Əлеуметтік-экономикалық географияны оқытуда компьютерлік ойындардың қолдану əдістемесі

Әлеуметтік-экономикалық географияны оқытуда компьютерлік ойындардың қолдану әдістемесі

Казыбек би атындаты №36  мектебінің 10”А” сынып оқушысы-Полат Балжан

Ғылыми жетекшісі: Байтенова Ақерке Бахадурханқызы.

Қазыбек би атындағы №36 мектебі, Шымкент қаласы

Резюме

Статья о значении компьютерных игр в обучении географии в школе и их влиянии на будущее.

Summary

An article about the importance of computer games in teaching geography at school and their impact on the future.

   Орта мектептегі заманауи білім берудің мақсаты кәсіби құзыретті, әлеуметтік белсенді, шығармашылық тәуелсіз тұлғаны қалыптастыру үшін жағдай жасау негізінде тарихи қалыптасқан педагогикалық жүйені одан әрі дамыту болып табылады. Қазіргі уақытта біз “еліктеу” парадигмасынан “ақпарат” парадигмасына енген білім беру кеңістігінің өзгеруін де көріп отырмыз. Мектептегі білім беру жүйесінің басты кемшілігі-қазіргі заманғы қажеттіліктерге сәйкес келмейтін ақпаратты жиі пассивті қабылдайтын оқушының іс-әрекетінің болмауы. Ақпараттық қоғамға көшу кезінде білім беруді жаңғырту, оқытудың заманауи технологияларын іске асыру, оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеу мәдениетін дамыту, өзін-өзі ұйымдастыру және өзін-өзі бақылау жағдайында оқушылардың берілген оқу сапасына қол жеткізу үшін оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге баулу педагог үшін маңызды бола түсуде. Осылайша, оқушыларды оқытудың қазіргі жағдайы олардың теориялық дайындығының сапасын арттырудың жаңа жолдарын, тәуелсіз шығармашылық жұмысқа дайындығын, ең бастысы – құралдар мен әдістерді, соның ішінде оқыту құралдары мен әдістерін іздеуді талап етеді.

   Соңғы онжылдықтарда ойын педагогикалық технологиялары педагогикалық практикаға кеңінен енгізілді. Оқытудың ойын түрі соңғы жылдардағы ең сәтті және перспективалы инновацияны білдіреді. Іскерлік дидактикалық ойын барысында мақсаттылық, белсенділік, ойлаудың серпінділігі мен өнімділігі, есте сақтаудың беріктігі мен жеделдігі, кемелдікке ұмтылу және өз күшіне деген сенім дамиды.

   Оқытудың белсенді формалары, соның ішінде ойын формалары жақында география сабақтарында кеңінен қолданылды. Географияны оқытуда ойындарды пайдалану көптеген мәселелерді шешеді. Олар пәнге танымдық қызығушылықты дамытады, сабақта оқушылардың оқу іс-әрекетін белсендіреді, оқушының шығармашылық тұлғасының қалыптасуына ықпал етеді, өйткені көптеген ойындар көбінесе оқытудың проблемалық сипатын болжайды, өйткені жауап беру керек бастапқы сұрақ бар және шешу жолдары анық емес. Көптеген ойындар өзара оқуға мүмкіндік береді, өйткені олар жұмыстың топтық формалары мен кеңесу процесін қамтиды. Ойындар оқушыларға бір жағынан өз білімдерін тексеруге және бекітуге, екінші жағынан жаңаларын алуға, картаны терең зерттеуге мүмкіндік береді. Кейбір үстелдік географиялық ойындарға арналған материалды (ребустар, шарадтар, кроссвордтар, геолото, геодомино) оқушылар өздері дайындауды тапсырған жөн.

   Қазіргі ғылыми-психологиялық зерттеулер оқу процесінде компьютерлік технологияны (КТ) пайдалану заңды құбылыс екенін көрсетіп отыр. Өйткені қазіргі уақытта оқыту процесі білімді меңгеру ғана емес, ең алдымен әртүрлі ақпарат көздерін, соның ішінде компьютерді пайдалана отырып, білім алу процесі болып табылады. Білім берудегі компьютерлік технологияларды қазіргі заманғы компьютерлік технологиялар мен бағдарламаланған оқыту идеяларын пайдалана отырып оқу ақпаратын жинаудың, сақтаудың, өңдеудің жүйелі, жаппай әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы ретінде анықтауға болады.

   Қоғамның қазіргі дамуын ескере отырып, әр мұғалімнің міндеті әртүрлі технологияларды қолдану және оларды классикалық оқу процесіне енгізу болды. Интернет пен компьютерлік технологияның эволюциясы ақпараттың оңай қабылданатын түрін және оның астында жасырылған білімнің шекті дәлдігін біріктіретін көптеген тапқыр қосымшалар мен бағдарламалардың болуынан көрінді. Білім беру процесінің шыңына жетуді қалайтын Заманауи мұғалім білім алушыларды мүмкіндігінше қызықтырады және өзінің жеке білім беру құралдарын кеңейтеді, міндетті түрде қолда бар ақпараттық өнімдерді бірінші болып қарастырып, оларға сыни бағамен қарап, оларды оқу жоспарына енгізу туралы ойлануы керек немесе оқушыларға осы ресурстарға сабақтан тыс уақытта назар аударуды ұсынуы керек.

   Ақпараттық салаға деген осындай жаппай құштарлықты ескере отырып, әр мұғалімнің міндеті оқушыларды Интернеттің жағымды жақтарына бағыттау, ақпараттандырудың оң тенденцияларын пайдалану, оқушыларды цифрлық сауаттылық деп атауға үйрету болуы керек. Тек осы тәсілмен интернеттен белгілі тәуекелдер мен зиянды жоюға және оны білім беру мақсаттары үшін пайдалануға болады. Атап айтқанда, ақпараттық порталдардың нақты пайдасын былай қойғанда, мұғалімнің білім беру ойындарын пайдалануы кезінде оқытуға ынталандыруға оң әсер ету фактісі кеңінен танымал. Бұл факт 2009 жылы Грецияда дәлелденді [18]. Оқу процесіне география бойынша тақырыптық ойындар енгізілген оқушылар дәстүрлі бағдарлама бойынша оқитын құрдастарымен салыстырғанда үздік оқу көрсеткіштеріне қол жеткізді. Аталған зерттеу нәтижелері кейінірек басқа елдердің тәжірибесімен расталды: Түркия, 2009 [16] және Канада, 2009 [17].

Ойын сәттерін сабақтың әртүрлі кезеңдерінде қолдануға болады.

   Сабақта ойынды қолдану өте алуан түрлі. Оны сабақтың басында үй тапсырмасын тексеру кезінде немесе оқушылардың назарын белсендіру үшін, оқу материалын тереңірек, мағыналы және жылдам игеру үшін жаңа материалды үйрену кезінде және сабақтың соңында зерттелген материалды бекіту және күрделі сыныптық жұмыстан кейін шиеленісті жеңілдету үшін ұйымдастыруға болады. Мұғалім осы ойын формаларының барлығын сабақ тақырыбына, оқушылардың дайындығына, жасына байланысты таңдайды.

   Қазіргі таңда мектеп оқушыларына қандай білім беру ойындары, бағдарламалары мен географиялық ресурстар қол жетімді? Оларды тек сабақтарда ғана емес, сонымен қатар қашықтан да қолдануға болады.

1. “Әлем географиясы” ойыны [14]

“Әлем географиясы” – бұл барлық елдер туралы білуге көмектесетін викторина: орналасқан жері, жалаулары, астаналары, халқы, діндері, тілдері, ұлттық валюталары және т.б. Бұл викторина Географияны жеңіл және жағымды түрде үйренуге көмектеседі.

2. Geography Quiz Game 3D / ойын – География Викторина 3D x15]

Барлық географиялық викториналар мен жылдамдық ойындарын ұнататындар үшін қызықты ойын.

3. Seterra-географиялық онлайн ойындар [7]

Cetera-бұл 100-ден астам дидактикалық ойындар мен интерактивті жаттығулар, елдер мен олардың астаналары, материктер мен мұхиттар, мемлекеттік тулар және барлық континенттердің қалалары туралы білім берудің қызықты формасы.

4. “Google ” ресурсы [10] және “Google Earth” [11]

“Google Карта” геосервисі-бұл Географияны зерттеуге жаңа сапа бере алатын және оқушыларды географиялық деректерді онлайн алу және өңдеу технологияларымен таныстыра алатын түбегейлі жаңа интерактивті және масштабталатын құрал. Бұл ресурс зерттеу, презентация және геореферентті ақпаратпен жұмыс істеудің тамаша құралы болып табылады. Виртуалды экскурсиялар жасауға, фотосуреттерді көшіруге, бейне жазуға болады. “Google Карта” платформасы қалалардың архитектурасын зерттеуге, жылдам географиялық талдау жасауға, жобалауға мүмкіндік береді. Дұрыс жерге көшу аумақтың рельефін, жер учаскесінің көлемін және оның қашықтығын жедел түсінуді қамтамасыз етеді. Google Карта ресурсының “Менің карталарым” қызметі Жеке карталарды жасауға және өзгертуге, сондай-ақ оларға басқа пайдаланушыларға қол жеткізуге, карталарды желіде жариялауға мүмкіндік береді, бұл қызметті классикалық контурлық карталарға Елеулі бәсекелес етеді, мүмкін оларды жақын болашақта ауыстырады.

   Ресми сайттағы” Google Earth ” платформасының қысқаша сипаттамасы өзі туралы айтады. Бұл шын мәнінде әлемдегі ең егжей-тегжейлі глобус. VR (виртуалды шындық көзілдірігі) қолдауы бар, бұл үйден шықпай-ақ біздің әлемді зерттеуге “өз көзімен” сүңгуге мүмкіндік береді.

   Қазіргі таңда цифрландыру өте қарқынды дамуда. Оқушыларды қызықтыру мақсатында өз елімізде, яғни қазақ тілінде ойын сайттарын немесе приложения шығару керек деп ойлаймын. Сонымен қатар электрондық глобус түрлерін көбейтіп, оқушыларға қолжетімді болу көрек және сапасына да мән берген жөн деп ойлаймын.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. “Географияны оқудағы бастауыш сынып оқушыларының үлгерімі мен мотивациясына компьютерлік ойындардың әсері” мақаласы, Хакан Тузун, Йилмаз Сойлу, Мерим және Түркан Каракус Йылмаз және Явуз Инал және гонка Кумаоглу, https://www.researchgate.net/publication/220140234_The_effects_of_computer_games_on_primary_school_students’_achievement_and_motivation_in_geography_learning
2. Сайт портала Setera – https://online.seterra.com/ru.
3. Сайт ресурса «Google Планета Земля» -https://earth.google.com/.
4. Ссылка на игру «География мира», Google Play Market – https://play.google.com/store/apps/details?id=com.age.wgg.appspot&hl=ru.
5. Агапова р. мектептегі компьютерлік оқыту технологияларының үш буыны туралы / / Информатика және білім беру. №2.
6. Апатова Н. В. мектептегі білім берудегі ақпараттық технологиялар. – М.

      7. Блаженов в. а. Географияны дамыту әдістері. Мәскеу: Дрофа.