Қазіргі жастар тәрбиесі
Мемлекеттік жастар саясаты – қоғамның стратегиялық ресурстарының дамуының маңызды бағыттарының бірі. Болашақтағы Қазақстанның жолы жас ұрпақпен тікелей байланысты. Бүгінгі күні жастар өзінің әлеуетін жүзеге асыру үшін жаңа мүмкіндіктерге ие. Осы үшін кәсіби мансап пен тұлғалық өсу қалыптастыруда тең мүмкіндіктер құрылуда.
Университет білім алушыларын отансүйгіштікке тәрбиелеудің мақсаты – Қазақстан Республикасының мүдделері үшін кәсіби деңгейі жоғары, оң құндылықтары мен аса маңызды жеке қасиеттері бар, оларды шығармашылық үдерісте көрсете алатын, жоғары патриоттық, азаматтық жауапкершілікті, қоғамға белсенді тұлға тәрбиелеу.
Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
– білім алушылар арасында әлеуметтік маңызы бар патриоттық құндылықтарды, көзқарастар мен сенімдерді, Қазақстанның мәдени-тарихи өткеніне құрметпен қарауды қалыптастыруға ықпал ету;
– білім алушыларды Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдылыққа, қоғамдық және ұжымдық өмір нормаларына құрметпен қарау рухында тәрбиелеуге жағдай жасау;
– білім алушылар арасында мемлекеттік рәміздер – Қазақстан Республикасының Елтаңбасы, Туы, Әнұранын насихаттау, білім алушылардың бойында мемлекеттік рәміздерге және басқа да тарихи киелі орындарға мақтаныш, терең құрмет сезімін ояту үшін жағдай жасау;
– университет жағдайында мемлекеттік тілді оқып-үйрену, дамыту және жұмыс істеуі үшін жағдайларды қамтамасыз ету;
– мемлекеттiк тiлдi түсiндiру негiзiнде білім алушылардың бойында ұлтаралық сананы, нәсiлдiк, ұлттық, дiни толеранттылықты, халықтар арасындағы достық қарым-қатынасты, Қазақстанда тұратын халықтардың мәдениетiне толерантты қатынасты дамыту үшiн жағдайларды қамтамасыз ету;
– білім алушылар арасында әскери қызметке деген оң көзқарасты қалыптастыруға және оның беделін арттыруға ықпал ету;
– ұлт пен елдің өркендеуінің негізі ретінде білім алушылардың салауатты өмір салтының саналы қажеттілігі мен дағдыларын қалыптастыруға жағдай жасау;
– білім алушылардың өзін-өзі басқаруын кеңейту арқылы университет білім алушыларының толық әлеуметтенуі және олардың әлеуметтік-экономикалық, мәдени, құқықтық, экологиялық және басқа да мәселелер мен проблемаларды шешуге белсенді қатысуы үшін жағдай жасау және олардың мүмкіндіктерін жүзеге асыруды қамтамасыз ету;
– деструктивті және асоциалды көріністерге ымырасыз қарауға жағдай жасау, діни экстремизмге қарсы күрес жұмысын жандандыру;
– университет білім алушыларының бойында отансүйгіштік пен университетке деген мақтаныш сезімін қалыптастыруға, олардың университеттің тарихи-мәдени дәстүрлерін сақтауға және арттыруға жеке қатысуын сезінуге ықпал ету.
Университетте білім алушыларға патриоттық тәрбие берудің негізгі бағыттары
Университетте білім алушыларға патриоттық тәрбие беру жұмысының жүйесі:
Азаматтық-патриоттық сананы қалыптастыру. Университетте білім алушыларға патриоттық тәрбие беру жұмысының бұл бағыты білім алушылар арасында әлеуметтік маңызы бар патриоттық құндылықтарды, көзқарастар мен сенімдерді қалыптастыру, білім алушыларды негізгі заң – Қазақстан Республикасының Конституциясын, қоғамдық және ұжымдық өмір нормаларын, заңдылықты құрметтеу рухында тәрбиелеу міндеттерін шешеді. Ол жетекші профессорлардың қоғамдық-саяси мәселелер бойынша ассамблеялық лекцияларын ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады; білім алушылар мен еңбек ұжымдарының мемлекеттік және ұлттық мерекелерге арналған салтанатты жиналыстарын ұйымдастыру; білім алушы жастардың билік, құқық қорғау органдары өкілдерімен кездесулері; тақырыптық кураторлық сағаттарды, дөңгелек үстелдерді, қоғамдық бірлестіктердің өкілдерін шақырып өткізу; Отан қорғаушылар күніне, Жеңіс күніне арналған патриоттық акцияларын, пікірсайыс турнирлерін, Қазақстан тарихын білуге арналған сайыстар мен олимпиадалар, патриоттық әндер байқауларын және т.б. өткізу.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін насихаттау және насихаттау. Патриоттық тәрбие берудің бұл бағыты білім алушылар арасында мемлекеттік рәміздерді – Қазақстан Республикасының Елтаңбасын, Туын, Әнұранын насихаттау, білім алушылардың бойында мақтаныш сезімін ояту, «Бұл менің Елтаңбам!», «Бұл менің Туым!», «Бұл менің Әнұраным!» патриоттық акцияларын; Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін білуге арналған конкурстар мен олимпиадалар ұйымдастыру және өткізу арқылы жүзеге асырылады.
Мемлекеттік тілді насихаттау және көптілді ортаны дамыту. Патриоттық тәрбие жөніндегі жұмыстың бұл бағыты университет жағдайында мемлекеттік тілдің дамуы мен қызмет етуіне жағдай жасау мәселесін шешеді. Ол білім алушылардың, магистранттардың, оқытушы-профессорлар құрамының , университет қызметкерлерінің көптілді ортада мемлекеттік қазақ және шет тілдерін тереңдетіп оқыту түрлі ұлт өкілдері – білім алушылар арасында мемлекеттік тілді білуге арналған конкурстар ұйымдастыру; білім алушылар мен магистранттарды ғылыми-зерттеу жұмыстарына тарту және тіл мәселелері бойынша ғылыми-практикалық конференцияларға қатысу; тіл олимпиадаларын ұйымдастыру; театр мерекелерін ұйымдастыру және өткізу арқылы жүзеге асырылады.
Ұлт денсаулығы мен ел дамуының негізі ретінде салауатты өмір салтын насихаттау. Бұл бағытта Ш.Есенов атындағы Kаспий технологиялар және инжиниринг университеті білім алушыларын патриоттыққа тәрбиелеу жұмысы ұлт пен елдің өркендеуінің негізі ретінде білім алушылардың салауатты өмір салтына деген саналы қажеттіліктері мен дағдыларын қалыптастыру мәселесін шешеді. Ол спорт секцияларының жұмысын ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады (спорт түрлері бойынша); білім алушылар мен профессор-оқытушылар құрамы арасында спартакиада; денсаулық фестивалі мен спорттық марафондарды ұйымдастыру; білім алушылар мен профессор-оқытушылар құрамының облыстық, республикалық және халықаралық спорт жарыстарына қатысуы; білім алушылардың Қазақстан Республикасының, әлем, Олимпиада ойындарының чемпиондарымен кездесулерін өткізу.
Білім алушыларды тәрбиелеуде жетекші рөл профессорлық-оқытушылық құрамға, университет ғалымдарына тиесілі. Қазақстанда оқытушы әрқашан тәрбиеші болған, бірақ бүгінгі күні білім беруді аға ұрпақтан жас ұрпаққа тәжірибе мен құндылықтарды бір мезгілде беру деп емес, олардың бірлескен оқу және сыныптан тыс іс-шаралары оқытушы мен білім алушылардың білім саласындағы өзара әрекеті мен ынтымақтастығы деп түсінуге болады және түсіну керек.
Аимова М.Ж.
Ш.Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті
«Жаратылыстану» кафедрасының доценті