Қазақстан Республикасының сыбайлас-жемқорлыққа қарсы іс-қимыл
Байғалық Әділ Бағланұлы.
Қазіргі таңда Қазақстан
Республикасындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселесі, бұл
құбылыстың барлық дерлік басқару құрылымдарында болуына байланысты өте
маңыздылардың бірі екені анық.
Сыбайлас жемқорлық бір мәдениетпен немесе ұлтпен шектелетін мәселе
емес, ол мемлекет пайда болғаннан бері бар және бүкіл адамзатқа белгілі. Бұл
теңдік, әлеуметтік әділеттілік және демократия принциптерін бұзатын, қоғам
мен мемлекеттің әлеуметтік-мәдени және экономикалық дамуын қиындататын,
саяси жүйені тұрақсыздандыратын және қоғамның моральдық негіздеріне қауіп
төндіретін объективті әлеуметтік құбылыс.
Сыбайлас жемқорлықтың ауқымы және оның кең тараған сипаты
сыбайлас жемқорлықты зерттеудің және оның алдын алу мен оған қарсы іс-
қимыл жөніндегі шараларды әзірлеудің, сондай-ақ оның алдын алудың
құқықтық негіздері мен ұйымдастырушылық тетіктерін жетілдірудің
қажеттілігі туындайды.
Сыбайлас жемқорлық төтенше деструктивті әлеуметтік-құқықтық
құбылыстарға жатады, ол азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекеттің
негіздерін бұзады. Сыбайлас жемқорлықтың бақылаудан тыс қалуы азаматтық
қоғамның реттеуші тетіктерінің дамуына және демократия институттарына
теріс әсер етеді.
Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздікке қауіп
төндіреді; мемлекеттің саяси, экономикалық, әлеуметтік саласы сыбайлас
жемқорлыққа бағытталған әрекеттерден зардап шегеді. Сыбайлас
жемқорлықпен күресу іс-шарадары, тұтастай алғанда, әлемдік ауқымда қазіргі
заманның өзекті мәселелерінің бірі болып саналады.
Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа
қарсы шараларға көп көңіл бөлінеді, бұл мемлекеттік органдар жұмысының
тиімділігін жақсартудың тұрақты қажеттілігін айқын көрсетеді. Ұзақ мерзімді
әкімшілік реформалар мемлекеттік құрылымдардың қызметін үнемі
жетілдірудің маңыздылығын көрсетеді. Бұл контекст әкімшілік және басқа да
құқықтық салалардың ғылыми принциптерімен тығыз байланысты сыбайлас
жемқорлыққа қарсы күрестің конституциялық-құқықтық негіздерімен тікелей
байланысты.
асыруды қоса алғанда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің құқықтық және
институционалдық тетіктері жүйесінің негізін құрайды. Осылайша, ғылыми
зерттеулер шеңберінде осы конституциялық-құқықтық аспектілерді зерттеу
сыбайлас жемқорлық мәселесін түсіну және оған қарсы тұрудың тиімді
стратегияларын әзірлеу үшін үлкен маңызға ие.
Осылайша, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың конституциялық-
құқықтық негіздерін зерделеу құқықтық ғылымның тұжырымдамалық
аппараты, негізгі категориялар мен ұғымдар, сондай-ақ объективті құқық
нормалары мен негізгі құқықтық институттар туралы ғылыми білім беруді және
жалпы анықтамалары мен ерекшеліктерін талқылауды қамтиды.
