THE PRESENT SIMPLE (INDEFINITE) TENSE

THE PRESENT SIMPLE (INDEFINITE) TENSE

The Present Indefinite ҥнемі істелетін кәсіби және басқа

кҥнбе-кҥнгі әрекетті, адамзатқа, ғаламатқа тән ҥйреншікті,

дағдылы жалпы қимыл, қозғалыс, амал, іс-әрекетті кӛрсетеді.

1. A habitual action – тҧрақты, әдеттегі, жиі қайталанатын

әдетке айналған іс-әрекет

I run every morning.

She works at a restaurant.

2. A General fact – Жалпыға белгілі мәлім ақиқат, шындық

The sun rises in the east.

It rarely rains in the desert.

3. Future timetables – кестеге байланысты келешекте

болатын іс-әрекеттер

The ticket office opens at 9:00.

The plane to Astana takes off at 6.40 a.m.

► Present Indefinite Tense жасалу жолы

Сҧраулы және болымсыз сӛйлемдерде –do, -does кӛмекші

етістігі қолданылады.

► Жиі қолданылатын мезгіл пысықтауыштары:

always, ever, never, as a rule, every day, (week, month, year),

now and then, generally, seldom, occasionally, usually, regularly,

rarely, sometimes, from time to time.

The Present Indefinite формасындағы етістіктерге бірінші,

екінші жақта жекеше және кӛпше тҥрде жіктік жалғау

жалғанбайды, тек жекеше тҥрде ҥшінші жақта жіктік жалғау –s

болып жалғанады.

► Етістіктің болымсыз және сҧраулы тҥрі -do, -does кӛмекші

етістігі арқылы жасалады.

► Егер етістік –ch, -ss, -sh, -x және –o жалғауларына

аяқталса, – es жалғауы жалғанады.

I brush – he brushes

I teach – he teaches

I fix – he fixes

I go – he goes

► Егер етістік «дауыссыз + у» аяқталса, -у әрпі –і әрпіне

айналады да, -ies жалғауы жалғанады.

I try – he tries

► Егер етістік «дауысты + у» аяқталса, -s жалғауы

жалғанады.

I buy – he buys