Өзгерісті басқару, өсуді шабыттандыру: басқарудағы адам элементі
Бизнестің қайнаған әлемінде табыс сәттілік емес, тиімді басқару арқылы мұқият жасалған жауһар. Электрондық кестелер мен стратегиялық кездесулерден басқа, кез келген компанияның жетістігіне негіз болатын фактор – адами элемент. Демек, басқару психологиясы – адамдарды түсіну, олардың мотивациялары және жұмыс орнындағы қарым–қатынастың күрделі көрінісі.
Тиімді басқарудың негізінде ұйымды құрайтын адамдарды терең түсіну жатыр. Басшыжай ғана тапсырма шебері емес, олар адам әлеуетінің симфониясының дирижерлері. Басқарупсихологиясы бізді жеке мотивациялар лабиринтіарқылы бағыттайды, басшылар әр топ мүшесінің бірегей ұмтылыстарына өз көзқарастарын бейімдеуге көмектеседі. Басқару әлемінде коммуникация ұйымның жүрек соғысын берік ұстайтын өмірлік желі болып табылады. Шебер әңгімешілерге ұқсас басшылар ақпаратты анық жеткізуі, конструктивті кері байланыс орнатуы және ашық диалогтарды дамытуы керек. Көшбасшылық, тиімді басқарудың ірге тасы, адам рухын түсіну және рухтандыру психологиясына негізделген өнер.
Өзгерістер бизнес ландшафтындағы тұрақты серіктес болып табылады және оны басқару өзгерістер психологиясына терең бойлауды талап етеді. Адамдар – әдеттің жаратылысы, және тиімді басшылар өзгеріс алып келетін қорқыныштарды жою, сенімді нығайту және оң нәтижелерді көрсету арқылы басқарып, бағыттайды. Дұрыс басқару қатаң бақылау туралы емес, бұл әр аспап үйлесімді ойнайтын симфония жасау туралы. Адам мінез-құлқының психологиясына сәйкес дұрыс басқару көптеген артықшылықтар береді. Жоғары өнімділік пен қызметкерлердің қанағаттануын арттырудан,инновацияны ынталандыруға және жанжалдарды тиімді шешуге дейін, басқаруға ізгілендірілгенкөзқарас қиындықтарды өсу мүмкіндіктеріне айналдырады.
Жоғарыда аталып өткендей, қазіргі нарықтық әлемде табысқа жету үшін басқару психологиясын жетік білген дұрыс. Әл–Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеттің 1-курс магистранты ретінде, бізге табысқа жетудің алғышарты басқару психологиясын жетік меңгеру. Сол себепті де, Әл–Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінің базасында осы пән оқытылып жатқанына дән ризамын. Бізге «Басқару психологиясының» бар қыр-сырын үйретіп, тиімді басқару моделі мен этикасын меңгертіп жатқан Жұбаназарова НаризашСулейменқызына алғысымыз шексіз. Профессор Назираш Сулейменқызымен біргелесе отырып, топпен сабақ барысында тиімді басқарудың моделін жасадық. Және басқару барысында туындайтын дау-дамайларды шешу жолдарын бірге қарастырдық. Назираш Сулейменқызыайтып өткендей, басқару психологиясында мотивацияның рөлі өте маңызды. Ол жұмысшыларды ынталандырып қана қоймай, оларды ой генераторларына айналуына, жұмыс қарқынының артуына алып келеді.
Ұйымдастырушылық табыстың күрделі гобеленінде басқару психологиясы әрбір өзара әрекеттесу, шешім және өзгерістер арқылы өрілетін жіп болып табылады. Басқарудың адами факторына инвестиция салу тек стратегиялық қадам емес, бұл гүлденген, табысты ұйымның жүрегі мен рухына салынған инвестиция. Кәсіпорындар дамып келе жатқанда, басқару өнері жай ғана шеберлік емес, оның бәрін жүзеге асыратын адамдардың мерекесіне айналады.
Жұбаназарова Н.С.
Психология ғылымдарының кандидаты, профессор
Ботбай Г.
Әл–Фараби атындағы ҚазҰУ магистранты