсету.

Көрнекіліктер:

• Еңбек туралы нақыл сөздер, мақал-мәтелдер;
• Еңбекке байланысты суреттер мен презентациялар;
• Қосымша бейнематериалдар (егер мүмкіндік болса).

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі:
   • Оқушылармен амандасу.
   • Сабақтың мақсатын түсіндіру.
   • Психологиялық дайындық: «Еңбек дегеніміз не?» сұрағы бойынша әр оқушы өз ойларын ортаға салады.
2. Кіріспе бөлім:
   • Мұғалімнің кіріспе сөзі: «Еңбек – адам өмірінің негізгі тірегі. Әрбір жетістік, әрбір табыс – еңбектің нәтижесі. Адам еңбектің арқасында қоғамға, елге, өз отбасына пайдалы тұлға болады. Біз бүгін еңбек туралы тереңірек түсінік аламыз».
   • Мақал-мәтелдерді талқылау:
     • «Еңбек түбі – береке»;
     • «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей»;
     • «Қолы қимылдағанның аузы қимылдайды».
3. Негізгі бөлім:
   • Мұғалімнің дәрісі:
     Еңбектің адамзат тарихындағы маңызы, атақты ғұламалардың еңбек туралы айтқан ойлары мен нақыл сөздері. Мысалы:
     • Абай Құнанбаев: Абай еңбекті білім алумен, өзін-өзі жетілдірумен байланыстырып, «Қара сөздерінде» еңбексіз табыстың келмейтінін түсіндірген.
     • Ыбырай Алтынсарин: Ыбырай Алтынсарин еңбек пен білімнің қатар жүретінін айтып, балаларды еңбекке баулуды негізгі міндеттердің бірі деп санаған.
   • Мамандықтар туралы сұхбат:
     Әрбір мамандықтың өз ерекшелігі бар, және әрбір адам өз мамандығына адал еңбек ете білсе, қоғамда өз орнын табады. Оқушыларға ата-аналарының қандай мамандықтармен айналысатыны туралы сұрақ қою.
   • Мақал-мәтелдермен жұмыс:
     Оқушылардың қатысуымен еңбек туралы мақал-мәтелдердің мағынасын ашу. Мысалы:
     • «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей»;
     • «Алтынды қолда ұстағанша, еңбекті жолда ұста»;
     • «Жігіттің жақсысы – жарлы болмас, қолының қимылы барлы болар».
   • Топтық жұмыс:
     Оқушыларды топтарға бөліп, әр топқа тапсырма беру:
     • 1-топ: «Еңбектің түрлері және олардың ерекшеліктері» тақырыбында постер дайындау.
     • 2-топ: «Еңбекқор адамның бойындағы қасиеттер» туралы пікір алмасу.
     • 3-топ: «Мен болашақта қай мамандықпен айналысқым келеді?» тақырыбында жоспар құру.
   • Сұрақ-жауап:
     Оқушыларға еңбектің нәтижесі мен жетістіктері туралы ой қозғау. Мысалы:
     • Еңбекпен қандай жетістіктерге жетуге болады?
     • Адал еңбек адамға не береді?
4. Қорытынды бөлім:
   • Мұғалімнің қорытынды сөзі: «Еңбек – адамның ең басты құндылығы. Еңбектің арқасында адамзат дамиды, жаңалықтар ашылады, қоғам алға жылжиды. Әрқайсың өмірде еңбекқор, табанды болуларың керек».
   • Оқушылардың еңбекті құрметтеу және еңбекқорлықтың маңыздылығын қаншалықты түсінгенін сұрақтар арқылы анықтау.
   • Еңбек туралы қысқаша бейнеролик (егер мүмкіндік болса).
5. Бағалау:
   • Белсенді қатысқан оқушыларды мадақтау.
   • Оқушыларға шағын тапсырма беру: «Бір апта ішінде қандай еңбекпен айналысып, не үйренгендерің туралы күнделік жазып келу».

Сабақты аяқтау:

Сабақтың соңында еңбекке арналған бір-екі мақал-мәтел айтып, сабақты түйіндеу:

• «Еңбектің наны тәтті»;
• «Еңбек ер атандырады».

Осы тәрбие сағаты арқылы оқушылар еңбектің құндылығын түсініп, өмірде табысқа жетудің жолы еңбек екенін ұғынады.