Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университетінің 1 курс студенті Тілеубай Мерей

Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың «Әке, тұралы ой-толғау» кітабына шолу

Қасым-Жомарт Тоқаевтың “Әке туралы ой-толғау” кітабы оқырманға Қазақстан Президенті отбасының керемет тарихы туралы білуге және олардың керемет тағдырынан шабыт алуға мүмкіндік беретін маңызды әдеби шығарма болып табылады.

Бұл кітапта Қасым-Жомарт Тоқаев оқырман алдында әкесі Кемел Тоқаевтың портретін мұқият ашады. Бұл портрет жанды естеліктер мен әңгімелер арқылы құрылып, балалық шағынан бастап өмірінде көптеген қиындықтарды бастан өткерген және керемет нәтижелерге қол жеткізген күшті, тәуелсіз адамның бейнесін жасайды.

Кемел Тоқаев-бұл жазушы ретіндегі ерекше жетістіктерін және өз елі мен мұраттары үшін адалдығы мен қызметін еске алмай атауға болмайтын есім. 1923 жылы 2 қазанда Алматы облысы, Қаратал ауданында дүниеге келген Кемел Тоқаев Қазақстанның мәдениеті мен әдебиетіне зор үлес қосты.

Алайда, ол белгілі жазушы болғанға дейін Кемел Тоқаев Ұлы Отан соғысының ауыр сынақтарынан өтеді. Оның әскердегі қызметі және фашистік басқыншылармен күреске қатысуы оның батылдығы мен патриотизмінің көрінісі болды. I және II дәрежелі Ұлы Отан соғысы орденімен, сондай-ақ басқа да көптеген медальдармен және Құрмет грамоталарымен марапатталған ол шынайы батылдықтың үлгісі болып қала берді.

Бір қызығы, Кемел Тоқаев өз өміріндегі ауыр сынақтарды жеңіп қана қоймай, қазақ әдебиетіне де елеулі үлес қосқан. Ол қазақ әдебиетіндегі детектив жанрының негізін қалаушы болды және бүгінгі күнге дейін құнды болып қала беретін шығармалар жазды.

Алайда, әкесі туралы әңгімелерден басқа, Қасым-Жомарт Тоқаев оқырманға өз тағдырының маңызды бөлігін, өз есімін және онымен байланысты оқиғаларды қарастыруға мүмкіндік береді. Ол ата-анасынан қалған құндылықтар мен мұраттарға адал болу ол үшін қаншалықты маңызды екенін көрсетеді.

Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің әкесі туралы айтып, оның жеке ерекшеліктерін суреттеумен шектелген жоқ. Ол Кемел Тоқаевтың өмірі өткен тарихи контекстті де жеткізеді. Оның ауыр сынақтар кезінде көрсеткен жауапкершілігі, батылдығы мен принциптеріне адалдығы терең із қалдырды және ұлында маңызды құндылықтарды тәрбиеледі.

Аштық пен Ұлы Отан соғысының қайғылы оқиғалары аясында Тоқаевтың Отбасы тарихы ерекше әсерлі. Бұл оқиғалар отбасы тағдырының бір бөлігіне айналып қана қоймай, Қасым-Жомарт Тоқаевтың жеке басының қалыптасуына әсер етіп, оны өз мақсаттарына жетуде табанды әрі мықты етті.

Кемел Тоқаевтың өмір тарихы білім мен мәдениеттің адам өміріндегі маңыздылығын да көрсетеді. Ол жазушы және журналист ретінде танылып қана қоймай, ұлына, болашақ президентке білім мен мәдени мұраның маңыздылығын сіңірді.

Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің “Әке туралы ой-толғау” кітабында біздің алдымызда тек әкесінің ғана емес, анасының, Тұрар Шабарбаеваның портретін, олардың отбасылық қарым-қатынастары мен балаларына берген құндылықтарын ашады.

Қасым-Жомарт Тоқаевтың әкесі әдебиет пен журналистикада ерекше таланты бар Кемел Тоқаев болған. Шығармашылықты мемлекеттік құрылымдардағы жұмыстармен ұштастыру қабілетіне қарамастан, кемел саяси жағдайға бағынғысы келмеді және ақиқат пен оның принциптеріне адал болды. Бұл оның моральдық төзімділігі мен тәуелсіз табиғатын көрсетеді. Қасым-Жомарттың анасы Тұрар Шабарбаева отбасын қалыптастыруда және күйеуінің шығармашылық ұмтылыстарында қолдауда үлкен рөл атқарды. Оның күйеуіне шығармашылықпен айналысуға және отбасында бақытты болуға мүмкіндік беруге деген ұмтылысы, ол бір кездері айтқандай, оның адалдығы мен күйеуімен күшті рухани байланысын көрсетеді.

Қасым-Жомарт Тоқаев тарихи мұра мен ананың ұлында жомарт жүрегі мен кең жаны бар адамды көруге деген ұмтылысын біріктіретін өз есімінің шығу тегі туралы да айтады. Бұл есім олардың үміттері мен балаларының болашағына деген сенімінің символына айналды. Сонымен, Қасым-Жомарт Тоқаев ата-бабалар тарапынан оның ұрпағының иығына қандай жоғары үміттер қойылғанын көрсетеді. Әкесі балаларының аяққа лайықты тұруын, қоғамның құрметіне ие болуын және балаларына білім беруді армандады.

Қорытындылай келе, бұл кітап Қазақстан Президентінің отбасы туралы әңгіме ғана емес, сонымен қатар қиындықтарды жеңе алатын, мәдениет пен қоғамға үлес қоса алатын көрнекті ұрпақ туралы әңгіме. “Әке туралы ой-толғау” – бұл отбасылық құндылықтар мен тәжірибелердің жеке тұлғаны қалыптастыруға және өмірде сәттілікке қалай әсер ететінін түсінуге көмектесетін терең және әсерлі шығарма.